Ai mbahet mend jo vetëm për shkak të dramave të tij, por edhe pë refuzimin e një çmimi aq të madh sa çishte Nobeli. Pikërisht në 18 nëntor të vitit 1926, shkrimtari Xhorxh Bernard Shou refuzon të pranojë paratë për Çmimin Nobel që kishte fituar, duke thënë: “Unë mund t’a fal Alfred Nobelin për shpikjen e dinamitit, por vetëm një djalli në formë njeriu mund t’i kishte shkuar në mendje për të shpikur Çmimin Nobel”…
… Xhorxh Bernard Shou, i vetmi shkrimtar që ka marrë të dyja, edhe një Academy Awards, edhe çmimin Nobel për letërsinë. Ai fitoi çmimin Nobel për Letërsi për shfaqjen e tij “The Apple Cart”. Përshtatja kinematografike e “Pygmalion” gjithashtu i dha atij një Academy Award.
Xhorxh Bernard Shou është një model për të gjithë shkrimtarët që luftojnë. Gjatë 30 viteve të fundit, ai shkroi pesë romane – të gjitha ato dështuan. Megjithatë, ai nuk e lejoi që dështimi ta pengojë në punën e tij. Deri në 1894, në moshën 38-vjeçare, puna e tij dramatike u bë debutimi i tij profesional.
Fillimet
Pati një fëmijëri të vështirë. Xhorxh Bernard Shou (George Bernard Shaw) lindi në Dublin, më 26 korrik 1856. Ai ishte djali i një nëpunësi civil. Ishte fëmija i tretë, më i vogli dhe i vetmi djalë, i George Carr Shaw dhe Lucinda Elizabeth Gurly Shaw. Teknikisht, ai i përkiste “pushtetit” protestant – zotërinjve irlandezë pronarë tokash, por babai i tij qe një tregtar i pasuksesshëm, kështu që George Bernard u rrit në një atmosferë goxha të varfër
Shou kultivoi njohuritë për muzikën, artin dhe letërsinë, si rezultat i ndikimit të nënës së tij dhe vizitave të tij në Galerinë Kombëtare të Irlandës. Në 1876, Shou vendosi të bëhej shkrimtar, ndaj iu bashkua nënës dhe motrës më të madhe (e vogla kishte vdekur) në Londër.
Në moshën e rinisë, në të 20-at, ai vuajti zhgënjimin dhe varfërinë e vazhdueshme. Pasditet i kalonte në sallën e leximit të Muzeut Britanik, duke shkruar romane dhe duke lexuar atë që kishte humbur në shkollë, ndërsa në mbërmje mësonte autodidak ligjëratat dhe debatet që karakterizonin aktivitetet bashkëkohore të klasës së mesme në Londër.
Një fragment i botuar pas vdekjes si “Një Roman i Papërfunduar” në vitin 1958 (por i shkruar në vitin 1887-‘88) ishte fillimi i fundit artificial në letërsinë artistike.
Karriera
Kur Shou filloi të shkruante për skenën angleze, dramaturgët më të shquar ishin Sir A.W. Pinero dhe H.A. Jones. Që të dy po përpiqeshin të zhvillonin dramën moderne realiste, por nuk kishin fuqinë e duhur të largoheshin nga subjektet artificiale dhe karakteret konvencionalë të pritshëm nga adhuruesit.
Shkroi “Henrik Ibsen”, “Don Zhuani në Ferr”, “Dishepulli i Djallit” (1897) etj.
Lufta e Parë Botërore ishte çast vendimtar për Shoun. Në fillim ai reshti së shkruari drama, duke botuar pamfletin e diskutueshëm: “Domethënie vulgare rreth luftës”, ku e quante Britaninë e Madhe dhe aleatët e saj njësoj fajtor me gjermanët dhe argumentonte për negociata dhe paqe.
Në dramat e tij të mëvonshme Shaw intensifikoi eksplorimet në simbolizmin tragjikomik dhe jorreal. Krijoi “The Apple Cart” (1929), një komedi futuriste, që thekson konfliktet e brendshme të Shaw-ut midis jetës së politikës radikale dhe mosbesimit të tij konservator në aftësinë e njeriut të zakonshëm për të qeverisur veten. Pas një ndërprerjeje gjatë kohës së luftës, Shou, shkroi edhe më shumë shfaqje, duke përfshirë edhe Fables me Farfetched (1950), Shakes Versus Shav (1949) dhe Pse ajo nuk do (1956).
I papërmbajtur, mospërfillës dhe gjithmonë njeri i rrëfimit, Shou përdorur zgjuarsinë e tij të gjallë për të qëndruar në sy të publikut deri në fund të 94 viteve të tij; figura e ashpër, mjekra e famshme dhe bastuni, ishin po aq të njohur në mbarë botën sa edhe dramat e tij.
Veprat
Xhorxh Bernard Shou nuk ishte thjesht dramaturgu më i mirë komik i kohës së tij, por edhe një nga dramaturgët më të rëndësishëm në gjuhën angleze që nga shekulli i 17-të. Disa nga veprat e tij më të mëdha për skenën “Cezari dhe Kleopatra”, episodi i “Don Zhuani në ferr” i “Man dhe Superman”, etj. shquhen për seriozitet të lartë dhe bukuri proze që nuk kishin të krahasuar me bashkëkohësit e tij të skenës. Një vizionar dhe mistik, filozofia e të cilit ishte pasioni moral, konflikti intelektual i përhershëm, Shou ishte edhe pamfleti më i ndjeshëm që nga Swift, kritiku më i lexueshëm në anglisht, kritik i mirë i teatrit të gjeneratës së tij, një mësues i mrekullueshëm dhe eseist mbi politikën, subjektet sociologjike dhe një nga shkrimtarët më të pangopur në letërsi. Duke sjellë një inteligjencë të guximshme kritike në shumë fusha të tjera të interesit, ai ndihmoi të krijonte mendimin politik, ekonomik dhe sociologjik të tri gjeneratave.
Shou dhe Fan Noli
Fan Stilian Noli mbante korrespondecë me Bernard Shoun. Kur Noli botoi librin “Bethoven and French Revolution”, (Betoveni dhe Revolucioni Francez) ai i dërgoi një kopje të librit, dhe Shou iu përgjigj: “Ngatërruat profesionin, kur u bëtë prift…”
Më posht në letrën e tij pë Fan Nolin, Xhorxh Bernard Shou do të shkruante: “Kjo është një vepër e një kritiku dhe biografi të dorës së parë. E lexova të tërë që nga fillimi e deri në fund me kënaqësinë më të madhe, meqë jam edhe vetë një njohës i muzikës, kritik dhe artist-filozof me profesion”.
