Nga Andrea Nicastro, Corriere della Sera
Duke përdorur bombardues të rëndë, Presidenti i SHBA-së Donald Trump ka zgjedhur rrugën e ndjekur gjithmonë nga kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu dhe ka hyrë në luftë. Evropianët po negocionin, ndoshta edhe iranianët donin ta bënin këtë, të gjithë të bindur se kishin dy javë sepse presidenti i SHBA-së e kishte thënë këtë.
Me B2 në vendet bërthamore iraniane, gjithçka ndryshon. Për një periudhë pak a shumë të gjatë vetëm armët do të flasin.
“Tani lufta ka filluar”, shkroi Garda Revolucionare Iraniane në X, dhe Abbas Araghchi, Ministri i Jashtëm i Teheranit, tha se “Irani rezervon të drejtën të mbrohet nga agresioni i SHBA-së me gjithë forcën e tij”. Kur të qetësohet situata, dëmi do të jetë shumë i madh, paratë për të vrarë njëri-tjetrin do të kenë mbaruar, kur të ketë një revoltë popullore nga njëra anë ose nga tjetra, do të fillojmë të flasim përsëri.
Ndërkohë, ja një sërë hipotezash mbi përgjigjet që Republika Islamike ka në dispozicion. Le të shpresojmë që Teherani do të ushtrojë moderim dhe se ata që do të përgjigjen do të vendosin ta bëjnë këtë me të njëjtën frymë përgjegjësie. Republika Islamike dëshiron të vazhdojë të ekzistojë siç e njohim ne, e pavarur dhe armiqësore ndaj rendit amerikan, por është gjithashtu e vetëdijshme se reagimi i saj i tepërt do të shkaktonte një hakmarrje ndaj së cilës nuk do të ishte në gjendje t’i përgjigjej. Izraeli dhe Shtetet e Bashkuara që e sulmojnë janë fuqi bërthamore, Irani nuk është.
Bazat amerikane në Lindjen e Mesme
Është përgjigja më logjike, tashmë e kërcënuar nga Teherani. Ka rreth 40 mijë ushtarë amerikanë në Lindjen e Mesme. Bazat e përhershme janë në Bahrein, Egjipt, Irak, Jordani, Kuvajt, Katar, Arabi Saudite dhe Emiratet e Bashkuara Arabe. Gazeta Kayhan, pranë Udhëheqësit Suprem, shkroi këtë mëngjes në Telegram: «Ne duhet të lëshojmë raketa kundër flotës amerikane në Bahrein dhe të mbyllim Ngushticën e Hormuzit për anijet amerikane, britanike, gjermane dhe franceze. Vritini kudo që t’i gjeni».
A do të ishte një Pearl Harbour i ri? Me çfarë pasojash? Përveç portit në Bahrein, ekziston një bazë e madhe amerikane në Katar, ndërsa në Arabinë Saudite, Irak dhe Siri ka një numër të madh aeroportesh, qendrash dëgjimi, deposh mbështetjeje logjistike dhe taktike. Gjendja e gatishmërisë amerikane ka qenë në nivelin më të lartë për muaj të tërë, por tani do të jetë e vështirë të flesh. “Shtetet e Bashkuara do të duhet të mbajnë pasojat e sulmit ndaj Iranit. Bazat e saj në Lindjen e Mesme do të shndërrohen në hi”, gjëmojnë kanalet televizive Pasdaran. Të gjitha objektet ushtarake amerikane janë brenda rrezes së raketave iraniane që tani po drejtohen drejt Izraelit. Sot, rreth një e gjashta e pajisjeve të lëshuara arrijnë të shpojnë kupolën mbrojtëse të shtetit hebre dhe jo të gjitha bazat amerikane kanë një sistem mbrojtjeje po aq të sofistikuar. Nëse Teherani do të godiste qoftë edhe një bazë të vetme të vogël, me disa qindra ushtarë, do të ishte një masakër historike. Si do të reagonte Donald Trump? Sipas rrjetit televiziv amerikan NBC, Pentagoni pret një hakmarrje nga Teherani deri të martën. Të dërguarit irakianë: Njësitë e Mobilizimit Popullor
Një hap para shkatërrimit të bazave amerikane me raketa është sulmi ndaj të njëjtave struktura me armë më pak të fuqishme si mortaja, dronë, makina-bomba, raketa. Ato do të shkaktonin më pak vdekje amerikane dhe për këtë arsye do të linin një shkëndijë negociatash para një kërcimi të mëtejshëm vdekjeprurës.
