Nga Artan Luku
Shqipëria nuk është përjashtim nga pasojat e ngrohjes globale. Edhe pse kontributi ynë në emetimet e karbonit është i vogël, vendi ynë është ndër më të prekurit në Europë. Në dekadat e ardhshme, temperaturat pritet të rriten me mbi 3°C, sipas Bankës Botërore. Kjo do të thotë më shumë thatësira, më pak ujë, më shumë përmbytje dhe më shumë sëmundje të lidhura me temperaturat ekstreme. Nuk është thjesht një çështje ekologjie, por çështje mbijetese.
Në Bashkimin Europian, politikat klimatike janë kthyer në prioritet kombëtar. Çdo qytet ka një strategji për hapësirat e gjelbra, energjinë e pastër dhe ndërtimin e qëndrueshëm. Në vendet fqinje, si Mali i Zi dhe Kosova, tashmë po zbatohen programe për bujqësi rezistente ndaj klimës dhe për turizëm të diversifikuar. Ndërsa në Shqipëri, betoni shumëfishohet, pyjet digjen, lumenjtë ndoten dhe hapësirat e gjelbra zhduken. Ky kontrast është i dhimbshëm dhe i rrezikshëm.
Disa shembuj janë të dukshëm. Në qytete, Tirana është shndërruar në një “ishull termik”, ku diferenca e temperaturës mes qendrës dhe perifereve arrin deri në 6 gradë, vetëm për shkak të betonizimit dhe mungesës së gjelbërimit. Në bujqësi, fermerët po përballen çdo vit me humbje prodhimesh nga thatësira ose përmbytjet, ndërsa pa mbështetje të posaçme ata nuk mund të mbijetojnë në një klimë kaq të paparashikueshme. Në turizëm, sezoni veror po bëhet gjithnjë e më i pasigurt; zjarret në male dhe ndotja e bregdetit trembin turistët dhe dëmtojnë ekonominë. Këto nuk janë parashikime të largëta, por realitet i sotëm.
Shqipëria ka nevojë urgjente për një Strategji Kombëtare për Përshtatjen ndaj Klimës. Duhet një rishikim i ligjeve të ndërtimit dhe ndalimi i betonizimit pa kriter, investime të mëdha në hapësira të gjelbra urbane, mbështetje për bujqësinë me vaditje moderne, varietete rezistente dhe subvencione të dedikuara për pasigurinë klimatike. Po aq e domosdoshme është përfshirja e riskut klimatik në politikat bankare, diversifikimi i turizmit përtej bregdetit, si dhe investime në energji të pastër e transport të qëndrueshëm. Nëse nuk veprojmë sot, kostoja do të jetë shumë herë më e lartë nesër.
Partia Agrare Ambientaliste është e vetmja forcë politike që e ka ngritur këtë çështje prej vitesh. Ne theksojmë se ngrohja globale nuk është vetëm problem mjedisor, por edhe social dhe ekonomik. Kërkojmë që fermerët shqiptarë të kenë të njëjtën mbështetje si në BE për t’u përshtatur me klimën, që qytetet të mos ndërtohen vetëm me beton, por të frymojnë përmes hapësirave të gjelbra, dhe që të zbatohen politika të gjelbra për transportin, turizmin dhe industrinë. Pa bujqësi të qëndrueshme, pa pyje dhe pa natyrë, nuk ka Shqipëri që mund të jetojë dhe të zhvillohet.
Klima nuk pret. Çdo vonesë është kosto e shtuar për fëmijët tanë. Duhet të bashkohemi si shoqëri për të mbrojtur tokën, ushqimin dhe jetën tonë. Vetëm me vendime të mençura sot, do të kemi një të ardhme nesër.
