Gratë shtatzëna, foshnjat dhe fëmijët përballen me rreziqe ekstreme shëndetësore nga fatkeqësitë klimatike që kërkojnë vëmendje urgjente, sipas një thirrjeje për veprim të publikuar nga Kombet e Bashkuara përpara negociatave të Konferencës Botërore (COP28) për ndryshimin e klimës në Dubai.
Sipas dokumentit të titulluar “Mbrojtja e shëndetit të nënave, të porsalindurve dhe fëmijëve nga efektet e ndryshimeve klimatike”, efektet e ngjarjeve klimatike në shëndetin e nënave dhe fëmijëve janë neglizhuar, nënraportuar dhe nënvlerësuar. Theksohet se planet e shumë pak vendeve për ndryshimin e klimës përfshijnë shëndetin e nënës ose të fëmijës. Konkretisht, dokumenti flet për “një vëmendje të pamjaftueshme ndaj nevojave të grave, të porsalindurve dhe fëmijëve”.
Viti 2023 u dëmtua nga një seri katastrofash klimatike. Zjarret, përmbytjet, valët e të nxehtit dhe thatësirat zhvendosin njerëzit, shkatërrojnë të korrat dhe bagëtinë dhe përkeqësojnë ndotjen e ajrit. Një botë që po ngrohet po rrit përhapjen e sëmundjeve vdekjeprurëse si kolera, malaria dhe ethet e dengës, me pasoja shkatërruese për gratë shtatzëna dhe fëmijët, për të cilët këto infeksione mund të jenë veçanërisht të rënda, sipas agjencive të Kombeve të Bashkuara.
Probleme nga shtatzënia
Hulumtimet tregojnë se dëmtimi mund të fillojë edhe në mitër, duke çuar në komplikime të lidhura me shtatzëninë, lindje të parakohshme, peshë të ulët të lindjes dhe lindje të vdekur. Për fëmijët, pasojat mund të zgjasin gjithë jetën, duke ndikuar në zhvillimin e trupit dhe trurit të tyre ndërsa rriten.
Thirrja për veprim nënvizon shtatë parametra për të adresuar rreziqet në rritje. Këto përfshijnë reduktimin e vazhdueshëm të emetimeve të gazeve serrë dhe veprimin për financimin e klimës, krahas përfshirjes specifike të nevojave të grave shtatzëna, foshnjave dhe fëmijëve në politikat e lidhura me klimën dhe fatkeqësitë. Agjencitë nga Kombet e Bashkuara po bëjnë gjithashtu thirrje për më shumë kërkime për të kuptuar më mirë efektet e ndryshimeve klimatike në shëndetin e nënës dhe fëmijës.
Ky paralajmërim erdhi nga OBSH, UNICEF dhe UNFPA në një ngjarje të prezantimit në internet, së bashku me një shënim informues avokues nga Partneriteti për Shëndetin e Nënës, të Porsalindurve dhe Fëmijëve (PMNCH). Përmbledhja e avokimit të PMNCH përshkruan rekomandime specifike për palët e interesuara, duke përfshirë qeveritë, mekanizmat globalë të financimit, donatorët dhe fondacionet, sektorin privat dhe shoqërinë civile, për të siguruar që nevojat shëndetësore të grave, fëmijëve dhe adoleshentëve të adresohen më mirë në politikat, financimet dhe programet për klimën./E.Ç
