Më 17 korrik 1945, në qytetin e Potsdamit pranë Berlinit, tre udhëheqësit e kombeve aleate – Winston Churchill (Kryeministër i Mbretërisë së Bashkuar), Harry S. Truman (President i ri i Shteteve të Bashkuara, pas vdekjes së Roosevelt) dhe Joseph Stalin (udhëheqës i Bashkimit Sovjetik) – u mblodhën për të diskutuar të ardhmen e Gjermanisë dhe rendit botëror pas përfundimit të Luftës së Dytë Botërore në Evropë.
Kjo konferencë historike, e njohur si Konferenca e Potsdamit, kishte disa objektiva themelore:
-Vendosjen e një plani për denazifikimin, demilitarizimin, demokratizimin dhe dekartelizimin e Gjermanisë;
-Zbatimin e marrëveshjeve të Konferencës së Jaltës dhe përgatitjen e traktateve të paqes me shtetet e Boshtit;
-Menaxhimin e situatës në Evropën e shkatërruar, veçanërisht në Evropën Lindore dhe Ballkan, ku ndikimi sovjetik ishte në rritje;
-Si dhe marrjen e një qëndrimi të përbashkët përballë sfidave të ardhshme, përfshirë kërcënimin japonez në Azi.
Gjatë kësaj kohe, marrëdhëniet mes Aleatëve ishin bërë më të brishta. Truman kishte një qëndrim më të ashpër ndaj Bashkimit Sovjetik krahasuar me paraardhësin e tij Roosevelt. Në mënyrë diskrete, ai e informoi Stalinin për ekzistencën e një “arme të re shkatërrimtare” – e cila do të rezultonte të ishte bomba atomike, që do të hidhej mbi Hiroshimë vetëm disa javë më vonë.
Konferenca zgjati deri më 2 gusht 1945. U miratuan disa vendime të rëndësishme, si ndarja e përkohshme e Gjermanisë në katër zona pushtimi, kontrolli i reparacioneve nga çdo fuqi fitimtare në zonën përkatëse, si dhe përcaktimi i kufirit të ri Poloni-Gjermani (vija Oder-Neisse).
Megjithëse Konferenca synonte të krijonte një bashkëpunim afatgjatë mes Aleatëve, në realitet ajo shënoi fillimin e tensioneve të Luftës së Ftohtë, që do të përshkallëzoheshin në vitet në vijim.
Nëse dëshiron, mund të shtoj edhe një koment analitik mbi ndikimin afatgjatë të kësaj konference në hartën politike të Evropës.
Përgatiti: L.Veizi
