Edel Strazimiri
Bota po tkurret gjithnjë e më shumë për minatorët e bitcoin dhe disa nga ngjarjet e fundit tregojnë se kjo rrugë tashmë është ndërmarrë. Bitcoin dhe kriptomonedha të tjera, përveç rasteve sporadike si ato të Gjibraltarit dhe El Salvadorit, nuk kanë gëzuar kurrë favorin e qeverive për paqëndrueshmërinë e tyre, rregullimin inekzistent dhe rrezikun e mashtrimeve. Në disa vende ato tolerohen, por shumë të tjera tashmë e kanë ndaluar nxjerrjen apo edhe shkëmbimin e tyre. Kjo është ajo që ndodhi në Kinë vitin e kaluar, me Pekinin që së pari ndaloi transaksionet në maj, ndaloi minierat e brendshme në qershor dhe i bëri të gjitha kriptovalutat të paligjshme në shtator, duke mbyllur një fushatë kriminaliteti që zgjati me muaj.
Së bashku me Kinën, Egjipti, Iraku, Katari, Maroku, Algjeria, Tunizia dhe Bangladeshi kanë vendosur të gjitha ndalime të drejtpërdrejta për bitcoin sipas një raporti të nëntorit 2021 nga Biblioteka Juridike e Kongresit. Dyzet e dy vende të tjera, si Vietnami, Bahreini, Kuvajti dhe Kameruni, i kanë ndaluar në mënyrë implicite monedhat dixhitale duke vendosur kufizime në aftësinë e bankave për të trajtuar kriptovalutat ose duke ndaluar shkëmbimet. Numri i shteteve që kanë rrëzuar plotësisht ose në mënyrë efektive kriptovalutat është më shumë se dyfishuar që nga viti 2018, data e raportit të parë mbi këtë temë, një shenjë e një tendence përshpejtuese.
Konsumi dhe ndërprerja e energjisë elektrike në Kosovë
Përveç rreziqeve të spekulimeve të egra, rrezikut të destabilizimit të sistemeve financiare dhe përdorimit të mundshëm nga organizatat kriminale, problemi i kriptomonedhave për të cilin flitet më pak është ai i konsumit të energjisë. Megjithatë, çështja tërhoqi vëmendjen në fillim të këtij muaji kur Kosova njoftoi një ndalim të minierave të kriptomonedhave në territorin e saj, sepse kjo praktikë harxhonte shumë energji nga rrjeti kombëtar. Në fakt, miniera kërkon makina me një fuqi të madhe llogaritëse që kryejnë operacione të ndërlikuara njëzet e katër orë në ditë për të vërtetuar transaksionet në blockchain. Muajt e fundit, ndërprerjet e energjisë me qymyr e kanë detyruar qeverinë të importojë gaz nga jashtë. Pas disa ndërprerjeve të energjisë, kombi ballkanik ka vendosur tani një gjendje të jashtëzakonshme 60-ditore gjatë së cilës planifikon të vendosë shkurtime të energjisë në shtëpi dhe biznese. Ndalimi i nxjerrjes së bitcoin-it është në qendër të fushatës për tejkalimin e kësaj krize energjetike dhe forcat kosovare të sigurisë kanë sekuestruar tashmë qindra pajisje për nxjerrjen e kriptomonedhave ditët e fundit. Pas këtyre zhvillimeve, vlera e bitcoin ra në 36 mijë euro, vlera më e ulët në muaj.
Përshkallëzimi në Kazakistan
Protestat e fundit antiqeveritare në Kazakistan gjithashtu kanë rezultuar të jenë pjesërisht të lidhura me nxjerrjen e bitcoin. Që kur Kina e shpalli të jashtëligjshme prodhimin dhe tregtimin e kriptomonedhave, shumë kompani dhe lojtarë në këtë sektor janë zhvendosur në Kazakistan për të përfituar nga rregullimi i favorshëm, një kosto e ulët e energjisë dhe një temperaturë rreth zeros, optimale për ftohjen e kompjuterëve të dedikuar për miniera. Vlerësohet se rreth 90,000 makina kanë ardhur nga Kina për të minuar bitcoin.
Kombi i Azisë Qendrore është ngritur shpejt në vendin e dytë në botë për prodhimin e bitcoin, duke dëmtuar 18% të monedhës. Ky shfrytëzim ka sjellë edhe një rritje prej 8% të përdorimit të energjisë nga viti 2021. Situatë e cila sërish falë ndërprerjeve të shumta të energjisë ka bërë që qeveria të rrisë çmimin e energjisë elektrike, duke çuar në këtë mënyrë protestuesit në shesh. Jo vetëm kaq: autoritetet kanë premtuar një shtrëngim të aktiviteteve të parregulluara të kriptominimit dhe një taksë për kompanitë në këtë sektor. Kohët e arta për minatorët e Kazakistanit mund të kenë përfunduar papritur.
Debati në Europë
Është e qartë në të gjitha këto raste se, ndërsa energjia po bëhet gjithnjë e më e pakët në mbarë botën, gjithnjë e më shumë vende po pyesin nëse ka kuptim që të ndajnë një pjesë të madhe të saj për një monedhë me pak përdorime praktike. Miniera e bitcoin konsumon 123.2 teravat/orë në vit, sipas indeksit të konsumit të energjisë elektrike të bitcoin-it të Kembrixhit, më shumë energji sesa përdorimi i Finlandës, Belgjikës apo Argjentinës dhe dyshimet për qëndrueshmërinë e tij po bëjnë vend edhe në Europë. Kompania kombëtare e energjisë e Islandës, Landsvirkjun, njoftoi muajin e kaluar se nuk do të pranojë më kërkesa për energji elektrike nga minatorët e rinj të kriptomonedhave. Edhe këtu, industria e prodhimit të bitcoin ka kontribuar në krizën e energjisë.
