Pas vrasjes së Julius Caesar-it më 44 p.e.s., Roma u fut në kaos politik. Trashëgimtari i tij i birësuar, Gaius Julius Caesar Octavianus, vetëm 19 vjeç në atë kohë, arriti të përdorte me mjeshtëri emrin dhe reputacionin e Cezarit për të fituar mbështetje politike dhe ushtarake. Në vitin 43 p.e.s., ai detyroi Senatin romak që ta shpallte Konsull, duke hyrë kështu në majat më të larta të hierarkisë politike romake.
Formimi i Triumviratit të Dytë
Oktaviani u bashkua me Marcus Antonius dhe Marcus Lepidus në atë që u quajt Triumvirati i Dytë, një aleancë politike me fuqi absolute, që kishte për synim të hakmerrej ndaj vrasësve të Cezarit, Brutus dhe Cassius. Në betejën e Filipit (42 p.e.s.), triumvirët i mundën vrasësit e Cezarit, duke shuar rezistencën republikane.
27 p.e.s. – Fillimi i Perandorisë Romake
Pas disa vitesh lufte civile dhe pasi eliminoi gradualisht rivalët e tij, Oktaviani mbeti i vetmi sundues i padiskutueshëm i Romës. Në vitin 27 p.e.s., ai i dorëzoi Senatit pushtetet e jashtëzakonshme, por Senati, në vend që t’ia merrte, ia ktheu me titullin e ri “Augustus” – një emër që nënkuptonte madhështi dhe shenjtëri. Ky moment shënon lindjen zyrtare të Perandorisë Romake.
Sundimi i Augustit
Si Perandor, Augustus ruajti pamjen e institucioneve republikane – Senati, magjistraturat dhe ligjet vazhduan të ekzistonin – por pushteti real ishte përqendruar në duart e tij. Ai solli një periudhë të gjatë paqeje dhe stabiliteti, të njohur si Pax Romana, gjatë së cilës Roma u fuqizua ekonomikisht, ushtarakisht dhe kulturorisht. Ai organizoi administratën, reformoi ushtrinë dhe nxit zhvillimin e artit dhe arkitekturës.
Vdekja
Augustus sundoi për më shumë se 40 vjet, deri në vitin 14 të erës sonë, kur vdiq në moshën 75 vjeçare. Pasardhës i tij u bë djali i birësuar Tiberius, duke e konsoliduar traditën e trashëgimisë perandorake.
Pra, nga një i ri pa përvojë politike, Oktaviani u shndërrua në Augustus – themeluesin e Perandorisë Romake dhe njeriun që ndryshoi përgjithmonë fatin e Romës.
Përgatiti: L.Vezi
