Vendimet e dyshimta të gjyqtarëve dhe prokurorëve që po lirojnë nga burgjet të dënuarit përjetë. Kush janë personazhet e errëta të botës së krimit që kanë lënë qelitë për “sjellje shembullore” dhe “pendim” për krimet e kryera. Neni 65 i Kodit Penal që po keqinterpretohet nga gjyqtarët të konsiderohen KÇK (Kap Ç’të Kapësh).
Sebi Alla
Në burgjet politike të diktaturës, në çdo qeli të izolimit, kishte të shkruar “SKFKSH”, gardianët e pashkollë e fort të sertë nuk ia jepnin kuptimin, por vetë të dënuarit e dinin, ishin inicialet e: “Sa ke frymë, ke shpresë”. Po sot, të dënuarit përjetë, për krime monstruoze, të lidhur me banda, të shoqëruara me ekzekutime mafioze, duke lënë pas plumbave drama njerëzore dhe tronditje të qytetarëve, po dalin nga burgjet, edhe pse për ta ishin dhënë dënime maksimale, nga ajo “drejtësia e kalbur e vjetra”… I fundit që po e shijon lirinë në një vendim të dyshimtë është Endrit Dokle, i konsideruar si një prej anëtarëve të Bandës së Durrësit. Ai ishte shpallur fajtor për krijim të organizatës kriminale, vrasje e Dritan Dishës, vrasjen e Erjon Lames, atentatin e dështuar në katër raste kundër Lulzim Berishës, vrasjen e Avni Gashit, rrëmbim dhe pengmarrje. Procesi, i cili zgjati pothuajse gjashtë vite, solli në gjykatë 194 dëshmitarë. Në total, gjykata shpalli katër burgime të përjetshme, të cilat u shkërmoqën nga njëra gjykatë në tjetrën, si edhe 255 vite burgim për pjesëtarët e grupit. Nuk është i pari që la burgun përjetë, por është pjesë e një serie vendimesh fort të dyshimta, që nisin para një viti. “E kam informuar komisionerin se në ditët në vijim do të ndërmarrim një nismë të re për të hapur një ofensivë shembullore kundër krimit të organizuar dhe atyre gjykatësve e prokurorëve që si në rastin e para dy ditësh i përkasin organizatës KÇK dhe po e përdorin autoritetin e tyre në këtë fazë të ndërmjetme për të bashkëpunuar hapur dhe paturpësisht me krimin”, – tha Kryeministri Edi Rama para Komisionerit për Zgjerim të BE-së, Oliver Varhelyi. Pa dyshim një shprehje “e re”, por komisionerin e ardhur nga vende ku nuk mund të imagjinohet se një i dënuar përjetë të lirohet nga “bandat me mantel të zi” gjyqtarë e prokurorë të etiketuar si KÇK (Kap Ç’të Kapësh). Dhe ata po kapin…, duke dhënë vendime që më së paku dyshohen për korrupsion në vlera të mëdha dhe duke i nxjerrë në rrugë si “qytetarë të denjë” elementë të rrezikshëm.
Vendime si në ditën e fundit
I pari që hapi rrugën të dënuarve për krime të rënda, duke e lënë derën e qelisë “gjysmë të hapur” ishte Lulzim Berisha, i cili pas dënimit me 25 vjet burgim fitoi lirinë para kohe me kusht. Nëse Berisha kishte edhe motive ligjore që mund të interpretoheshin si lehtësira për ta liruar, vendimet e tjera që pasuan për personazhe të dënuara përjetësisht, tronditën jo pak. Nga Gjykata e Korçës u prish vendimi me burg të përjetshëm për Gert Gjinerarin dhe më pas ai fitoi lirinë. Në vijim, të tjera personazhe, si Viktor Imeri, Dritan Dajti dhe së fundmi edhe Indrit Dokle, janë liruar ose janë në prag lirimi, ku dënimin me burg përjetë ua kanë konvertuar në 20 apo 25 vjet burgim, që për ta do të thotë së shpejti liri. Shumë gjyqtarë dhe prokurorë po shohin listat e të dënuarve “VIP” që mbartin krime të rënda, por edhe influencë dhe qarkullojnë në botën e errët të parasë dhe mënyrave të mitmarrjes.
