Monada Mehmetaj nga Luxenburgu ekskluzive per Fjala. al
Në një moment delikat për arkitekturën e sigurisë dhe stabilitetit europian, Ballkani Perëndimor mbetet një nyje strategjike, e cila kërkon vëmendje të vazhdueshme dhe investim politik afatgjatë nga Bashkimi Evropian. Ky ishte mesazhi i drejtpërdrejtë i Kryeministres së Estonisë, Kaja Kallas, gjatë një konference për shtyp të mbajtur në kuadër të konsultimeve të nivelit të lartë me përfaqësues të BE-së dhe vendeve partnere.
Në vëmendje të veçantë të deklaratës së saj ishte Shqipëria, një vend që, sipas Kallas, ka demonstruar qartë vullnetin politik dhe kapacitetin për të ecur përpara në rrugën e reformave dhe të afrimit me standardet e BE-së. “Ne shohim një Shqipëri duke bërë hapa të rëndësishëm përpara, me reforma konkrete dhe një qasje serioze ndaj proceseve demokratike dhe shtetit ligjor. Shpresojmë që Shqipëria të jetë një nga historitë e suksesit të Ballkanit Perëndimor,” tha ajo.
Ky vlerësim nuk është i izoluar, por vjen në një klimë ku vendimmarrja në Bruksel po orientohet gjithnjë e më shumë drejt dinamikave reale në terren. Shqipëria është parë prej kohësh si një partner konstruktiv, por në muajt e fundit ka fituar gjithnjë e më shumë konsideratë si një faktor stabiliteti në rajon – një vend që nuk kontribuon vetëm në paqe, por që kërkon të avancojë vetë dhe të tërheqë me vete fqinjët e saj drejt një horizonti të përbashkët evropian.
Në përpjekje për të rritur praninë dhe angazhimin e BE-së në rajon, Kallas bëri të ditur se është emëruar një Përfaqësues i ri Special për Ballkanin Perëndimor, me mandatin për të forcuar dialogun me qeveritë e vendeve kandidate dhe për të ndihmuar në përshpejtimin e procesit të reformave. Ky përfaqësues pritet të vizitojë së shpejti Shqipërinë dhe vendet e tjera të rajonit, si pjesë e një strategjie të re diplomatike që BE po ndërton në një klimë globale gjithnjë e më të tensionuar.
Ajo që bie në sy është jo vetëm mbështetja politike për vendet si Shqipëria dhe Mali i Zi – të cilët perceptohen si më të avancuar në proces – por edhe një qasje më e prerë ndaj çështjeve të qëndrueshmërisë gjeopolitike. Kallas ishte e qartë në qëndrimin e saj lidhur me aktivitetet e Rusisë dhe marrëdhëniet e vendeve kandidate me Moskën: “U kujdesëm që të dërgonim një mesazh shumë të qartë: asnjë vend kandidat nuk duhet të marrë pjesë në ngjarjen e planifikuar më 9 maj në Moskë. Kjo ishte një vijë e kuqe e dakordësuar dhe mesazhi ishte i fortë.”
Ky qëndrim tregon se për BE-në, procesi i integrimit nuk është më vetëm një çështje teknike – e kufizuar në plotësimin e kapitujve të acquis communautaire – por një çështje vlerash dhe pozicionimi politik ndërkombëtar. Vendet kandidate priten të pozicionohen qartazi përballë sfidave globale, sidomos në raport me luftën në Ukrainë dhe rikonfigurimin e aleancave në Evropë.
Shqipëria, në këtë kontekst, duket se e ka bërë zgjedhjen e saj: një anë të qartë në politikën e jashtme, një ritëm të vazhdueshëm reformash në nivel të brendshëm dhe një përkushtim diplomatik që është vlerësuar si koherent me aspiratat e saj evropiane.
“Nëse shikoni hartën,” – theksoi Kallas – “është e qartë se Ballkani është kyç për sigurinë tonë të përbashkët. Shqipëria, si pjesë e kësaj strukture, ka një rol domethënës dhe duhet të mbështetet në rrugën e saj drejt BE-së.”
Nga Strasburgu, ku ndjek rregullisht konferencat për shtyp dhe seancat plenare të institucioneve europiane, bëhet gjithnjë e më e dukshme se Shqipëria është jo vetëm pjesë e diskursit të zakonshëm politik, por një rast ku BE po kërkon të demonstrojë se zgjerimi është ende një mjet real dhe i besueshëm për transformim. Qasja ndaj Shqipërisë është më pak teknike dhe më shumë politike – çka tregon një ndërrim paradigme: vendet që tregojnë vullnet dhe përkushtim, si Shqipëria, nuk do të lihen në pritje pafund. Në sfondin e një Evrope në kërkim të qëndrueshmërisë, Tirana mund të jetë një histori që ia vlen të tregohet.
