Ndërsa numri i të vdekurve në Gaza rritet, ne duhet të shohim përmes mjegullës së luftës dhe të gjejmë dhembshuri; vetëm kjo do të ndalojë gjakderdhjen
Nga Michael Segalov
Tre javë pas shpërthimit të fundit të dhunës, një emocion mbizotëron. Kjo është ajo që ndjeva kur u publikuan lajmet për më shumë se një mijë izraelitë të vrarë më 7 tetor. Ashtu si Gaza goditet natë pas nate, palestinezët masakrohen me mijëra; ose kur dëgjoj për civilë të vrarë në mënyrë rutinore nga armët izraelite në Bregun Perëndimor, shumë kohë përpara se bota të vinte përsëri në sy. Unë shqetësohem për sigurinë e të dashurve në rajon. Po, imazhet tronditëse tronditin. Por me të vërtetë, unë jam i goditur, përsëri, nga një mungesë totale e befasisë për gjithçka që po ndodh: të gjitha këto ngjarje ndihen kaq të parashikueshme. Kjo nuk thuhet me nihilizëm, as si një pragmatist i shkëputur, por si dikush që ndjen ndjeshmëri të thellë me të gjithë ata që janë kapur në këtë konflikt të përhershëm, në mënyra që kam luftuar prej kohësh t’i artikuloj apo pranoj. Unë kam marshuar duke valëvitur të dy flamujt dhe kam kuptuar psikikën e të dy “anëve” në mënyra që do të kisha dashur për një kohë të gjatë: kjo do të ishte shumë më e lehtë. Kohët e fundit, kam kuptuar se kjo ndjeshmëri mund të jetë një privilegj.
I rritur në një komunitet liberal, hebre londinez, prej kohësh e shikoja shtetin e Izraelit si një vend me të cilin kisha një angazhim dhe lidhje të thellë; mbrojtësi i saj i vendosur. Në moshën madhore, e ekspozuar ndaj pikëpamjeve të tjera, pikëpamjet e mia ndryshuan thellësisht. U ndjeva i mashtruar, mësova vetëm një histori të zgjedhur. Kjo më jep një bujari ndaj partive që disa të tjerë nuk mund t’i lejojnë vetes ta ndjejnë kurrë.
Çdo vdekje civile ndihet thellësisht e dhimbshme. Ndjeshmëria ime shtrihet për ata që janë dërguar në betejë. E kuptoj pse palestinezët luftojnë për lirinë e tyre: Gazanët lëngojnë në burgun më të madh të hapur në botë; Palestinezët në Bregun Perëndimor përballen me dhunë nga shteti izraelit dhe kolonët e ekstremit të djathtë dhe u refuzohen të drejtat themelore. Unë gjithashtu e kuptoj pse izraelitët e gjeneratës së tretë e shohin shërbimin kombëtar si një detyrë, një çështje e mbijetesës së tyre.
Mes tragjedive civile, ndjeva një valë të papritur trishtimi kur dëgjova lajmin se një ushtar 20-vjeçar britanik, i lindur në Londër, IDF – Nathanel Young – ishte vrarë në aksion. Në arenën e luftës, ai dallohet nga objektivat civilë. Ai bëri një zgjedhje aktive për të shërbyer, jo i rekrutuar si bashkëluftëtarët e tij. Megjithatë, ndërkohë që nuk pajtohem thellësisht, mund ta kuptoj pse ai ishte i gatshëm. Edukimi im më mësoi gjithashtu se rrezikimi i jetës, siç bëri ai, ishte një kauzë fisnike. Është një zgjedhje që mund ta kisha bërë, siç bënë disa miq, nëse gjërat do të kishin shkuar ndryshe.
Në vitin 2019, u ktheva në Izrael – vizita ime e parë në gati një dekadë – në një detyrë raportimi. Të qenit në të vetmin vend ku të qenurit hebre nuk më bën pakicë, ende qetësoi plagët e shkaktuara mbi brezat e paraardhësve që kam trashëguar. Në të njëjtin udhëtim, unë shkova për herë të parë në Bregun Perëndimor. Në Hebron, pashë me sytë e mi keqtrajtimin dhe shtypjen e popullsisë së saj palestineze. Rrugët në këmbë banorëve palestinezë u mohohet me forcë qasja në, për herë të parë e kuptova me të vërtetë etiketën e tij si një “shtet aparteid”. Unë kam qenë dëshmitar se si atdheu hebre ka ardhur në kurriz të të tjerëve që gjithashtu kishin jetuar atje. Siç e kemi parë në protestat në mbarë botën këto javët e fundit, një pjesë gjithnjë në rritje e diasporës hebreje ndihet në mënyrë të ngjashme.
Ndërkohë që këto toka mund të ndiheshin si një shtëpi stërgjyshore hebreje, në kujtesën e gjallë, ajo u nda me një popull tjetër: shumicën. Sigurisht, hebrenjtë humbën jetën edhe në Izrael në fillim të shekullit të 20-të pasi u vendosën në numër më të madh. Por deri në vitin 1948, më shumë se 750,000 palestinezë u bënë refugjatë, 15,000 u vranë. Nëse retorika e disave në Izrael sot vërtetohet, Gaza së shpejti mund të shohë viktima në këto shifra.
