Më 21 korrik 1973, qyteti i qetë Lillehammer në Norvegji u bë papritur skena e një operacioni të errët dhe të dështuar të shërbimit izraelit të inteligjencës Mossad. Objektivi ishte hakmarrja për Masakrën e Mynihut të vitit 1972, kur një grup terrorist palestinez i njohur si “Shtatori i Zi” vrau 11 atletë izraelitë gjatë Lojërave Olimpike. Por në vend që të godisnin një nga përgjegjësit e masakrës, agjentët izraelitë vranë një njeri të pafajshëm.
Ahmed Bouchiki, një kamerier maroken që punonte në Lillehammer dhe ishte i martuar me një grua norvegjeze shtatzënë, u ekzekutua nga një skuadër agjentësh të Mossad-it, të cilët gabimisht besuan se ai ishte Ali Hassan Salameh, një nga udhëheqësit e “Shtatorit të Zi”. Bouchiki nuk kishte asnjë lidhje me ndonjë organizatë palestineze dhe nuk kishte asnjë përfshirje në terrorizëm – ishte një civil i zakonshëm që u gjend në vendin e gabuar, në kohën e gabuar.
Operacioni ishte pjesë e “Operacionit Gjyqtari i Zotit” (Operation Wrath of God), një fushatë e fshehtë e Mossad-it për të ndëshkuar individët përgjegjës për masakrën në Mynih. Në këtë fushatë, qeveria izraelite kishte autorizuar eliminimin sistematik të anëtarëve të “Shtatorit të Zi” dhe të Organizatës për Çlirimin e Palestinës (OÇP).
Zbulimi dhe ndëshkimi
Vrasja e Bouchikit nuk kaloi pa u vënë re. Policia norvegjeze nisi menjëherë hetimet dhe arriti të identifikojë dhe arrestojë gjashtë anëtarë të skuadrës së Mossad-it. Ata u akuzuan për bashkëpunim në vrasje, u gjykuan dhe u dënuan nga autoritetet norvegjeze. Ky ishte një skandal i madh ndërkombëtar, që tronditi reputacionin e Mossad-it si një nga shërbimet më të sofistikuara të inteligjencës në botë.
Qeveria norvegjeze protestoi ashpër ndaj shkeljes së sovranitetit të saj dhe ndaj përdorimit të territorit të saj për vrasje politike. Izraeli, nga ana e tij, as nuk pranoi, as nuk mohoi zyrtarisht përfshirjen në operacionin e Lillehammer-it, duke ndjekur politikën e zakonshme të “mohimit të besueshëm”.
Pasojat
Rasti i Lillehammer-it ishte një goditje serioze për Mossad-in dhe solli rishikim të thellë të metodave të operacioneve të saj jashtë vendit. Operacioni u kritikua jo vetëm për paaftësinë në identifikimin e objektivit, por edhe për mënyrën e papërgatitur dhe të rrezikshme me të cilën u krye eliminimi në një vend të huaj e mik me Izraelin.
Disa nga të arrestuarit u liruan me kalimin e kohës dhe u kthyen në Izrael, ndërsa të tjerë shërbyen dënime të kufizuara. Por kjo ngjarje mbeti një njollë në historinë e Mossad-it dhe një shembull i pasojave tragjike të gabimeve në operacionet e inteligjencës.
Ndërkohë, Ali Hassan Salameh, objektivi i vërtetë i asaj nate në Lillehammer, arriti të shmangte Mossad-in për disa vite të tjera dhe u vra më në fund në Bejrut, në vitin 1979, nga një bombë e vendosur nga agjentët izraelitë – këtë herë, me objektivin e saktë.
Përgatiti: L.Veizi
