15 korrik 1997
Përgatiti: Leonard Veizi
Vitet ’90 ishin një dekadë ku kultura pop, moda dhe media jetonin në një simbiozë të paparë më parë. Ishte epoka e supermodeleve, ku Naomi, Linda, Sindi dhe Klaudia nuk ishin vetëm imazhe reklame, por ikona globale. Ishte koha kur modës i jepej zë nga MTV, titujt e revistave ishin po aq të fuqishëm sa pasarelat, dhe stilistët ishin të adhuruar si yje rok-u. Xhani Versaçe jo vetëm që i kuptoi këto rryma, por i drejtoi ato me mjeshtëri. Ai e përshkroi vetë stilin e tij si “për njerëz që nuk kanë frikë të bien në sy.” Në një botë që sapo po përballej me valën e parë të globalizimit kulturor, ai ofroi një vizion pasionant, erotik, por gjithnjë i kuruar deri në detaj. Kjo epokë gjithashtu shënoi një rritje të dukshme të shfaqjes së identiteteve seksuale në hapësirën publike, ku Versace, si mbështetës i fuqishëm i komunitetit LGBTQ+, ishte një zë i pashmangshëm. Por kjo dritë kishte edhe hijen e saj: çka ndodhi më 15 korrik 1997 ishte më shumë sesa një vrasje – ishte një kujtesë e dhunshme se fama nuk mbron nga vetmia apo ndjekja, dhe se brishtësia e njeriut të famshëm është shpesh e fshehur pas fasadës së ndritshme të pasarelave.
…Në mëngjesin e zhurmshëm të një vere të florinjtë në Miami Beach, aty ku dallgët ledhatojnë brigjet dhe palmat zgjaten drejt diellit me elegancën e një balerine, heshtja u shqye nga krisma e dy plumbave. Xhani Versaçe, mjeshtri italian që i dha modës një zë të pashoq mes ngjyrash të forta dhe pasionesh barokë, u rrëzua për vdekje në shkallët e rezidencës së tij, Casa Casuarina, duke lënë pas një botë të mpirë nga tronditja.
Ishte 15 korriku i vitit 1997, ora 8:45. Versaçe sapo ishte kthyer nga rituali i përditshëm – një shëtitje e shkurtër për të blerë gazetat e mëngjesit. Dera e hekurt e rezidencës ishte gjysmë e hapur kur një burrë iu afrua dhe, pa thënë asnjë fjalë, e qëlloi dy herë në kokë. Një ndër ikonat më të ndritura të modës ra përtokë, me gazetat që u përzien me gjakun në gurët e mozaikut antik.
Vrasësi, i cili u largua në këmbë mes panikut të kalimtarëve, u identifikua më pas si Andreu Filip Cunanan, 27 vjeç – një vrasës serial tashmë në listën e më të kërkuarve nga FBI-ja për katër vrasje të mëparshme të kryera gjatë prillit dhe majit të po atij viti, në një shteg të errët që përshkonte shtetet nga Minneapolis-i deri në New Jersey. Arma e përdorur ishte një pistoletë gjysmë-automatike kalibri .40, model Taurus PT100, me mbushje prej dhjetë fishekësh.
Cunanan nuk ishte një kriminel i zakonshëm. I përshkruar nga autoritetet si inteligjent, manipulues, narcisist dhe hakmarrës, ai kishte zhvilluar një fiksim obsesiv ndaj burrave të suksesshëm, veçanërisht atyre të pasur dhe të famshëm, përfshirë personalitete nga komuniteti LGBTQ dhe ish-ushtarakë. Ndërkohë që lidhja e tij me Versace-n mbetet e paqartë, disa burime spekuluan për njohje të mëhershme në mjedise të ekskluzivitetit homoseksual në San Francisko apo në evente ndërkombëtare mode. Por asgjë nuk u provua kurrë.
Gjuetia ndaj Cunananit zgjati tetë ditë, gjatë të cilave mediat ndërkombëtare u kthyen në një skenë trilleri të përditshëm. Më 23 korrik 1997, ai u gjet i vetëvrarë në një shtëpi varke të braktisur, vetëm pak kilometra larg vendit të krimit. Në trupin e tij u gjet e njëjta armë me të cilën ishte vrarë Versaçe.
Versaçe nuk ishte thjesht një stilist – ai ishte një revolucionar i modës, një njeri që theu kufijtë mes artit dhe veshjes. Ai krijoi një estetikë të guximshme, ku sensualiteti, forca dhe bukuria bashkëjetonin mbi trupin njerëzor. Ndër klientët e tij ishin Madona, Elton Xhon, Ladi Diana, Naomi Kampbell, TupaK Shakur – një galeri ikonash që mishëronin epokën e viteve ’90.
Shtëpia e modës Versace, e themeluar në vitin 1978 në Milano, ishte simbol i luksi të pashfajshëm, ekstravagancës dhe identitetit të patrembur. Ai nuk shiste vetëm rroba – shiste një mënyrë për të qenë.
Pas vdekjes së tij, drejtimin e markës e mori e motra, Donatela Versaçe, e cila e rimodeloi imazhin e markës dhe e përçoi trashëgiminë e vëllait drejt dekadave të reja, duke ruajtur guximin vizionar dhe shkëlqimin artistik.
Ngjarja mori një tjetër dimension në vitin 2018, kur prodhuesit e serialit të njohur “American Crime Story” realizuan sezonin “The Assassination of Gianni Versace”, një rrëfim dramatik që eksploronte psikikën e Cunananit dhe efektin tronditës të vrasjes te familja Versaçe dhe bota e modës.
Vrasja e Xhani Versaçes mbetet një plagë simbolike në trupin e modës ndërkombëtare, një moment ku fama, çmenduria dhe dhuna u përplasën në një tragjedi të përkryer për ekranin dhe titujt e parë. Ai u vra jo në pasarelë, por në trotuarin e një qyteti që kurrë nuk i kuptoi plotësisht ëndrrat e tij. Por trashëgimia e tij vazhdon – në fije të arta, në fustane që ndizen si zjarr, në pasqyrat e atyre që guxojnë të jenë të ndryshëm.
