Më 2 shtator 1945, në bordin e aeroplanmbajtëses amerikane USS Missouri, e ankoruar në Gjirin e Tokios, ndodhi një nga momentet më të rëndësishme të historisë moderne: nënshkrimi i kapitullimit pa kushte të Japonisë.
Ceremonia u drejtua nga Gjenerali Douglas MacArthur, i cili në atë kohë ishte Komandanti Suprem i Forcave Aleate në Paqësor. Në prani të përfaqësuesve të të gjitha fuqive fituese – Shtetet e Bashkuara, Britania e Madhe, Bashkimi Sovjetik, Kina, Franca, Kanadaja, Australia, Zelanda e Re dhe Holanda – delegacioni japonez, i udhëhequr nga Ministri i Jashtëm Mamoru Shigemitsu dhe gjenerali Yoshijirō Umezu, nënshkroi aktin që i jepte fund një lufte gjashtëvjeçare e cila kishte përfshirë gjithë planetin.
Atmosfera në bord ishte solemne dhe e ngarkuar. Dokumenti u firmos në orën 9:04 të mëngjesit, dhe gjithçka zgjati më pak se njëzet minuta. Por jehona e tij ishte e përjetshme: lufta më e përgjakshme e njerëzimit kishte marrë fund.
Rruga drejt kapitullimit
Vendimi i Japonisë për të pranuar dorëzimin pa kushte erdhi pas një serie goditjesh shkatërruese:
Bombardimet ajrore masive mbi qytetet japoneze, që kishin rrënuar infrastrukturën dhe kishin marrë qindra mijëra jetë.
Hedhja e bombës atomike në Hiroshima më 6 gusht 1945 dhe në Nagasaki më 9 gusht, që sollën pasoja të paparashikuara humanitare dhe psikologjike.
Shpallja e luftës nga Bashkimi Sovjetik më 8 gusht 1945 dhe sulmi i menjëhershëm mbi forcat japoneze në Mançuri.
I gjendur përballë një katastrofe totale dhe të pashmangshme, Perandori Hirohito ndërhyri personalisht, duke dhënë urdhër për kapitullimin. Më 15 gusht, ai iu drejtua popullit japonez përmes radios – për herë të parë në histori – duke shpallur se Japonia do t’i dorëzohej Aleatëve.
Simbolika e USS Missouri
Zgjedhja e aeroplanmbajtëses USS Missouri për ceremoninë nuk ishte rastësore. Ajo ishte një nga anijet më moderne të flotës amerikane dhe simbolizonte fuqinë e SHBA-së në Paqësor. Anija do të mbetej në histori si “skena e fundit” e Luftës së Dytë Botërore.
Pasojat historike
De jure dhe de facto, Lufta e Dytë Botërore përfundoi.
Japonia humbi perandorinë e saj koloniale dhe iu nënshtrua një administrate të drejtpërdrejtë të udhëhequr nga MacArthur.
Filloi procesi i demilitarizimit dhe demokratizimit të Japonisë, i cili do ta shndërronte vendin në një fuqi ekonomike dhe demokratike moderne.
Bota hyri në një rend të ri ndërkombëtar, ku dy superfuqitë, SHBA dhe Bashkimi Sovjetik, nisën Luftën e Ftohtë.
Kështu, mëngjesi i 2 shtatorit 1945 në Gjirin e Tokios shënoi jo vetëm fundin e një lufte, por edhe fillimin e një epoke të re për njerëzimin.
Përgatiti: L.Veizi