Ligji që po deformohet si pretekst
Ndonëse shigjetat me të drejtë janë nisur drejt gjyqtarëve dhe prokurorëve që po japin vendime të dyshimta, teksa u japin lirinë të burgosurve për krime të rënda, ka edhe një kleçkë ligjore që ua ka bërë “dhuratë” legjislativi. Në nëntor të vitit 2008, neni 65 i Kodit Penal dhe i Procedurës pësoi ndryshime. Ai parashikon që i dënuari me burgim të përjetshëm mund të lirohet me kusht nga burgu, por vetëm në “raste të jashtëzakonshme, kur ka vuajtur njëzet e pesë vjet burgim dhe nëse ka mbajtur sjellje shembullore”. Duke nisur nga disa vendime të dyshimta, në mars të vitit 2017 ky nen ndryshoi sërish, duke i bërë më “të rrepta” kushtet, por që sistemi i drejtësisë gjeti sërish të çara ku mund të interpretojë vendimet e saj. Neni 65 i Kodit Penal i ndryshuar në mars të vitit 2017, në kuadër të reformës në drejtësi, parashikon që i dënuari me burgim të përjetshëm “mund të lirohet me kusht nga burgu, vetëm në raste të jashtëzakonshme dhe kur ka vuajtur jo më pak se tridhjetë e pesë vjet burgim”. Gjithashtu, i dënuari duhet të ketë mbajtur sjellje shembullore si dhe dënimi duhet t’ia ketë arritur qëllimit për edukimin e tij. Çuditërisht, të gjithë të dënuarit me burg përjetë janë “djem shembullorë”, sipas gjykatës, e madje argumentojnë se janë të denjë për shoqërinë dhe “qytetarë të mirë”. Ndërhyrjet në Kodin Penal, që u tha se nuk do t’u linin asnjë hapësirë të vogël ligjore gjyqtarëve, sot nuk kanë më efekt. Gjithashtu, para se të etiketohen me të drejtë për vendimet e padrejta, ligjvënësi duhet urgjent të mbyllë çdo hapësirë ligjore me interpretime të dyshimta nga gjyqtarë dhe prokurorë që sot po konsiderohen si KÇK. Në burgjet tona aktualisht janë rreth 200 të dënuar me burgim të përjetshëm, ku secili prej tyre po bën çdo përpjekje për t’i lënë qelitë. Gjithnjë e më shumë po gjenden gjyqtarë me të shkuar të errët në vendimet e tyre, të cilët e kanë të qartë se nuk do ta kalojnë kurrë vetingun, por po shfrytëzojnë pozicionin që kanë dhe “mantelin e zi” veshur për të siguruar benefite të mëdha financiare dhe për t’ia lënë shoqërisë krimin sërish në rrugë.
Vendimet e dyshimta që po lirojnë të dënuarit përjetë
Janar 2020, gjyqtarja e Krujës, Enkelejda Hoxha, liroi nga burgu ish-numrin dy të Bandës së Durrësit, Endrit Dokle, i dënuar me burgim të përjetshëm.
Nëntor 2018, gjyqtarët e Apelit në Durrës, Arjan Balliu dhe Anita Mici, i hoqën dënimin e përjetshëm Viktor Imerit.
Dhjetor 2019, gjyqtarja e Elbasanit, Enkeleda Kapedani, liroi nga burgu Viktor Ymerin, pasi Arjan Balliu dhe Anita Mici i kishin hequr një vit më parë dënimin e përjetshëm.
Shkurt 2019, gjyqtari i Korçës, Markelian Kuqo, liroi nga burgu Gert Gjinerarin, i dënuar më burgim të përjetshëm për vrasjen e Naim Zyberit.
Shkurt 2019, gjyqtarët Fuat Vjerdha, Lindita Hoxha, Aleks Nikolli, Petrit Aliaj dhe Skënder Damini heqin dënimin e përjetshëm për Dritan Dajtin, i akuzuar për 5 vrasje. Fuat Vjerdha dhe Lindita Hoxha kanë votuar pjesërisht kundër për heqjen e dënimit përjetë.
Korrik 2016, ish-anëtarë të Gjykatës së Lartë, Edmond Islamaj, Guxim Zenelaj, Shkëlzen Selimi, Tom Ndreca dhe Evelina Qirjako, kthyen për rishqyrtim dosjen e Dritan Dajtit, duke i hapur rrugë heqjes së dënimit të përjetshëm. Islamaj, Ndreca dhe Selimi janë shkarkuar nga detyra nga komisionet e vetingut, ndërsa Zenelaj dhe Evelina Qirjako u vetëlarguan drejtësia.
Dhjetor 2016, gjyqtarët e Apelit në Durrës, Arben Vrioni, Anita Miçi dhe Petrit Çeno, liruan nga burgu ish-kreun e Bandës së Durrësit, Lulzim Berishën, kur këtij të fundit i kishin mbetur edhe 5 vite dënim. Arben Vrioni dhe Petrit Çeno janë shkarkuar nga Vetingu./Fjala.al
