Pandemia Covid dhe bllokimet e saj kanë bërë që truri i adoleshentëve të plaket para kohe , duke ndryshuar strukturën e tyre. Kjo tashmë është vërtetuar nga disa studime , por puna e re e shkencëtarëve në Universitetin e Uashingtonit në Seattle tani na tregon diçka më shumë, domethënë se kjo plakje ndodh me shpejtësi të dyfishtë tek vajzat.
U RRIT SHUMË SHPEJT. Ndërsa truri zhvillohet, korteksi cerebral, shtresa e tij më e jashtme, hollohet. Traumat e fëmijërisë si braktisja, abuzimi dhe neglizhenca e përshpejtojnë këtë proces, duke bërë që truri të plaket më shpejt dhe duke e predispozuar për një rrezik më të madh të çrregullimeve mendore.
PARA DHE PAS COVID. Për studimin e ri, neuroshkencëtari i imazherisë mjekësore Neva Corrigan krahasoi skanimet e trurit të adoleshentëve të bëra para dhe pas sezonit më të vështirë të pandemisë. Në vitin 2018, studiuesja dhe ekipi i saj kishin mbledhur skanime të trurit të adoleshentëve të moshës 9, 11, 13, 15 dhe 17 vjeç dhe i përdorën ato për të modeluar ndryshimet në korteks midis moshës 9 dhe 17 vjeç. Në vitin 2021, ekipi mori skanime të trurit të një popullate të veçantë adoleshentësh (të gjithë nga zona e Seattle dhe me prejardhje të ngjashme socio-ekonomike) të moshës 12, 14 dhe 16 vjeç.
DY HERË MË I MADH. Truri i adoleshentëve plaket më shpejt gjatë pandemisë, por, në krahasim, truri i vajzave plaket me një ritëm të rritur: hollimi kortikal u shfaq i barabartë me katër vjet plakje, krahasuar me dy vjet në trurin e adoleshentëve meshkuj. Për më tepër, një reduktim në trashësinë e korteksit u vu re në 35 rajone të trurit tek vajzat, krahasuar me vetëm tre te djemtë. Tek vajzat, fushat më të përfshira në proces ishin mbi të gjitha ato përgjegjëse për analizimin e informacionit vizual, veçanërisht fytyrat.
PSE KY DALLIM? “Gratë mbështeten shumë më tepër në rrjetin e tyre social për të ndërtuar identitetin personal dhe për mbështetje emocionale”, thotë Corrigan. “Mund të ndodhë që gjatë pandemisë, izolimi të ketë pasur një efekt më të dëmshëm në trurin e femrës, thjesht sepse gratë janë më të prirura për marrëdhëniet me bashkëmoshatarët, kaq thelbësore për zhvillimin e trurit të tyre.”
NJË BREZ I SHËNUAR. Prandaj, stresi i pandemisë duket se ka pasur edhe një efekt neurologjik në zhvillimin e trurit të fëmijëve – efektet e të cilit në aspektin e shëndetit mendor tani kanë filluar të shfaqen në mënyrë shpërthyese .
Nuk është e qartë nëse plakja e theksuar nga studimet është e përhershme, apo nëse pas viteve kritike të bllokimeve ajo është vendosur në një farë mënyre, duke pritur – shpresojmë – një rikuperim gjatë rritjes.Përshtatur nga Fokus.it/O.S
