26 qershor 1941
Më 26 qershor 1941, në qytetin Iasi të Rumanisë, autoritetet rumune, të mbështetura nga ushtria dhe policia, nisën një nga reprezaliet më të përgjakshme kundër hebrenjve gjatë Luftës së Dytë Botërore. Nën akuzën e rreme se hebrenjtë ishin bashkëpunëtorë me trupat sovjetike që po avanconin në lindje, u organizua një masakër masive që do të trondiste botën.
Gjatë kësaj vale dhune të organizuar dhe të mbështetur nga shteti, të paktën 14.000 hebrenj u vranë në mënyrë çnjerëzore, shumë prej tyre në rrugë apo brenda shtëpive të tyre, të tjerë në të ashtuquajturat “vagonë të vdekjes”, ku u mbyllën pa ajër dhe pa ujë, duke gjetur një fund tragjik në kushte çnjerëzore.
Kjo ngjarje, e njohur sot si Masakra e Iasit, është një nga krimet më të mëdha antisemitike në Evropën Lindore dhe përbën një dëshmi të errët të bashkëpunimit të Rumanisë së kohës me regjimin nazist gjerman. Nën qeverinë fashiste të Ion Antonescu, nga viti 1940 deri më 1944, Rumania adoptoi politika agresive antisemite, duke dëbuar, deportuar dhe vrarë mijëra hebrenj dhe romë.
Masakra e Iașit nuk është vetëm një episod i tmerrshëm i Holokaustit në Evropë, por edhe një kujtesë e dhimbshme për rrezikun e urrejtjes, propagandës dhe bashkëpunimit shtetëror në krimet kundër njerëzimit.
Nëse dëshiron ta përdorësh për një tekst edukativ, përkujtimor apo botim historik, mund të përgatisim edhe versione më të shkurtra ose më të zgjeruara.
Përgatiti: L.Veizi
