Çdokush mund të ketë kolesterol të lartë, që ndodh kur sasi të tepërta të kësaj substance yndyrore natyrale grumbullohen në gjak.
Kolesteroli prodhohet nga mëlçia dhe gjendet në ushqime të zakonshme si gjalpi dhe mishi i përpunuar. Trupi ka nevojë për kolesterol për të ndërtuar qeliza, për të prodhuar hormone dhe për të ndihmuar në tretje.
Megjithatë, nivelet e larta të kolesterolit “të keq” mund të çojnë në grumbullimin e yndyrnave në muret e enëve të gjakut, duke i ngushtuar ato dhe duke rritur rrezikun për një atak në zemër ose goditje në tru. Por si mund ta kuptoni nëse keni kolesterol të lartë dhe çfarë duhet të bëni në lidhje me këtë?
Cilat janë simptomat e kolesterolit të lartë?
Kolesteroli i lartë shpesh nuk shfaq ndonjë simptomë të dukshme, prandaj shpesh quhet “vrasësi i heshtur”.
Megjithatë, rreth një në 250 persona kanë një çrregullim gjenetik të quajtur hiperkolesterolemi familjar, që karakterizohet nga nivele shumë të larta të kolesterolit. Sipas Fondacionit Britanik të Zemrës, personat me këtë gjendje mund të kenë tre shenja të dukshme të kolesterolit të lartë:
Tendon xanthomata – janë grumbullime të verdha me kolesterol që shfaqen në kyçet e gishtave, te gjunjët ose te tendina e Akilit në pjesën e pasme të kyçit të këmbës.
Xanthelasma – janë gunga të vogla dhe të verdha me përmbajtje kolesteroli që shfaqen pranë cepit të brendshëm të syrit.
Harku korneal – një unazë gri ose e bardhë që formohet rreth skajit të kornesë së syrit (pjesa e tejdukshme përpara bebëzës).
Çfarë e shkakton kolesterolin e lartë?
Disa nga shkaqet e kolesterolit të lartë janë të lidhura me stilin e jetesës dhe mund të kontrollohen, ndërsa të tjerat janë jashtë kontrollit tonë.
Ushqyerja me shumë yndyra të ngopura mund të ulë aftësinë e mëlçisë për të pastruar kolesterolin nga gjaku.
Mungesa e aktivitetit fizik, mbipesha, obeziteti dhe pirja e duhanit gjithashtu rrisin nivelet e kolesterolit.
Mosha gjithashtu luan rol – njerëzit më të moshuar kanë më shumë gjasa të kenë kolesterol të lartë.
Tek gratë, nivelet e kolesterolit zakonisht rriten gjatë dhe pas menopauzës për shkak të rënies së niveleve të estrogjenit, hormon që ndihmon në kontrollin e kolesterolit.
Disa sëmundje, si sëmundjet e veshkave, të mëlçisë dhe diabeti i tipit 2, lidhen gjithashtu me një rrezik më të lartë për kolesterol të lartë. /e.t
