Sipas të dhënave të fundit, ka një rritje alarmante të prevalencës së kancerit në vendet e Bashkimit Evropian.
Vlerësimet e Komisionit Evropian të publikuara në Sistemin Evropian të Informacionit për Kancerin (ECIS), tregojnë se, rastet e reja të kancerit u rritën me 2,3% krahasuar me vitin 2020, për të arritur në 2,74 milionë në 2022. Në mënyrë të ngjashme, vdekjet nga kanceri u rritën me 2,4% krahasuar me 2020.
Më konkretisht, vlerësimet e reja të vitit 2022 për shtetet anëtare të BE-së tregojnë se 31% e meshkujve dhe 25% e femrave pritet të diagnostikohen me kancer para moshës 75 vjeç, ndërsa 14% e meshkujve dhe 9% e femrave vlerësohet të vdesin nga kanceri. para moshës 75 vjeçare.
Burrat konsiderohen më të prekshëm, pasi 53% e rasteve të reja me kancer dhe 55% e vdekjeve nga kanceri kanë të bëjnë me meshkujt.
Cilat janë llojet më të rrezikshme të kancerit?
Kanceri i gjirit është lloji më i shpeshtë i diagnostikuar i kancerit në Bashkimin Evropian, me rreth 380,000 raste (99% e të cilave janë gra), që përbën afërsisht 13.8% të të gjitha diagnozave të kancerit. Ato pasohen nga kanceri i zorrës së trashë (356,000-13% e të gjitha rasteve të reja), kanceri i prostatës (330,000-12,1%) dhe kanceri i mushkërive (319,000-11,6%).
Përsa i përket katër shkaqeve më të shpeshta të vdekjes nga kanceri, konsiderohet se i pari është kanceri i mushkërive (19,5% e të gjitha vdekjeve nga kanceri), i ndjekur nga kanceri i zorrës së trashë (12,3%), kanceri i gjirit (7,5%) dhe pankreasi (7,4%). Megjithëse kanceri i pankreasit ka një incidencë më të ulët në krahasim me shumë lloje të tjera të kancerit, shkalla e ulët e mbijetesës e rendit atë në mesin e katër kancereve më vdekjeprurëse, si tek meshkujt ashtu edhe tek femrat.
Diagnoza dhe trajtimi i vonuar janë dy sfidat kryesore në trajtimin e kancerit të pankreasit. Duke marrë parasysh shkallën e ulët dhe të pandryshuar të mbijetesës dhe tendencën e qëndrueshme ose në rritje të vdekshmërisë, pritet një rritje e numrit të vdekjeve për shkak të plakjes së popullsisë evropiane.
Si janë shpërndarë gjeografikisht rastet
Vërehen kontraste midis shfaqjes dhe vdekshmërisë së rasteve. Në veçanti, norma më të larta të incidencës janë regjistruar në vendet perëndimore dhe veriore të BE-së (më shumë se 640 raste të reja për 100,000 njerëz), ndërsa norma më të larta të vdekshmërisë vërehen në vendet lindore të BE-së (më shumë se 300 vdekje për 100,000 njerëz).
Këto dallime gjeografike mund të formësohen nga prevalenca e faktorëve kryesorë të rrezikut për kancere specifike, zbatimi efektiv i planeve kombëtare të kontrollit të kancerit, zbatimi efektiv i programeve të shqyrtimit për kancerin e gjirit, qafës së mitrës dhe zorrës së trashë, si dhe nga variacionet në praktikën diagnostike.
Kohët e fundit, Komisioni Evropian prezantoi një qasje të re për të mbështetur Shtetet Anëtare për të rritur përdorimin e programeve të shqyrtimit.
Qëllimi i tij është të arrijë objektivin e vendosur në planin evropian për të luftuar kancerin, që është të ofrojë teste diagnostikuese për kancerin e gjirit, zorrës së trashë dhe qafës së mitrës për 90% të atyre që plotësojnë kushtet, deri në vitin 2025 .
Gjithashtu duhet t’i kushtohet vëmendje zgjerimit të shqyrtimit për të përfshirë kancerin e prostatës, mushkërive dhe stomakut, bazuar në kërkime të mëtejshme.
Duke qenë se parandalimi i kancerit është një nga katër qëllimet e misionit të BE-së për kancerin, mbështetja e kërkimit dhe inovacionit në teknologji, metodologji dhe programe depistimi më të mira është thelbësore për rritjen e zbulimit të hershëm./ S.M
