Vanessa O’Brien, gruaja e dytë në histori që përshkon pikën më të thellë të Oqeanit Paqësor

Alpinistja Vanessa O’Brien ka vendosur të zhytet shtatë milje nën sipërfaqjen e detit. Është gruaja e dytë e gatshme të bëjë histori, duke u zhytur në pikën më të thellë të Oqeanit Paqësor Perëndimor, The Challenger Deep, që ndodhet afër grupit të ishujve Mariana.  The Challenger Deep është 10.920 m e thellë, dhe presioni i lartë i ujit e bën të vështirë projektimin dhe funksionimin e aparatit eksplorues.

Megjithatë, O’Brien duket se e ka marrë tashmë përsipër këtë aventurë. 55-vjeçarja është zhytur në humnerën e akullt të premten. Momenti i saj vjen pas zhytjes së amerikanes 68-vjeçare, Kathy Sullivan. Të dyja gratë janë pasagjere të Victor L. Vescovo, një investitor i pasur që është ngjitur në malin Everest dhe vitin e kaluar pilotoi një mininëndetëse në The Challenger Deep.

Një ekspeditë zhytëse me të kushton 750 mijë dollarë. Vescovo e quan sipërmarrjen e tij Caladan Oceanic, pas një planeti të mbuluar me ujë në sagën fantastiko-shkencore  “Dune”. Eksplorimi realizohet falë një anijeje zhytjeje në formën e një sfere prej metali super të fortë, me pesë këmbë  të bëra nga titani, ndërtuar nga kompania Triton Submarines. Kjo anije kushton 48 milionë dollarë.

Në një profil të fundit, New Yorker e përshkroi Vescovo-n si pjesë të një grupi eksploruesish që vendosin rekordet më të fundit në Tokë.

Vescovo tha se O’Brien e ka paguar tarifën e zhytjes. “Fondet që ajo siguron do të më lejojnë të financoj misione më të gjata shkencore në llogoren veriore Mariana”, shkroi më tej ai duke theksuar se këto zhytje janë planifikuar për në korrik.

Ai shtoi se kontributi financiar i O’Brien do të ndihmojë edhe një projekt të Organizatës Ndërkombëtare Hidrografike të njohur si General Bathymetric. O’Brien i tha Forbes në prill se ajo vendosi të paguante pjesën e saj të ekspeditës, dhe jo të ndiqte hapat e zakonshëm të fansave të aventurave ekstreme. “Nuk duket e përshtatshme të provosh sponsorizues, në një kohë kur pandemia globale e Covid-19 ka marrë kaq shumë jetë”, tha ajo.

Kush është  Vanessa Audi Rhys O’Brien

Vanessa Audi Rhys O’Brien ka lindur dhe është rritur në Grose Pointe Farms, Michigan. Pasi mbaroi shkollën e mesme Grosse Pointe South, O’Brien ndoqi studimet në Universitetin e New York-ut ku ajo u diplomua për ekonomi. Punoi si drejtoreshë e bankave Barclay dhe Morgan Stanley dhe është autorja e librit “Në lartësitë më të mëdha”, i cili përshkruan disfatën nga shkallët e korporatave gjatë rënies ekonomike të vitit 2009 dhe ambicien e saj për të kërkuar kuptimin e jetës përmes sportit të alpinizmit.

O’Brien është anëtare e Shoqërisë Mbretërore Gjeorgrafike (RGS), anëtare e Klubit të Eksploruesve (TEC) dhe anëtare e Shoqërisë së Kërkimit Shkencor (SES). Ajo vendosi një rekord botëror Guinness për ngjitjen në majat më të larta të çdo kontinenti në 295 ditë, koha më e shpejtë nga një grua. O’Brien ka kontribuar gjithashtu në një numër projektesh kërkimore dhe shkencore, përfshirë hetimin e efekteve të ekspozimit të hipoksikut të natës në alpinizmin me lartësi të lartë. Kjo grua njihet edhe për humanitarizëm. Pasi mori flamurin e Kryqit të Kuq Amerikan në Polin e Veriut në 2013-n, O’Brien përfundoi maratonën e Bostonit në vitin 2017 për të ndihmuar Kryqin e Kuq Amerikan të mbledhë mbi 512 mijë dollarë.

Binomi eksplorim-turizëm

Linja midis eksplorimit dhe turizmit aventuresk ka qenë prej kohësh e errët. Më 1985, një pjesë  e përkeqësuar e anijes Titanik u zbulua rreth 73 vjet pasi goditi një ajsberg në udhëtim dhe zbriti në ujëra më shumë se dy milje të thella, duke provokuar humbjen e më shumë se 1.500 jetëve.  Deri në vitin 2003, shkencëtarët paralajmëruan që vizitorët me nëndetëse po rrezikonin anijen më të famshme në botë.

Nga eksploruesit, krijuesit, turistët, si dhe nga krijesat e ndryshkut dhe të detit, linja ikonike u përshkrua se po prishej shpejt. Nuk është e rrallë për kompanitë turistike që zhyten të kryejnë një masë të kërkimit shkencor si një shtesë të ambicieve të tyre tregtare. Në një intervistë vitin e kaluar, Vescovo tha se ai u nis nga shtytja e tij për eksplorime të thella. “Shpresojmë se do të nxisë më shumë interes për oqeanin dhe shkencën e vërtetë”, tha ai. “Ne dëshirojmë të vazhdojmë përpara, duke shpresuar se nisma jonë do të provokojë rilindjen e eksplorimeve në ujëra të thella.”ka.ta/Fjala.al/