11 korrik 1804
Më 11 korrik 1804, ndodhi një nga episodet më dramatike dhe të përfolura të historisë politike amerikane: dueli mes nën-presidentit të atëhershëm, Aaron Burr, dhe njërit prej themeluesve të Shteteve të Bashkuara, Alexander Hamilton. Kjo përballje, e zhvilluar në një kohë kur duelimi ende praktikoheshe mes burrave të nderit, solli plagosjen fatale të Hamiltonit, i cili vdiq të nesërmen më 12 korrik.
Sfondi i konfliktit
Marrëdhëniet mes Burr dhe Hamilton kishin qenë prej kohësh të tensionuara. Hamilton, një federalist i bindur dhe njeri me influencë të madhe në politikën e kohës, e kishte kundërshtuar vazhdimisht Burrin në fushatën politike dhe e kishte portretizuar si njeri pa parime dhe të rrezikshëm për republikën. Gjatë zgjedhjeve presidenciale të vitit 1800, Hamilton kishte luajtur një rol vendimtar në favor të Thomas Jeffersonit, duke ndikuar që Burr – i cili ishte kandidati për nënpresident nga e njëjta parti – të mbetej në hije.
Në vitin 1804, kur Burr kërkoi postin e guvernatorit të Nju Jorkut dhe përsëri u përball me pengesat e shkaktuara nga ndikimi negativ i Hamiltonit, përplasja mes tyre mori formën e një sfide për duel. Një koment i bërë nga Hamilton në një darkë politike, ku aludohej se ai kishte shprehur “një opinion tejet të ulët” për Burrin, u përdor si pretekst për përballje.
Dueli në Weehawken
Dueli u zhvillua në mëngjesin e 11 korrikut, në një vend të izoluar në Weehawken, New Jersey, i njëjti vend ku djali i Hamiltonit, Philip, kishte vdekur gjithashtu në një duel vetëm tre vjet më parë. Sipas disa burimeve, Hamilton nuk kishte ndërmend të qëllonte drejt Burrit – ndoshta për të mbrojtur nderin, por pa derdhur gjak – ndërsa Burr, në të kundërt, e qëlloi atë me një plumb që i preku mëlçinë, shtyllën kurrizore dhe arteri të mëdha. Hamilton ra menjëherë dhe vdiq të nesërmen në Nju Jork.
Pasojat
Ngjarja shkaktoi një tronditje të madhe në opinionin publik. Alexander Hamilton u vajtua si hero kombëtar, ndërsa Aaron Burr, megjithëse nuk u akuzua zyrtarisht për vrasje, u stigmatizua dhe karriera e tij politike mori fund. Ai përfundimisht u largua nga skena politike dhe, për një periudhë, u përfshi në afera të errëta që lidhen me ndarje të territoreve perëndimore, duke mbetur një figurë e dyshimtë në historinë amerikane.
Trashëgimia
Dueli mes Burrit dhe Hamiltonit nuk ishte thjesht një përballje personale; ai simbolizon tensionet e thella të kohës mbi karakterin e republikës amerikane, rolin e elitave politike dhe rregullat e nderit në jetën publike. Sot, ky episod vazhdon të frymëzojë libra, filma dhe shfaqje skenike, si muzikalin e njohur “Hamilton”, duke mbajtur gjallë kujtimin e një kohe kur fati i një kombi varej shpesh nga konfliktet personale të udhëheqësve të tij.
Përgatiti: L.Veizi
