Nga Leonard Veizi
Që qeni hyn tek kafshët besnike e të pakorruptueshme, ky është një fakt i vërtetuar katërcipërisht dhe nuk ka nevojë për eksperimente të reja. Prandaj ka lindur dhe miqësia e njeriut me qenin. Sa për macet, ato u futën në jetën e njerëzve që kur u morën për të kapur minjtë që u vërtiteshin nëpër këmbë, pasi kishin hyrë e dalë nga gjirizet dhe përhapnin murtajën. Që nga ajo kohë dhe macet nuk u hoqën më nga shtëpitë, edhe pse për to nuk është folur ndonjëherë për çështje të rëndësisë së veçantë siç është besnikëria. Tanimë kjo miqësi e njeriut me kafshët është stërholluar aq shumë në vite sa tani jemi në epokën e dashurisë së tyre. Provo e shaji qenin dikujt?! Nxjerr koburen tjetri, se i ke sha robin e shtëpisë.
Këto isha duke menduar një mëngjes, pasi në barin ku pija kafen, tre burra e dy gra rreth të njëjtës tavolinë bënin muhabet për qen e mace. Aty u informova mirë e qartë për të gjitha huqet e kafshëve shtëpiake sa me t’u hap barku. Fjala vjen: Çfarë mishi parapëlqente qeni e çfarë salsiçesh shijonte macja. Se është punë preferencash. Dhe mbi të gjitha, si i kishin zakonet e të dalit jashtë, apo të ndoturit siç mund ta quajmë me një gjuhë tjetër. Ja, aty i vihej kapaku muhabetit.
Ndodh rëndom që në pjesën e jashtme të barit, do gjesh një tufë qensh, ca me qime të gjata e ca me të shkurtra, ca të bukur e ca të shëmtuar si mos o Zot… të cilët qëndrojnë pranë të zotërve, pas grindjeve të rastit, me të lehura e tentativa përleshjesh, që ta çojnë kafen pas qafe.
Kjo nuk ka të bëjë me rastësinë. Kudo që të ulesh për kafe do gjesh të njëjtën performancë. Tanimë në çdo tre veta, njëri mban një qen përdore. Macet zakonisht qëndrojnë në shtëpi e nuk dalin shëtitje.
Dikur, në dyert e bareve dhe restoranteve shkruhej “Nuk lejohet hyrja e qenve”. Sot nuk çan kokë njeri për pusulla të tilla. Dhe qentë i ke aty, poshtë tek këmbët e tavolinës.
Në shtëpi, qentë rrinë në dhomë e macet në kuzhinë. Tualeti është i përbashkët. Por që të mos zihen për radhën e të bëhen sebep sherri edhe në pallat, është më mirë kur i nxjerr jashtë për t’u liruar. Prandaj rrugët e qyteteve tona janë plot me mbetje qensh. Se qeni e lëshon, i zoti bën sikur s’e shikon, në vend që ta mbledhë në një qese e ta hedhë në kazanin e mbeturinave që për shans i kemi në çdo shtyllë elektriku. Po kujt i thua?! E rëndësishme është që ata duhen.
Padyshim, çdo fenomen e ka një shpjegim. Edhe shtimi në masë i qenve dhe maceve të shtëpisë e ka një domethënie. Dhe ajo që kap majën e shpjegimit është fakti se shqiptarët në mungesë të marrjes vesh me njëri-tjetrit e kanë më të lehtë të merren vesh me kafshët. Tek e fundit kafsha është besnike, njeriu jo.
Në një mungesë të theksuar të bashkëjetesës në komunitet, njerëzit u afrohen kafshëve, sepse japin e marrin dashuri me ta.
“Sa më shumë i njoh njerëzit, aq më shumë i dua kafshët” lartësohet shprehja me autor gati anonim, sepse herë i atribuohet Sokratit apo Diogjenit dhe herë Viktor Hygoit apo Mark Tuenit. Po tek e fundit çfarë rëndësie ka kush e ka thënë?! E rëndësishme është që ajo është kthyer në një sentencë hyjnore.
-Kush është aty se lëshova qenin e të bëri copa, – kërcënonte Osmani te filmi “Malet me blerim mbuluar” partizanët që i kish zënë halli, teksa piqte në hell mishin për dasmën e nipit.
-Nga qentë s’kemi frikë, – ia pat tjetri që e njihte gjuhën e qenve.
Ore, po ne ishim ata shqiptarë që ankoheshim se mezi mbushnim barkun me bukë dhe hanim pras tre herë në javë. Tani mendojmë për menunë dhe dietën e qenit e të maces.
Dashuria për kafshët është e hershme sa vetë njerëzimi. Ndaj kemi dhe 4 tetorin, Ditën Botërore të Kafshëve, të paktën që prej vitit 1929.
-Ç’vishu Sami! Ç’vishu se mbete tërë ditën me qen e arinj nëpër duar!
– Kam dobësi të madhe për kafshët. Macet gjithmonë mbi kurriz i kam mbajtur megjithëse më gërricnin – i thosh Samiu nëndrejtori Kolit që po vdiste për t’u bërë drejtor tek filmi “Ëndërr për një karrige”.
Shqiptarët sot po investojnë për medalionët e floririt me emrin e qenit në qafë: Reksi, Lordi, Çapi. Për macet, emrat janë edhe më të bukur: Pegi, Silva, Sindi… S’di si t’ia bësh, se thërret macen por një në tre vajza kthejnë kokën, se mendojnë që thirrën emrin e tyre. Po kështu vajti kjo punë. Nuk ke nga ia mban!
Tek e fundit kafshët janë relaks. Dhe e kuptoj dashurinë e njerëzve për kafshët. Por mirë ca që zgjedhin të shoqërohen nga qen të vegjël e të lezetshëm, po ca e ca të tjerë që zgjedhin të mbajnë në një apartament 1+1 ose një bulldog, ose një rotvailer nga ata që hanë kë gjejnë përpara. Imagjinoni pastaj ca të tjerë që mbajnë sipër krevatit një pastor tedesk nga ata që dikur i përdorte ushtria për të na ruajtur kufirin nga diversantët e sot i përdor policia si qen antidroge.
Hajde ç’vete hajde!
Qen dynjaja.
Vetëm se kur del në rrugë ndesh aq shumë nga ndotjet e tyre sa të vjen krupë.