Irani mund t’ia besonte detyrën milicive aleate që ka në terren. Më të përshtatshmet do të ishin Njësitë e Mobilizimit Popullor Irakian (PMU), Hashd al-Shaabi në arabisht. Këto janë grupe të armatosura shiite me një komponent të fortë ideologjik, besnikëria e të cilave ndaj Teheranit, megjithatë, nuk është testuar ende në një kontekst si ky. Zyrtarisht, Hashd al-Shaabi është bashkuar me Forcat e Sigurisë Kombëtare dhe për këtë arsye do të ishin nën kontrollin e Bagdadit, por në realitet ata ruajnë një autonomi të gjerë operative. Milicitë shiite kanë goditur tashmë disa herë bazat amerikane në Irak. Shpime të vogla në krahasim me atë që mund të ndodhë tani.
Proxy-t libanezë: Hezbollahu
Inteligjenca izraelite ka të dhëna për një ndërhyrje të ardhshme të Hezbollahut në luftë. Tel Avivi gjithmonë i është frikësuar partisë së milicisë shiite libaneze, aq shumë sa përpara se të sulmonte Iranin, pushtoi Libanin në shtator. Ndërhyrja izraelite e ka dobësuar shumë arsenalin raketor dhe njerëzor të aleatëve më të mirë të Teheranit.
Thashethemet se disa raketa të lëshuara në këto ditë të para të luftës nga Irani kanë goditur infrastruktura sekrete izraelite pranë kufirit me Libanin duhet të verifikohen. Sipas disa anëtarëve të inteligjencës evropiane të intervistuar nga Corriere, këto të shtëna mund të përgatisin terrenin për një inkursion tokësor nga Hezbollahu. Ndër hipotezat në dispozicion të “boshtit të rezistencës” pro-iranian është edhe një sulm më “konvencional” nga Hezbollahu me lëshimin e raketave nga territori libanez të koordinuar në kohë me atë të raketave iraniane.
Lufta Ekonomike: Ngushtica e Hormuzit
“Nëse Shtetet e Bashkuara do të hynin zyrtarisht dhe operacionalisht në luftë në mbështetje të sionistëve”, paralajmëroi Ali Yazdikhah, një deputet i Teheranit, “Irani do të kishte të drejtën legjitime të ushtronte presion mbi Shtetet e Bashkuara dhe vendet perëndimore për të penguar tranzitin e tregtisë së tyre të naftës”.
Irani mund të vendosë të ndërpresë gradualisht ose papritur tregtinë botërore, veçanërisht trafikun e hidrokarbureve. Ngushtica e Hormuzit, e cila lidh Gjirin Persik me pjesën tjetër të botës, është një nga pengesat e tregtisë botërore. Sipas vlerësimeve, një e pesta e gazit të lëngshëm dhe deri në një të katërtën e naftës bruto të konsumuar globalisht kalojnë atje. Irani e kontrollon atë lehtësisht sepse është vetëm 60 kilometra i gjerë dhe tridhjetë kilometra i gjatë. Nuk ka nevojë për aleatë për ta mbyllur. Bota do të përballej me një krizë tjetër energjitike të ngjashme me atë të vitit 1973. Eksportuesit kryesorë, alternativë ndaj vendeve arabe, si Rusia dhe Shtetet e Bashkuara, do të përfitonin përkohësisht, por presioni nga Kina, Evropa dhe pjesa tjetër e botës për të ndaluar luftën izraelito-amerikane kundër Iranit do të bëhej shumë i fortë.
Vendet e naftës
Për të fituar mbështetjen e monarkive të Gjirit, Irani mund të kërcënojë të godasë objektet e tyre të naftës. Katari, Arabia Saudite, Iraku dhe Emiratet janë të gjitha brenda rrezes së raketave iraniane dhe në orbitën e milicive të ndryshme aleate.
Në vitin 2021 dhe 2022, grupet e errëta pro-iraniane si Kata’ib Hezbollah kanë demonstruar kapacitetin e tyre shkatërrues duke shkaktuar dëme serioze në objektet saudite dhe emirate me tufa dronësh me kosto të ulët.
Sabotimi i puseve dhe rafinerive arabe të naftës (më mirë nëse vetëm kërcënohet dhe mjaft i thjeshtë krahasuar me opsionet e tjera) do të kishte efektin e dyfishtë të detyrimit të vendeve arabe të mbështesin Iranin ose (edhe më mirë) të ndalojnë vullnetarisht shitjen e naftës. Qëllimi është i njëjtë: të ushtrohet presion mbi vendet konsumatore (veçanërisht Evropën dhe Kinën) për të imponuar fundin e armiqësive.
Proxy-t jemenas: Huthitë
Huthitë e Jemenit janë një tjetër aleat i vlefshëm i Republikës Islamike në rajon. Për momentin ata kanë një kapacitet sulmues të kufizuar kundër Izraelit: raketat e tyre janë shumë të ngadalta dhe rrezet e veprimit janë shumë të mëdha që ato të jenë vërtet efektive. Paradoksalisht, ata mund të shkaktojnë më shumë dëme nëse do të vinin në shënjestër anijet që kalojnë përpara brigjeve të tyre.
