Henry Larsen, kalimi i parë i suksesshëm nga perëndimi në lindje

113 563 lexime

124,178FansaPëlqeje

23 qershor 1940

Rruga Veriperëndimore, një kapitull i rëndësishëm në eksplorimin detar kanadez dhe në historinë e Arktikut

Në verën e vitit 1940, një nga udhëtimet më të guximshme në historinë detare të shekullit XX u zhvillua në rrugët e akullta të Arktikut kanadez. Henry Asbjorn Larsen, kapiten norvegezo-kanadez dhe pjesëtar i Policisë së Kalorësisë Mbretërore Kanadeze (RCMP), nisi një udhëtim që do të hynte në histori: navigimin e parë të suksesshëm të Northwest Passage nga perëndimi në lindje, një rrugë që për shekuj me radhë kishte qenë një nga sfidat më të mëdha të eksploratorëve evropianë.

Çfarë është Northwest Passage?

Northwest Passage është një rrugë detare që lidh Oqeanin Paqësor me Oqeanin Atlantik përmes arkipelagut arktik kanadez. Për shekuj me radhë, eksploratorët evropianë e ëndërruan këtë kalim si një rrugë më të shkurtër drejt tregjeve të Azisë, por përpjekjet e tyre u penguan nga moti ekstrem, akulli i përhershëm dhe terreni i pasigurt i veriut të largët.

Rruga u kalua për herë të parë me sukses nga Roald Amundsen në vitet 1903–1906, por vetëm nga lindja në perëndim, me një anije të vogël dhe përmes një rruge të ngushtë, në kushte shumë të vështira.

Udhëtimi i Henry Larsen (1940–1942)

Më 23 qershor 1940, Henry Larsen dhe ekuipazhi i tij u nisën nga Vancouver, British Columbia, me anijen St. Roch, një varkë e përforcuar me dru që shërbente për patrullimet arktike të RCMP-së. Ata u drejtuan drejt veriut, përmes Ngushticës së Beringut, duke u përballur me akullnajat, izolimin ekstrem dhe kushte shumë të vështira klimatike.

Larsen nuk ishte në një ekspeditë thjesht shkencore ose eksploruese – misioni i tij kishte karakter strategjik dhe kombëtar. Me fillimin e Luftës së Dytë Botërore, Kanadaja kërkonte të afirmonte sovranitetin e saj mbi Arktikun, përballë interesave të rritura ndërkombëtare për rajonin dhe mundësisë së ndonjë agresioni nga fuqitë e boshtit.

Lexo edhe :  1981 – Dosja "Farewell" e spiunazhit: shpërthimi jo-bërthamor i Luftës së Ftohtë

Pas më shumë se dytë vjetësh udhëtim të vështirë, më 11 tetor 1942, anija St. Roch mbërriti në Halifax, Nova Scotia, duke kompletuar kalimin e parë nga perëndimi në lindje të Northwest Passage, dhe të dytin në përgjithësi pas atij të Amundsenit.

Rëndësia historike dhe gjeopolitike

Udhëtimi i Larsen ishte më shumë se një akt heroizmi detar. Ai shërbeu si:

-Dëshmi e aftësisë së Kanadasë për të patrulluar dhe kontrolluar territorin e saj verior, në një kohë kur kufijtë e saj arktikë nuk ishin të mbrojtur praktikisht.

-Kontribut për shkencën dhe hartëzimin e zonës, me shumë pika të reja të dokumentuara në mënyrë më të detajuar.

-Dëshmi e mundësisë së përdorimit të rrugës, edhe pse me vështirësi të mëdha.

-Kalimi i rrugës nga perëndimi në lindje ishte më i vështirë sesa drejtimi i kundërt, për shkak të prirjes së akujve dhe rrjedhave detare, çka e bën suksesin e Larsen edhe më të shquar.

Trashëgimia

Henry Larsen bëri një kalim të dytë të Northwest Passage, nga lindja në perëndim, në vitin 1944, në një kohë shumë më të shkurtër – vetëm 86 ditë – duke dëshmuar se përgatitja, teknologjia dhe përvoja mund të përballojnë edhe rreziqet ekstreme të Arktikut.

Sot, anija St. Roch është e ruajtur në Muzeun Detar të Vancouverit, si simbol i epokës heroike të eksplorimeve kanadeze dhe si dëshmi e vendosmërisë së një vendi për të mbrojtur dhe njohur tokën e vet.

Përgatiti: L.Veizi

Të fundit

Dy lojtarë plus 40 mln euro, Real Madrid nis ofensivën për yllin spanjoll

Pas 4 transferimeve të bujshme që kanë kryer deri tani me Alexander Arnold, Dean Hujisen, Franco Mastantuono dhe Alvaro...

Liverpool zyrtarizon sulmuesin e radhës, kushtoi 80 milionë euro

Liverpool ka zyrtarizuar blerjen e radhës në merkaton e verës, duke prezantuar sulmuesin francez Hugo Ekitike. Lojtari u transferua nga Eintracht Frankfurt dhe u pagua...

Ylli Manjani: Veliaj nuk shpëton pa 10 vite burg

Juristi Ylli Manjani ka komentuar akuzat që rëndojnë ndaj kryebashkiakut të Tiranës, Erion Veliaj, ku tha se mund të përballet me një dënim deri...

Befasia globale! Shtetet mund të padisin njëri-tjetrin për ndryshimet klimatike

Një vendim historik nga një gjykatë e lartë e OKB-së ka hapur rrugën që shtetet të mund të padisin njëra-tjetrën për ndryshimet klimatike, duke...

A erdhi fundi politik i Veliajt? Përgjigjet Agron Shehaj

Pas marrjes së Erion Veliajt si të pandehur nga SPAK, Agron Shehaj tha në Euronews Albania se legjitimiteti politik i Veliajt ka marrë fund...

Lajme të tjera

Web TV