Arkitekti projektoi një memorial për të nderuar shqiptarët që shpëtuan hebrenjtë

113 563 lexime

124,178FansaPëlqeje

Arkitekti Stephen Jacobs, 81 vjeç, ra dakord të punojë për memorialin e vendosur tek parku u Liqenit Artificial në Tiranë pasi mësoi se Shqipëria ishte vendi i vetëm në Evropë që kishte më shumë hebrenj pas Luftës së Dytë Botërore sesa para fillimit të luftës.

Në botën e arkitekturës së Nju Jorkut, Stephen Jacobs është i njohur për krijimet e tij multimilionëshe, siç është Hotel Gansevoort, i cili ishte hoteli i parë luksoz në Meatpacking.

Por kohët e fundit Jacobs përfundoi një projekt shumë më ndryshe.

Për disa vjet ai punoi për të hartuar një memorial të Holokaustit për kryeqytetin e Shqipërisë. Memoriali u prezantua muajin e kaluar në hyrje të Liqenit Artificial të Tiranës, memoriali i thjeshtë përmban tre pllaka guri – në shqip, anglisht dhe hebraisht – që nxjerrin në pah historitë e shqiptarëve që shpëtuan hebrenjtë gjatë Luftës së Dytë Botërore.

Jacobs, 81 vjeç, ra dakord të punojë për memorialin pasi mësoi se Shqipëria ishte vendi i vetëm në Evropë që kishte më shumë hebrenj pas Luftës së Dytë Botërore sesa para saj. Përveç faktit se nuk u dorëzua asnjë hebre nazistëve, dimë se qindra hebrenj të tjerë që largoheshin nga vendet e tjera dhe iu ofrua strehim në vendin me shumicë myslimane.

“Mendova se kjo ishte një histori shumë e rëndësishme që duhej të tregohej,” tha ai.

Motivimi i tij tejkalon dëshirën për të nxjerrë në pah trimërinë e shqiptarëve gjatë luftës. Vetë Jacobs është një i mbijetuar nga Holokausti që kaloi vitet e fëmijërisë në një kamp përqendrimi nazist.

Jacobs është parë me babanë e tij në kampin e përqendrimit në Buchenwald.

“Për mua kjo nuk ka të bëjë thjesht me projektimin. Kjo është një lloj përvoje personale, “tha ai.

Lexo edhe :  "E gjeta me 12"/ Armand Duka: Ja sa punonjës ka sot në FSHF

Për mrekulli, e gjithë familja e afërt e Jakobit i mbijetoi luftës, megjithëse gjyshja e tij vdiq menjëherë pasi u çliruan kampet. Familja u nis për në Zvicër, ku ata jetuan për tre vjet. Më 1948 u transferuan në Shtetet e Bashkuara, duke u vendosur në lagjen Washington Heights të New York City.

Jacobs do të vazhdojë të bëhet një arkitekt i shquar i Nju Jorkut, duke themeluar firmën e tij dhe duke u bashkuar me gruan e tij, Andi Pepper.

Karriera e tij përfundoi duke e sjellë atë përsëri në Buchenwald. Ai u ngarkua të krijojë një memorial për “kampin e vogël”, një zonë karantinë, ku të burgosurit e rinj, përfshirë Jacobs, qëndruan në kushte brutale.

Jakobs ra dakord, me dy kushte: Ai nuk do të paguante sepse nuk donte të paguhej nga kampi i mëparshëm, dhe “këto janë gjëra që nuk i bën për të jetuar”. Memoriali u përurua në 2002, në 57 vjetorin e çlirimit të kampit.

“Shqipëria natyrisht ishte më e largët sepse nuk isha atje. Unë nuk dija shumë për Shqipërinë më parë. Unë sigurisht nuk e dija historinë, ”tha Jacobs. “Buchenwald ishte krejtësisht i ndryshëm, kështu që fillimisht emocionalisht është e vështirë.”

Në hartimin e përmendoreve, përparësia e Jacobs është të sigurojë që vizitorët të largohen me një kuptim më të madh të Holokaustit. Ashtu si memoriali i Tiranës, ai në Buchenwald është relativisht i drejtpërdrejtë dhe përmban pllaka me informacione rreth kampit dhe vendeve nga ku ishin internuar të burgosurit.

Burimi: The Jerusalem Post, përshtati: Fjala.al

la.mi/Fjala.al

Të fundit

A mund të studionin gratë gjatë Rilindjes?

Nuk u bë shumë gjatë Rilindjes për të reduktuar hendekun arsimor midis djemve dhe vajzave . Meshkujt u trajnuan për jetën publike, femrat...

“Gjenerata Alpha”/ Nga “cringe” në “NPC”, termat më të përdorur në Google dhe kuptimi

Në zhargonin e brezit të lindur pas vitit 2010 (d.m.th., Generation Alpha ), NPC-të janë njerëz pa personalitet që sillen në mënyrë stereotipe. Në mënyrë tipike, ata vishen në...

A mund ta kurojnë diabetin qelizat staminale?

Një grua 25-vjeçare kineze duket se është shëruar nga diabeti i tipit 1 falë një transplanti të qelizave burimore autologe (d.m.th. të marra nga trupi i saj), të...

Renditja momentale e Superiores, lufta për “Final Four” mbetet e hapur

Sot u luajtën dy ndeshje të vlefshme për javën e 29-të të Superiores. Partizani fitoi në transfertën e Skënderbeut, ndërsa Dinamo ia doli përballë...

Temperatura të larta dhe rrebeshe, si do të jetë moti këtë javë?

Nga nesër do të kthehen rrebeshet dhe moti i paqëndrueshëm në të gjithë territorin. Meteorologia Tanja Porja, ka bere me dije se temperaturat do të...

Lajme të tjera

Web TV