Një hyrje masive e Houthi-ve në konflikt duhet parë në pamjen më të gjerë të luftës ekonomike që Teherani mund të nisë për të ushtruar presion mbi pjesën tjetër të botës. Si një paralajmërim ose përshkallëzim në hakmarrjen e tij ekonomike, Irani mund ta arrijë atë duke u kërkuar Houthi-ve të fillojnë të shqetësojnë tregtinë midis Azisë dhe Evropës që kalon përpara brigjeve të Jemenit. “Ne do ta zgjerojmë konfliktin”, siguruan udhëheqësit Houthi këtë mëngjes.
Raketa e re balistike Kheibar
Irani pretendon se gjatë sulmit me raketa të kryer këtë mëngjes kundër Izraelit, përdori për herë të parë raketën e re balistike Kheibar, me një rreze veprimi prej 2,000 kilometrash.
Anija transportuese i përket gjeneratës së fundit të raketave Khorramshahr, të zhvilluara për të goditur objektiva me rreze të gjatë veprimi me saktësi dhe fuqi shkatërruese më të madhe. “Ne përdorëm raketa me lëndë djegëse të ngurtë dhe të lëngshme”, tha Pasdaran, “me koka bërthamore shkatërruese dhe përdorëm taktika të reja për të anashkaluar mbrojtjet e armikut”.
Pajisjet në fakt goditën aeroportin e Tel Avivit dhe, sipas Teheranit, një qendër kërkimore biologjike.
Kjo tregon se Irani ende ka burimet për të sulmuar, një ide që nuk duhet të jetë e habitshme duke pasur parasysh një vend pesë herë më të madh se Italia, i cili për gjysmë shekulli është armatosur pikërisht për t’i rezistuar pjesës tjetër të botës.
Rusia gjithashtu mund të luajë një rol duke i siguruar Teheranit raketa ose të paktën teknologji lufte me rreze të gjatë veprimi, një mënyrë për të shpërblyer ndihmën e marrë nga ajatollahët me dronë.
Terrorizmi
Shtetet e Bashkuara po tërheqin personelin e tyre nga ambasada amerikane në Irak, pas sulmeve ajrore në Iran. Raporton CNN. Një fluturim i parë u nis gjatë natës. Inteligjenca perëndimore i ka atribuar gjithmonë Iranit aftësinë për të mbajtur “qeliza të fjetura” në të gjithë botën për një rast si ky. Irani mund t’i zgjojë ata dhe t’u kërkojë atyre të organizojnë një valë sulmesh terroriste kudo.
Objektivat mund të jenë përfaqësitë diplomatike amerikane ose evropiane, objektiva hebraike ose në përgjithësi qytete perëndimore. Makina-bomba, sabotim, sulme hakerash, sulme vetëvrasëse, gjithçka mund të jetë në planet e Teheranit. Gjithçka që e çon pjesën tjetër të botës të kërkojë një pushim.
Diplomacia
Shtetet e Bashkuara kanë filluar një “luftë të rrezikshme kundër Iranit” duke goditur objektet e tij bërthamore. Kjo u deklarua nga Ministri i Jashtëm i Teheranit, Abbas Araghchi. “Bota nuk duhet të harrojë se ishin Shtetet e Bashkuara, në mes të një procesi diplomatik, që tradhtuan diplomacinë”, paralajmëroi ministri. Sulmet përbëjnë një shkelje të Kartës së Kombeve të Bashkuara dhe të drejtës ndërkombëtare dhe qeveria e Shteteve të Bashkuara “merr përgjegjësi të plotë për pasojat e rënda dhe pasojat e tmerrshme të këtij krimi të urryer”. Është “e drejta legjitime e Iranit për t’i rezistuar plotësisht dhe me vendosmëri agresionit ushtarak amerikan dhe krimeve të kryera nga ky regjim mashtrues dhe për të mbrojtur sigurinë dhe interesat kombëtare të Iranit me të gjitha mjetet e nevojshme”. OKB-ja, Energjia Atomike (IAEA) duhet “të adresojë urgjentisht këtë akt flagrant dhe kriminal të paligjshmërisë”.
Irani ka kërkuar një takim urgjent të Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara. Në një letër të bërë publike sot, Teherani i kërkon ekzekutivit të OKB-së të dënojë sulmet e SHBA-së ndaj objekteve të tij bërthamore. Çfarë do të thotë kjo? Se Irani po kërkon mbështetje, dëshiron ndihmë. Nëse nuk e merr atë, edhe ata që kanë heshtur do të konsiderohen armiq. m.p.
