Industria turke e mbrojtjes nuk kufizohet më vetëm në eksportin e dronëve dhe sistemeve të armëve. Ajo po kalon në një nivel të ri, duke vendosur praninë e saj në zemër të Evropës.
Baykar, e njohur për prodhimin e dronëve turq dhe në pronësi të dhëndrit të Rexhep Taip Erdogan, është bërë industria e parë turke e mbrojtjes që merr një numër evropian të TVSH-së.
Ky është një veprim që shkon përtej simbolikës, pasi Baykar po krijon entitete ligjore në Evropë, duke importuar produktet e saj me një vulë evropiane, duke anashkaluar kështu pengesat, burokracitë doganore dhe ndjeshmëritë politike. Në këtë mënyrë, teknologjia turke kalon kufijtë jo vetëm si eksporte, por edhe si produkte “vendase” evropiane.
Italia dhe Britania e Madhe: ndalesat e para
Baykar ka hyrë tashmë në partneritete strategjike me Italinë dhe Britaninë e Madhe, duke hapur rrugë të reja për njohuritë turke në fushat e aeronautikës, elektronikës dhe eksporteve ushtarake. Kontaktet e kompanisë nuk kufizohen vetëm në programet e pajisjeve, pasi ato shtrihen në zhvillimin e përbashkët të teknologjisë, investimet në infrastrukturë dhe programet kërkimore.
Ky “pushtim” po bëhet me vulën e tregut. Turqit nuk presin më miratime politike apo marrëveshje qeveritare. Ata veprojnë në terma të sipërmarrjes, sinergjive të korporatave dhe rrjetëzimit ndërkombëtar.
Ekspansionizmi komercial që synon euron
Motivimi kryesor? Paratë evropiane. Programet e armatimit, tenderët evropianë dhe projektet e përbashkëta të shteteve anëtare të BE-së janë një burim i madh financimi. Duke u regjistruar si një kompani evropiane, Baykar bëhet e pranueshme për grante, pjesëmarrje në tendera dhe partneritete me kompani evropiane.
Ky është një infiltrim metodik, i cili e gjen BE-në shpesh të papërgatitur dhe pa një linjë të unifikuar përgjigjeje. Ndërsa disa vende e shohin Turqinë si një partner të domosdoshëm, të tjerët janë të shqetësuar për natyrën politike të kësaj përhapjeje.
Një dhëndër me strategji – Selcuk Bayraktar, bashkëpronar i Baykar dhe bashkëshort i vajzës së Erdogan, nuk është thjesht një biznesmen. Ai është personifikimi i strategjisë turke në sektorin e mbrojtjes. Ai kombinon njohuritë teknologjike, agjendën kombëtare dhe ambicien globale. Fakti që ai aktualisht po eksporton Bayraktar TB2 dhe Kızılelma në Afrikë, Lindjen e Mesme dhe tani në Evropë, tregon gjerësinë e vizionit të tij.
Çfarë do të thotë kjo për Evropën? – Turqia ka gjetur një mënyrë për të hyrë në tregun evropian nga dera e pasme. Jo si anëtar kandidat apo aleat gjeopolitik, por si një lojtar që flet gjuhën e tregut dhe përdor vetë strukturën e BE-së për t’u zgjeruar.
Dhe kjo përhapje nuk bëhet me armë, por bëhet me numrat e TVSH-së, kontratat dhe regjistrimet në regjistrin tregtar. Baykar është vetëm fillimi. Turqia po e organizon praninë e saj në Evropë në terma të normalitetit të biznesit, duke i bërë produktet turke të duken evropiane.
Në një botë ku “kush prodhon çfarë” ka më pak rëndësi sesa “kush e shet i pari” dhe Ankaraja duket se e kupton më mirë lojën. m.p.
