30 Qershor 1934
Nga Leonard Veizi
Ka netë në histori që nuk flenë kurrë. Jo prej zhurmës, por nga hijet. Ato netë ku heshtja bëhet më e tmerrshme se britmat, dhe thika zbret mbi mishin e aleatëve, jo të armiqve. E tillë ishte nata e 30 qershorit 1934 në Gjermani — një natë e ngjizur me pabesi, dhunë dhe etje për pushtet të kulluar. Ashtu si në skenën dramatike të përshkruar nga Bertolt Breht në “Arturo Ui”, ku bosët e mafies së “trustit të lulelakrës” ekzekutojnë me gjakftohtësi Ernesto Romën dhe trimat e tij, për të ruajtur një pushtet që ushqehet me tradhti – edhe në realitet, Adolf Hitler shfarosi me dorën e vet udhëheqësinë e trupave paraushtarake SA, duke e shndërruar Gjermaninë në një laborator tmerri politik. Breht nuk shkruante vetëm teatër; ai mbillte në skenë farën e së vërtetës historike, ku maskat e diktaturës rrëzohen një e nga një. Ndërkohë që realiteti historik do ta pagëzonte këtë natë terroroi me emrin “Nata e Thikave të Gjata”…
…Pas ardhjes në pushtet si kancelar i Gjermanisë në janar 1933, Adolf Hitler kishte nevojë të konsolidonte pushtetin e tij absolut. Një ndër pengesat më të mëdha për këtë qëllim ishte organizata paramilitare SA – Sturmabteilung, – e njohur ndryshe si “këmishëkafenjtë”. Kjo milici, që e kishte ndihmuar në ngjitjen drejt majave të politikës, tani shihej si një rrezik i brendshëm, sidomos lideri i saj, Ernst Röhm — një njeri ambicioz, i pavarur, dhe që kërkonte të shndërronte SA-në në forcën e re ushtarake të Gjermanisë, në dëm të ushtrisë tradicionale – Reichswehr.
Spastrimi
Kërcënimi që SA përbënte për hierarkinë ushtarake dhe për vetë pozitat e Hitlerit si “Führer”, u bë pretekst për një akt të pashembullt spastrimi. Me miratimin e udhëheqësve të ushtrisë dhe ndihmën e Heinrich Himmler dhe Reinhard Heydrich, liderë të SS-së – forca elitare e Partisë Naziste, – u hartua një plan për të eliminuar elitën e SA-së dhe çdo zë që përbënte një kërcënim për udhëheqësin suprem.
Në orët e para të 30 qershorit 1934, skuadrat e SS-së dhe Gestapos filluan arrestimet dhe ekzekutimet. Röhm u arrestua dhe më vonë u ekzekutua në qelinë e burgut, ndërsa me dhjetëra figura të SA-së u vranë menjëherë. Por kjo “pastrim” nuk u kufizua vetëm në milicinë paraushtarake. Ai shërbeu si një mbulesë për të goditur edhe kundërshtarët personalë e politikë të Hitlerit — përfshirë ish-kancelarin Kurt von Schleicher dhe shumë të tjerë.
Në vetëm dy ditë, u ekzekutuan mbi 85 persona zyrtarisht – ndonëse historianët dyshojnë për mbi 200 viktima, – pa gjyq dhe pa asnjë formë procesi ligjor. Pas masakrës, Hitler e mori përsipër personalisht përgjegjësinë, duke pretenduar se kishte shpëtuar vendin nga një komplot dhe anarki e brendshme.
Mesazhi
“Nata e Thikave të Gjata” ishte më shumë se një spastrim politik. Ishte një rit gjakatar kurorëzimi për diktaturën naziste — një mesazh i qartë që askush, sado besnik, nuk ishte i paprekshëm. Ushtria u bind, populli u tremb, kurse makineria e frikës naziste mori një hov të pandalshëm drejt totalitarizmit.
Pas kësaj nate, çdo opozitë e brendshme u mpak, dhe rruga drejt terrorit institucional, persekutimeve masive dhe përfundimisht Luftës së Dytë Botërore, tashmë ishte e shtruar me trupat e dikurshme të miqve.
