Në verën e vitit 1944, gjatë Luftës së Dytë Botërore, zhvillohet Beteja e Tali-Ihantala, e cila do të mbahej mend si përleshja më e madhe ushtarake në historinë e Europës Veriore. Kjo betejë ishte pjesë e ofensivës sovjetike në frontin finlandez dhe kulmoi midis datave 25 qershor – 9 korrik 1944, në zonën mes qyteteve Tali dhe Ihantala, afër qytetit të Vyborgut.
Konteksti
Beteja ndodhi gjatë Luftës së Vjetër Sovjeto-Finlandeze (që finlandezët e quajnë “Lufta e Vazhdueshme”), një fazë e konfliktit të gjerë që përfshinte Finlandën, Bashkimin Sovjetik dhe fuqitë e Boshtit. Pasi trupat sovjetike pushtuan Vyborgun më 20 qershor 1944, ata synuan të thellonin depërtimin në brendësi të Finlandës për ta nxjerrë vendin nga lufta dhe për të detyruar një kapitullim pa kushte.
Forcat dhe taktikat
Sovjetikët kishin epërsi të dukshme numerike dhe armatimi të fuqishëm: më shumë se 150 mijë trupa, 700 tanke dhe mbi 1 mijë avionë. Finlandezët, ndonëse me një ushtri më të vogël, mbështeteshin nga një mbrojtje e organizuar mirë, nga logjistika e efektshme, dhe nga ndihma gjermane, sidomos në fushën e aviacionit dhe artilerisë kundërtanke (si p.sh. përdorimi i raketave gjermane Panzerfaust dhe topave StuG III).
Rezultati dhe rëndësia
Pas dy javësh luftimesh të ashpra, Ushtria e Kuqe nuk arriti të thyejë linjat mbrojtëse finlandeze, pavarësisht humbjeve të mëdha të shkaktuara nga sulmet ajrore dhe artileria e përqendruar finlandeze. Më 9 korrik, sovjetikët ndalojnë ofensivën dhe fillojnë të tërheqin trupat e tyre në pozicione mbrojtëse, duke shënuar fundin e përpjekjeve për të pushtuar pjesën perëndimore të Finlandës.
Pasojat
Fitorja mbrojtëse e Finlandës në Tali-Ihantala kishte pasoja strategjike:
E ndaloi Bashkimin Sovjetik nga një pushtim i mundshëm i plotë i Finlandës.
I hapi rrugë negociatave të armëpushimit, që do të realizoheshin më vonë atë vit.
Siguroi një status neutraliteti për Finlandën në periudhën pas luftës, ndryshe nga shtetet e tjera të Europës Lindore që ranë nën ndikimin sovjetik.
Tali-Ihantala mbetet një simbol i qëndresës kombëtare finlandeze dhe një shembull i rrallë në Luftën e Dytë Botërore ku një fuqi më e vogël arriti të ndalojë një ofensivë të madhe sovjetike me mjete të kufizuara.
Përgatiti: L.Veizi