Ndërsa punoja duke përfaqësuar të dënuarit me vdekje në Shtetet e Bashkuara disa vite më parë, mësova për konceptin e zbutjes. Pasi të kthehet një vendim fajësie për disa krime të mëdha, mbrojtja mund të përcaktojë pse klientit të saj duhet t’i kursehet dënimi më i ashpër. Jo në një përpjekje për të shfajësuar apo justifikuar, por për të kontekstualizuar veprimet. Përvojat më të zakonshme që dalin në dritë janë historitë e traumës, abuzimit dhe mizorisë. Nuk mund të justifikohet më e keqja e asaj që bënë kolonët hebrenj vetëm disa breza përpara të mive, as ndonjë mizori të kryer që atëherë, por frika dhe trauma – e Shoah, e Nakba, e brezave që tani kanë lindur në frikë të përhershme – sigurisht jep një shpjegim. Është përmes kësaj lenteje unë tani shoh këtë cikël dhune.
Ata prej nesh që nuk janë të humbur në mjegullën e luftës duhet urgjentisht ta kuptojnë këtë histori më të nuancuar. Se pavarësisht nga fakti që Britania u premtoi një tokë hebrenjve jo të tyren për t’u dhënë erëra imperializmi, kolonët e hershëm hebrenj ishin larg ushtarëve të tyre perandorakë, por një popullsi e persekutuar dështoi nga qeveritë globale para dhe pas Holokaustit. Se ndërsa paraushtarakët e hershëm të Izraelit nuk marshuan në ritmin e daulles perandorake të Evropës, tek palestinezët që në vitin 1948 u dëbuan nga toka e tyre, çfarë ndryshimi? Të dy luftimet janë të zhytura në trauma. Tani në të dyja anët, ajo riprodhohet dhe vazhdon.
Ne duhet të pranojmë se kjo përsëritje e një shteti hebre është ndërtuar mbi themele të thyera në mënyrë të pariparueshme
Sado e dhimbshme të jetë të pranohet, ne duhet të pranojmë se kjo përsëritje e një shteti hebre është ndërtuar mbi themele të thyera në mënyrë të pariparueshme. Tashmë, 75 vjet më vonë, Izraeli vazhdon të përparojë më tej djathtas. Pa një transformim total të politikës së brendshme izraelite dhe një ndryshim të madh gjeopolitik – ose Lufta e Tretë Botërore – kjo dhunë përfundon vetëm në dy mënyra. Një: përjashtimi eventual i përhershëm i popullit palestinez nga shtetësia e barabartë në tokë, rezistenca e tyre do të vazhdojë derisa të fshihen nga kufijtë e zgjeruar të Izraelit, të zhvendosen ose të shkatërrohen tërësisht. Alternativa e vetme është pajtimi që sheh hebrenjtë dhe arabët të ndajnë vërtet tokën. Në fillim të shekullit të 20-të, këto dy komunitete bashkëjetuan në Palestinë, përpara se projekti për të avantazhuar një grup ndaj një tjetri të fillonte të bëhej realitet. Një e ardhme ku palestinezët dhe izraelitët jetojnë krah për krah në paqe relative nuk është një rrugë e lehtë, por kjo fillon vetëm me njohjen e një historie të padurueshme: që hebrenjtë dështuan herë pas here në shekujt 19 dhe 20, u lanë pa vend. për të kërkuar strehim nga antisemitizmi. Se “një tokë pa popull për një popull pa tokë” – se si Izraeli iu shit paraardhësve të mi – ishte në fakt një gabim.
Prioriteti i sotëm është ndalimi i menjëhershëm i rrjedhjes së gjakut. Dhe kur një parti është një demokraci e vetë-përshkruar liberale – me fuqi ushtarake shumë superiore që përdoret për të shkaktuar dhimbje të llogaritur dhe atë që OKB-ja e përshkruan si një gjenocid me mbështetjen perëndimore, është e qartë se mbi supet e kujt qëndron kjo përgjegjësi. Tjetri është një popull pa shtetësi që refuzoi të drejtën për të ndryshuar lidershipin, i cili prej kohësh ka paguar çmimin më të madh në këtë luftë, tani duke u përballur me ndëshkimin kolektiv dhe aftësinë superiore të Izraelit për të vrarë pa dallim.
Dhembshuria është ajo që do të ndihmojë në ndalimin e kësaj gjakderdhjeje në një afat më të gjatë. Për dekada, civilët në të dyja palët janë dështuar nga liderët politikë që lulëzojnë nga konfliktet dhe tensionet. Edhe tani, liderët perëndimorë mbrojnë shkeljen e ligjit ndërkombëtar dhe refuzojnë të bëjnë thirrje për një armëpushim – minimumi i thjeshtë. Joe Biden e etiketoi Hamasin “ekipin tjetër”; Rishi Sunak dëshiron që Izraeli të “fitojë”, sikur e gjitha të jetë një lojë për manovra gjeopolitike.
Për dy popuj, dikur fqinjë, pak njerëz shohin një rrugë kthimi. Ndërsa numri i të vdekurve vazhdon të rritet, dhe dëshpërimi pushton, ka të paktën fije njerëzimi. Ashtu si ata që janë të pikëlluar në Gaza, janë ata izraelitë që vuajtën personalisht më 7 tetor – të dashurit e vrarë ose të marrë peng – që kanë folur me njerëzim të thellë. Ka plot shembuj. Siç tha i biri i Vivian Silver, një aktiviste izraelite e paqes, e cila nuk ka dëgjuar që kur Hamasi sulmoi Kibbutz Be’erin, për sulmin aktual në Gaza: “Ajo do të ishte e tmerruar sepse nuk mund t’i shërosh foshnjat e vrarë me më shumë foshnja të vdekura”. Siç tha babai i një vajze të marrë peng: “Gaza ka edhe viktima… nëna që qajnë… le ta përdorim këtë emocion – ne jemi dy kombe nga një baba. Le të bëjmë paqe; një paqe e vërtetë.”
Ka shumë rrugë drejt ndjeshmërisë: sa të tjerë duhet të vdesin që ne ta gjejmë atë?
Michael Segalov është një gazetar, regjisor dhe autor i pavarur
