Që nga nisja e luftës në Ukrainë ka pasur raportime në lidhje me moralin e dobët të trupave në front dhe faktin që shumë ushtarë as nuk donin të shkonin në luftë.
The Guardian ka sjellë dëshminë e një ish-parashutisti rus, i cili deklaroi se nuk sheh asgjë të drejtë në agresionin ndaj Kievit.
Pavel Filatyev e dinte se nëse do të tregonte ato që pa në front rrezikonte të dënohej dhe do të quhej tradhtar.
Nëna e tij e nxiti të ikte nga vendi, por ai vendosi të tregonte të vërtetën.
“Unë nuk shoh drejtësi në këtë luftë. Nuk e shoh të vërtetën këtu”, tha ai në një tavolinë kafeneje të mbyllur në Moskës.
Ishte hera e tij e parë që po bisedonte personalisht me një gazetar që nga kthimi nga lufta në Ukrainë.
“Nuk kam frikë të luftoj. Por më duhet të ndiej se ajo që po bëj është e drejtë. Dhe unë besoj se lufta po dështon jo vetëm sepse qeveria ka vjedhur gjithçka, por sepse ne, rusët, nuk mendojmë se ajo që po bëjmë është e drejtë”, tha ai.
Dy javë më parë, Filatyev shkroi në faqen e tij të mediave sociale VKontakte dhe publikoi një “bombë” prej 141 faqesh: një përshkrim të çdo dite se si njësia e tij parashutiste u dërgua në Ukrainën kontinentale nga Krimea, hyri në Kherson dhe pushtoi portin detar nën sulmet intensive të artilerisë për më shumë se një muaj pranë Mykolaiv – dhe më pas se si ai u plagos dhe u evakuua nga konflikti me një infeksion të syrit.
Atëherë ai u bind se ishte detyra e tij që të ekspozonte atë që po ndodhte në Ukrainë.
“Po qëndronim nën zjarrin e artilerisë nga Mykolaiv. Në atë moment mendova se e gjitha kjo ishte një budallallëk. Çfarë dreqin na duhet kjo luftë? Po mendoja se nëse mbijetoja do të bëja gjithçka që mundesha për ta ndaluar këtë”, tha ai.
Filatyev kaloi 45 ditë duke shkruar kujtimet e tij nga lufta.
“Unë thjesht nuk mund të qëndroj më i qetë, edhe pse e di që ndoshta nuk do të ndryshoj asgjë dhe ndoshta kam vepruar marrëzisht që e kam futur veten në kaq shumë telashe,” thotë Filatyev, ndërsa ndez një cigare tjetër dhe gishtat i dridhen nga stresi.
Deri më tani, nuk ka pasur asnjë rrëfim më të detajuar dhe vullnetar nga një ushtar rus që merrte pjesë në pushtimin e Ukrainës.
Ekstrakte të dëshmisë u botuan në shtypin e pavarur të Rusisë, ndërsa Filatyev u shfaq përmes videos për një intervistë televizive në TV Rain.
Filatyev, i cili shërbeu në regjimentin e 56-të të sulmit ajror të Gardës me bazë në Krime, përshkroi se si njësia e tij e rraskapitur dhe e pajisur keq u sulmua në kontinentin e Ukrainës pas një breshëri raketash në fund të shkurtit, ndërkohë që as nuk e kishin idenë se përse po bëhej kjo luftë.
“Mu deshën javë të tëra për të kuptuar se nuk kishte fare luftë në territorin rus dhe se ne sapo kishim sulmuar Ukrainën”, tha ai.
Në një moment, Filatyev përshkruan sesi parashutistët grabitqarë, elita e ushtrisë ruse, pushtuan portin detar Kherson dhe filluan menjëherë të grabisnin “kompjuterë dhe çfarëdo mallrash të vlefshme që mund të gjenim”. Pastaj plaçkitën kuzhinat për ushqim.
“Ashtu si egërsirat, ne hëngrëm gjithçka atje: tërshërë, qull, reçel, mjaltë, kafe… Shumica kishin kaluar një muaj në fusha pa asnjë shenjë rehatie, një dush apo ushqim normal.
Në çfarë gjendje të egër mund t’i shtyhen njerëzit kur detyrohen të mos njerëzit duke mos flenë, hanë apo lahen. Gjithçka përreth na jepte një ndjenjë të neveritshme; ne thjesht po përpiqeshim të mbijetonim”, tha ai.
Filatyev thithi fort cigaren teksa rrëfente historinë, duke parë me nervozizëm rreth e rrotull për këdo që e shikonte afër mesnatës në një park të Moskës, pastaj përpiqet të shpjegojë.
“Unë e di që do të tingëllojë e egër për një lexues të huaj,” tha ai, duke përshkruar një shokun e tij ushtar duke vjedhur një kompjuter.
“Por ushtari e di se kjo vlen më shumë se një nga rrogat e tij. Dhe kush e di nëse ai do të jetë ende gjallë nesër. Kështu që ai e mori atë. Nuk po mundohem të justifikoj atë që ai ka bërë. Por unë mendoj se është e rëndësishme të thuhet pse njerëzit sillen kështu, për të kuptuar se si t’i ndalojmë ata… Çfarë do të bëjë një person në këto lloj situatash ekstreme”, tha ai.
Ai kritikoi atë që e quajti “degradimin” e ushtrisë, duke përfshirë përdorimin e pajisjeve dhe automjeteve të vjetra që i lanë ushtarët rusë të ekspozuar ndaj kundërsulmeve ukrainase.
“Pushka që mu dha para luftës ishte e ndryshkur. Ne ishim thjesht një objektiv ideal,” shkroi ai, duke përshkruar udhëtimin për në Kherson me kamionë UAZ të vjetëruar që ndonjëherë qëndronin në vend për 20 minuta.
“Ishte e paqartë se cili ishte plani – si gjithmonë askush nuk dinte asgjë”, tha Filatyev, i cili përshkruan njësinë e tij, ndërsa lufta zvarritej, duke u ngujuar në llogore për gati një muaj pranë Mykolaiv nën zjarrin e artilerisë ukrainase. Pikërisht aty një predhë shpërtheu duke i futur baltë në sy dhe duke i shkaktuar kështu një infeksion që gati e verboi.
Ndërsa zhgënjimet rriteshin në front, ai shkroi për raportet e ushtarëve që qplagosën qëllimisht veten për të shpëtuar nga fronti dhe për të mbledhur 3 milionë rubla (40,542 £) si kompensim.
Në intervistë, ai tha se nuk i kishte parë personalisht aktet e abuzimit të kryera gjatë luftës. Por ai përshkroi një kulturë zemërimi dhe pakënaqësie në ushtri që rrëzon fasadën e mbështetjes totale për luftën e portretizuar në propagandën ruse.
“Shumica e njerëzve në ushtri janë të pakënaqur për atë që po ndodh atje, ata janë të pakënaqur me qeverinë dhe komandantët e tyre, ata janë të pakënaqur me Putinin dhe politikën e tij, ata janë të pakënaqur me ministrin e Mbrojtjes, i cili kurrë nuk ka shërbyer në ushtri”, ka shkruar ai.
Ai ka shpjeguar se që në komentin që ka dalë hapur për problemet në front, e gjithë njësia e tij ka ndërprerë kontaktet me të. Por ai beson se 20% e tyre e mbështetën plotësisht protestën e tij.
