Nga Michael Dunne
Me shumë gjasa keni dëgjuar për BYD.
Një lojtar mesatar në industrinë e automobilave vetëm disa vite më parë, prodhuesi kinez i makinave elektrike e kaloi Teslën vitin e kaluar duke u bërë marka më e shitur e makinave elektrike në botë, dhe pritet që deri në vitin 2030 të arrijë në nivele të njëjta me gjigandët Toyota dhe Volkswagen.
Megjithatë, shumica e amerikanëve nuk kanë parë kurrë një BYD, dhe me shumë gjasë nuk do ta shohin së shpejti.
BYD, që do të thotë “Ndërto Ëndrrat e Tua”, është në thelb e ndaluar nga rrugët amerikane për shkak të tarifave të vendosura për të mbrojtur prodhuesit amerikanë, të cilat dyfishojnë çmimin e makinave elektrike kineze të importuara. Ngritja e këtyre mureve tarifore mund t’i blejë pak kohë industrisë vendase, por në fund nuk do ta mbrojë industrinë amerikane nga BYD apo nga kërcënimi më i madh që ajo përfaqëson.
Kompania përfaqëson modelin industrial kinez që po lë Amerikën pas në mënyrë dramatike. Ky model, që kombinon mbështetje financiare shtetërore, planifikim afatgjatë dhe inovacion agresiv, e ka ndihmuar tashmë Kinën të dominojë globalisht në një sërë industrish të teknologjisë së lartë — nga bateritë te robotika e deri te dronët. Humbja e atyre tregjeve ishte mjaftueshëm e dhimbshme. Por nëse e njëjta gjë ndodh me industrinë e automobilave, pasojat për Amerikën do të ishin shumë më të mëdha, për shkak të përmasës së kësaj industrie dhe rëndësisë së saj ekonomike, politike dhe strategjike.
Suksesi i BYD dhe i disa markave të tjera kineze të reja të makinave duhet të shërbejë si një paralajmërim serioz për industrinë amerikane të automobilave dhe për sektorin tonë industrial në tërësi. Na nevojitet guximi për të pranuar sa shumë po mbetemi pas, të lëkundim vetëkënaqësinë dhe të ndërmarrim një përpjekje urgjente të udhëhequr nga shteti — një lloj “Projekt Manhattan, por për makina” — për të rikthyer konkurrueshmërinë amerikane.
Kur hapa biznesin tim të automobilave në Pekin në vitin 1992, makinat që prodhoheshin nga industria e atëhershme e dobët kineze ishin të tmerrshme. Të dizajnuara keq dhe të ndërtuara nga materiale të lira, prisheshin shpejt, duke përforcuar reputacionin që kishte vendi si një fabrikë kopjesh të dobëta. BYD, një prodhues baterish që nisi prodhimin e makinave në 2003, nuk bënte përjashtim. Për vite me radhë, makinat e saj njiheshin në Kinë si të shëmtuara dhe jo të besueshme.
Por ato ditë kanë përfunduar prej kohësh. Kam drejtuar pothuajse çdo model të BYD, dhe sot ato janë në të njëjtin nivel me markat më të mira si Tesla, për sa i përket dizajnit, veçorive, teknologjive të avancuara dhe cilësisë së përgjithshme. Bateria Blade e kompanisë është ndër më të sigurta dhe më efikase në botë, aq e mirë sa Toyota dhe Tesla e kanë përdorur në disa prej modeleve të tyre. Por ajo që shqetëson më shumë konkurrencën është se BYD-të janë të përballueshme: Modelet më të lira të saj shiten në Kinë për më pak se 10,000 dollarë, një e treta e çmimit të makinave elektrike më të lira në tregun amerikan.
*Michael Dunne, një ish-drejtues i General Motors, është një konsulent i industrisë që ka punuar në sektorin e makinave në Kinë për më shumë se dy dekada.
Burimi: The New York Times/ Përgatiti për botim: L.Veizi
