Të pasurit rrëmbejnë estetikën e detyruar (në rap / kurth ose në TV) ndërsa periferitë nuk e kërkojnë më shpengimin shoqëror. Do të ishte e rëndësishme të rilexohet Labranca për të kuptuar se nga vjen e gjithë kjo.
Prej disa vitesh, debati politik dhe kulturor duket se është pranuar nga të dyja palët, siç është tradita italiane: ata që pretendojnë afërsi më të madhe me nevojat dhe shijet e shpërndara (të “njerëzve” apo “popujve”) dhe akuzojnë palën tjetër si qenie elegante radikale.
Në anën tjetër janë ata që mbrojnë në mënyrë gjenerike “kulturën”, dhe që akuzojnë frontin tjetër për populizëm, se i nënshtrohen hegjemonisë së produktit komercial etj. Të shtypur nga të dyja frontet, asnjëherë më parë (ne) nuk na mungon Tommaso Labranca, i cili si autor, eseist, publicist, tashmë kishte zhvilluar mënyrën e tij të tretë të interpretimit të fenomeneve masive në vitet ’90, përfshirë estetikën, sociologjinë e konsumit dhe zakonet, komunikimin.
Vjen kështu në momentin e duhur libri i Claudio Giunta “Alternativat nuk ekzistojnë. Jeta dhe veprat e Tommaso Labranca ”(Il Mulino). Kush ishte autori i librave të tillë si “Andy Warhol ishte i detyruar” ose “Ekstaza e deles” botuar nga Castelvecchi, ose “Chaltron Hescon” i famshëm, botuar nga Einaudi?
Kush ishte autori i programeve televizive, përfshirë më të famshmin nga Fazio, “Anima mia”, në të cilën Labranca ishte gjithashtu në skenë, me analizat e tij zbavitëse të objekteve tipike të konsumit popullor të viteve ’70?
Prodhuesi i palodhur i revistave, artikujve, botimeve të të gjitha llojeve, ishte një shkrimtar “i plotë”. Shkrimi si një gjuhë që përshkruan realitetin e ri urban, shoqëror, më shumë të periferisë sesa të metropolit, me përhapjen e saj të konsumit estetik (TV, Muzikë, modë, objekte…). E bën këtë duke propozuar një porozitet midis disiplinave, arteve, zhanreve, niveleve kulturore, sendeve dhe ndjenjave.
Vendimi për të shkruar këtë libër buron gjithashtu nga fakti që Giunta (Italianista alla Normale) lexoi Labranca-n në vitet ‘90 si një e re e zhytur në atë përzierje tipike të brezit të atyre që ishin të rinj në vitet ’90, në të cilat skemat ideologjike ishin hedhur dhe jetonte spontanisht midis ndikimeve të ndryshme që dikur do të quheshin “ulje dhe ngritje”). Labranca eksploroi botën e “kulturës popullore” ndërsa sigurisht mbajti koncepte të kulturuara në prapavijë (analizat e tij për “Brianza Baroque” janë të famshme) por ai e bëri atë në një mënyrë të shkëlqyeshme, duke përzier studime të çrregullta, paqëndrueshmërinë e lexuesit dhe aderimin pjesëmarrës në atë botë që i erdhi nga anëtarësia.
Italia e provincës, midis TV, këngëve, konsumit, modës, tikeve e mitologjive, personaliteteve të fshehta, një “komedi njerëzore” e Italisë së transformuar pas viteve ’80, me lulëzimin në sektorin terciar, biznesin e vogël, por me rrënjë arkaike.
Rileximi i tyre (Giunta po punon drejt ripublikimit të veprave) librat e Labrancës mund të jenë një udhërrëfim për të kuptuar Italinë e sotme, të “njerëzve” ose të ashtuquajturit “popull”. Mutacioni antropologjik që më në fund (midis fundit të viteve ’70 dhe ’80) kishte ndodhur, qoftë edhe në atë mënyrë që ishte larg parashikimeve pesimiste dhe optimiste të Pasolini për progresistët.
