Nga Lina Qasem-Hassan
Ne kemi premtuar të ofrojmë kujdes të barabartë për të gjithë. Tani po ndëshkohemi për të folur kundër vrasjes së mjekëve dhe pacientëve në Gaza.
Mjekësia është një profesion humanist, i ndërtuar mbi vlera etike si drejtësia, bamirësia dhe përkushtimi për të mos shkaktuar dëm. Ajo është një mision për të shëruar, për të shpëtuar jetë dhe për të lehtësuar vuajtjen fizike dhe emocionale. Të jesh mjek kërkon forcë të brendshme – aftësinë për të parë dhimbjen e tjetrit, për ta ndier dhe për t’iu përgjigjur me ndjeshmëri dhe dhembshuri, krahas dijeve dhe profesionalizmit që kërkon ky rol. Unë besoj se një mjek mban gjithashtu përgjegjësinë thelbësore për të mbrojtur të drejtën e pacientëve për shëndet dhe për të ruajtur parimin e drejtësisë. Në këtë kuptim, për mua, çdo mjek është një udhëheqës.
Këto ide i kam trajtuar në dokumentarin e ri të The Guardian, “Betimi”. Aty tregoj historinë time si mjeke palestineze që jeton në Izrael dhe punon në sistemin e tij shëndetësor. Filmi është xhiruar përgjatë një viti dhe pasqyron sfidat që kam përjetuar gjatë kësaj kohe. Por që nga marsi i vitit 2024, kur u filmova për herë të parë, situata në Gaza dhe pozicioni ynë si mjekë është përkeqësuar dita-ditës, orë pas ore.
Si mjeke palestineze që jeton dhe punon në Izrael, në mes të një konflikti të gjatë, mësova gjatë studimeve dhe punës sime se padrejtësi u është bërë shumë popullsive që jetojnë këtu. Pushtimi dhe shtypja që ushtron Izraeli mbi popullsinë palestineze në territoret e okupuara, dhe politika e diskriminimit ndaj pakicës palestineze brenda Izraelit, shkaktojnë dëme serioze në të drejtën për shëndet të këtyre popullsive. Kontrolli mbi territoret, dëbimi, shpronësimi, dhuna, kufizimi i lëvizjes, ndërtimi i vendbanimeve dhe aparteidi sjellin vuajtje të mëdha për popullsinë, pengojnë qasjen në kujdesin shëndetësor dhe ndikojnë drejtpërdrejt në shëndetin e tyre. Qysh si studente mjekësie vendosa që nuk mund të rrija duarkryq përballë kësaj situate. U bashkova me organizatën “Mjekë për të Drejtat e Njeriut – Izrael” për të luftuar për shëndetin e popullsive nën kontrollin izraelit, së bashku me shumë partnerë.
Kur filluam xhirimet për dokumentarin, kishin kaluar pesë muaj që nga fillimi i sulmit izraelit ndaj Gazës. Në atë kohë, mijëra ishin vrarë dhe shkatërrimi ishte i përhapur. Por nuk mund ta kisha imagjinuar se për më shumë se një vit e gjysmë do të vazhdonim të përjetonim bombardime ditore, vdekje në masë – përfshirë mijëra fëmijë – miliona të zhvendosur, uri dhe shkatërrimin e paprecedentë të sistemit shëndetësor të Gazës. Spitale, shkolla, xhami, kisha, universitete dhe lagje të tëra janë zhdukur nga harta. Përmasat e shkatërrimit nuk i kam parë askund tjetër. Kjo nuk është thjesht një krizë humanitare – është ajo që shumë juristë ndërkombëtarë dhe organizata të të drejtave të njeriut e përkufizojnë si një gjenocid në zhvillim.
Historia ime personale është e pandarë nga kjo luftë. Marwani, vëllai i kunatës sime, një ndihmës mjek, u vra në krye të detyrës më 7 tetor 2023. Dy javët e fundit kanë qenë edhe më tragjike për familjen e tij: tendat ku qëndronin në një kamp në Gaza u bombarduan, duke vrarë 10 anëtarë të familjes, përfshirë Abdullahun, një djalë 8-vjeçar plot jetë dhe ëndrra për t’u bërë mjek, i vrarë në gjumë. Marwani i vogël, 7 vjeç, qëndroi pa ndjenja në një spital për një javë për shkak të një dëmtimi të rëndë në kokë, por iu mohua trajtimi i duhur për shkak të mungesës ekstreme të personelit dhe burimeve mjekësore.
Që nga ajo ditë tragjike, më shumë se 1,500 punonjës mjekësorë palestinezë janë vrarë. Shumë të tjerë janë arrestuar, përndjekur, poshtëruar. Disa kanë vdekur nga tortura dhe neglizhenca në burgjet izraelite. E gjithë kjo ndodh në heshtje të plotë nga ana e institucioneve shëndetësore izraelite dhe shumë kolegëve të mi mjekë, të cilët shpesh zgjedhin heshtjen përpara etikës bazë dhe moralit. Vetëm pak zëra janë dëgjuar nga sistemi shëndetësor izraelit në mbrojtje të kolegëve të tyre në spitalet e Gazës.
Në këtë realitet, përpiqem të flas me përmbajtje, të zgjedh fjalët me kujdes, nga frika dhe ndërgjegjësimi se zëri im mund të shihet si kërcënues. Që nga 7 tetori, punonjësit palestinezë në sistemin shëndetësor izraelit përballen me përndjekje, shpifje dhe izolim. Qëndrimet antipalestineze janë në rritje, edhe mes pacientëve e kolegëve. Parulla si “nuk ka të pafajshëm në Gaza” apo “djegeni Gazën” nuk dënohen dhe as nuk ndalohen. Çdo shprehje dhembshurie për viktimat – gra, fëmijë, civilë të pafajshëm – shihet si mbështetje për terrorizmin dhe rrezikon përjashtimin ose masat disiplinore.
Një mjek koleg, pjesë e kësaj lufte, u pushua nga puna së fundmi për një fjalim të shkurtër ku kritikoi krimet në Gaza. Heshtja dhe përndjekja vetëm po intensifikohen.
Mjekësia, dikur e konsideruar profesion neutral, është bërë politikisht dhe moralisht e ngarkuar. Të trajtosh një fëmijë të plagosur në Gaza nuk është më thjesht detyrë mjekësore – është një deklaratë e thellë morale. Betimi për të ofruar kujdes të barabartë për të gjithë bie përballë një realiteti brutal, ku vriten mjekë dhe fëmijë, arrestohen pacientë, shtypen zërat dhe shemben ëndrrat – si ato të Abdullahut.
Dhe sërish, unë vazhdoj të luftoj. Sepse sa kohë që ne heshtim, betimi ynë bëhet i zbrazët, dhe e drejta për shëndet mbetet një fantazi e paarritshme. Por për aq kohë sa kam një zë, do ta përdor atë: për pacientët e mi, për drejtësinë, për betimin që të gjithë e kemi bërë.
*Lina Qasem-Hassan është mjeke palestineze që punon në sistemin shëndetësor izraelit dhe është kryetare e organizatës “Mjekë për të Drejtat e Njeriut – Izrael”.
Burimi: theguardian.com/ Përgatiti për botim: L.Veizi
