Nga Jérôme Comin
Raporti mbi gjendjen e mjedisit dhe zhvillimit në Mesdhe (DAR 2020), paraqitur të Mërkurën, shqetëson për dëmtimin “duke rrezikuar shëndetin dhe jetesën” e njerëzve që jetojnë në pellgun e Mesdhut.
“E ardhmja e Mesdheut është në një pikë kthese.” Vëzhgimi i François Guerquin, drejtorit të Planit BLU, gjatë prezantimit, të Mërkurën 18 Nëntor, të Raportit mbi Gjendjen e Mjedisit dhe Zhvillimit në Mesdhe (RED 2020) është përfundimtar.
Pellgu Mesdhetar është veçanërisht i prekshëm nga ngrohja globale dhe rrezikon të dëmtojë “duke rrezikuar shëndetin dhe jetesën” e popullatave. France 3 përmbledh për ju atë që duhet të mbani mend nga ky studim i kryer brenda programit të KB për mjedisin dhe Planit të Veprimit Mesdhetar.
- 15% e vdekjeve që i atribuohen shkaqeve mjedisore të parandalueshme
Ky raport ishte pritur nga shumë ekspertë sepse ka të bëjë me 21 vende në kufi me Mesdheun. Dhe përfundimet e tij janë të « ftohta » në pjesën e pasme. “Shfrytëzimi i burimeve dhe organizmave, ndotja dhe ndryshimi i klimës pritet të përkeqësojnë brishtësitë e mëparshme duke rrezikuar shëndetin dhe jetesën” sipas raportit versioni i mëparshëm i të cilit daton në 2009. Kështu, 15% e vdekjeve në pellgun mesdhetar i atribuohen tashmë shkaqeve mjedisore të parandalueshme, sipas të dhënave të përpiluara.
- Një zonë që po ngrohet “20% më shpejt sesa mesatarja botërore”!
Zona Mesdhetare, është veçanërisht e ekspozuar ndaj ndryshimeve klimatike. Ajo nxehet “20% më shpejt sesa mesatarja botërore”, pavarësisht nëse është temperatura e ambientit apo ajo e ujit. Këto ndryshime kanë pasoja të drejtpërdrejta dramatike për rajonin. Sa i përket reshjeve, parashikimet parashikojnë një rënie deri në 30% deri në vitin 2080. Sezonet e zjarrit do të zgjaten dhe përhapja e specieve invazive kërcënon biodiversitetin dhe peshkimin.
- Një rritje në nivelin e detit prej 0.5 në 2.5 m
Një nga pikat kryesore të këtij studimi të gjerë është ngritja e ndjeshme e nivelit të detit, por ai mund të arrijë nga 0.5 deri 2.5 metra deri në fund të shekullit. Ky fenomen i fundit kërcënon banorët e zonave bregdetare, domethënë një e treta e afërsisht 510 milion banorëve të vendeve të pellgut mesdhetar. Përveç kësaj, “shumica dërrmuese e vendeve të trashëgimisë kulturore janë bregdetare dhe në lartësi të ulët”, nënvizon François Guerquin, ndërsa rajoni është destinacioni kryesor turistik në botë. Kjo gjithashtu thekson presione të tjera mjedisore, të tilla si urbanizimi i bregdetit, por ajo përfaqëson mesatarisht 11% të PBB-së.
- Përpjekje të pamjaftueshme për të ndryshuar trendin.
Dhe tendencat nuk çojnë në optimizëm. “Megjithë përpjekjet, vendet e Mesdheut nuk janë në rrugën e duhur dhe trajektoret aktuale absolutisht duhet të ndryshohen”, vuri në dukje Gaetano Leone, koordinator i MAP. “Kalimet drejt trajektoreve të qëndrueshme kërkojnë ndryshime të thella në sjellje në të gjitha nivelet dhe në të gjitha fushat, nxitësit kryesorë të presioneve dhe degradimeve në rritje duke qenë modelet tona të prodhimit dhe konsumit”, përfundon raporti, duke bërë thirrje në veçanti për “integrimin e sferave mjedisore, ekonomike dhe sociale” në këtë tranzicion.
Burimi: france3-regions/ Përgatiti për shqip, Hamza HATIKA