Labranca kishte suksesin më të madh për përpunimin e konceptit të “plehrave” ose prodhimit estetik popullor, një zgjedhje provokuese e termit (Labranca ishte një përkthyes profesionist) jo fjalë për fjalë, mbeturina, sepse kuptimi i saj u përmbys: jo hedhurinë, por një “imitim i dështuar” i vetëdijshëm i miteve të sotëm të Massa-s. Për ta kuptuar këtë, Toni i Vogël që imiton qartë Elvis Presley, e ka të qartë se nuk mund ta arrijë atë, por ai mund të shijojë dritën e reflektuar, dhe përsëri të jetë vetvetja.
Plehrat pra janë konfirmimi dhe deklinimi “lokal” i mitit global, dhe konsumi është ikonik dhe “identiteti” (dhe sa do ta ndihmonte për të kuptuar produkte të caktuara të pop-it të sotëm, nga Salvini te Tramp).
Është pikërisht konsumi që krijon identitetin e ri në shtresat popullore që marksistët nuk e kuptuan por Berlusconi e kuptoi, gjithashtu duke ndërtuar një politikë, duke fituar votat e asaj që Labranca e quajti “neoproletariat” në një libër të shkëlqyeshëm.
I referohemi thellësisë së ese-biografisë së Giunta-s, e cila propozon saktësisht të rivlerësojë Labranca-n si një teoricien i një rëndësie jo të rastit. Jeta dhe veprat u rikthyen në mënyrë kronologjike, me metodën italianiste të Normale, për të nënvizuar se si ato ishin një histori “në terren”, nga poshtë dhe nga brenda, e asaj shoqërie italiane të pas-miratimit të Pasolinit me virtytet dhe me anomalitë e saj.
Në vitet 2000, Labranca, falë një shëmbëlltyre njerëzore të torturuar, u harrua gradualisht, punoi pak, u detyrua në një neo-pasiguri të ngjashme me kaq shumë tridhjetëvjeçarë që nuk dinin asgjë për të.
Pra, derisa vdiq papritmas (vetëvrasje apo jo, nuk ka rëndësi) në 2016 në moshën 54-vjeçare, në një ditë të nxehtë gushti në hinterlandin milanez të Pantigliate ku ai kishte jetuar gjithmonë, pranë familjes së tij, emigruar në jug, duke refuzuar Milanon e ftohtë.
Nga kjo pikëpamje, megjithëse e brishtë dhe misterioze si të gjitha jetët individuale, duhet thënë se Giunta përdor me arsye biografinë, sepse ofron mundësinë e rishikimit të një epoke dhe mjetet e përdorura për ta kuptuar atë.
Metamorfoza shoqërore e “vendit pa” nuk mund të lexohej me parametrat e estetikës apo sociologjisë tradicionale, madje as më të përparuarën: Dorfles që shkruan për Kitsch apo Eco që shkruan për Mike Bongiorno, mbanin distancë dhe paragjykim: janë të interesuar, por “ato gjëra” që nuk ishin të tyret. Labranca lindi brenda asaj fenomenologjie të “përbindëshave” (le të themi me mësuesin e tij Risi) të cilin i donte të mirën.
Plehrat përshkruajnë muzikën e ashensorit shoqëror në të cilin po udhëtonte vetë Labranca. Ai ofroi një kontribut të dukshëm për të interpretuar “si kënaqet” i gjithë prodhimi pop, duke kapërcyer përzierjen banale të ulët / të lartë, por u harrua.
Sot, kur “infektimi” shoqëror është në të kundërt, me të pasurit që rrëmbejnë estetikën e detyrueshme (ndoshta në rap / kurth ose në TV) ndërsa periferitë nuk kërkojnë më shpërblimin shoqëror, do të ishte me të vërtetë e rëndësishme të rilexohej Labranca për të kuptuar nga vjen gjithëçfarë.
Burimi: huffingtonpost.it
la.mi/Fjala.al
