Samiti i NATO-s, i mbajtur në Hagë, ishte një nga ngjarjet më të rëndësishme të 32 vendeve anëtare të aleancës dhe konsiderohet si më i madh i sigurisë në historinë e Holandës.
Në dy ditët e takimit u morën vendime thelbësore për përballjen me kërcënimin në rritje nga Rusia dhe rritjen e buxhetit të mbrojtjes në nivele që nuk janë parë që prej Luftës së Ftohtë.
BBC sjell 5 momentet kyçe nga ky takim:
Rritje drastike e shpenzimeve për mbrojtjen
Aleatët ranë dakord për një objektiv ambicioz: rritjen e shpenzimeve ushtarake në 5% të Prodhimit të Brendshëm Bruto brenda një dekade, një rritje të konsiderueshme nga shifra aktuale prej 2%, që aktualisht nuk përmbushet nga 8 prej 32 vendeve anëtare. Nga këto 5%, vetëm 3.5% duhet të shkojnë drejtpërdrejtë në shpenzime bazë për trupa dhe armatime, ndërsa 1.5% mund të përdoren për shpenzime të lidhura me mbrojtjen si mbrojtja e infrastrukturës kritike, mbrojtja e rrjeteve, përgatitja civile, inovacioni dhe forcimi i industrisë së mbrojtjes.
“Një për të gjithë, të gjithë për një”
Neni 5 i Traktatit të NATO-s, që garanton se një sulm ndaj një vendi anëtar është sulm ndaj të gjithëve, u riafirmua fuqishëm gjatë samitit. Pas disa polemikave nga presidenti Trump mbi këtë parim, ai vetë u shpreh se qëndron fort pas këtij angazhimi dhe ishte pjesë e samitit për të mbrojtur atë.
Qëndrimi ndaj Rusisë
Shumica e vendeve anëtare e konsiderojnë Rusinë si kërcënim të drejtpërdrejtë, duke përmendur shpesh “luftën brutale të agresionit” të Moskës në Ukrainë. Komunikata përfundimtare theksonte rrezikun afatgjatë nga Rusia dhe mbështetjen e qëndrueshme për Ukrainën, pa e dënuar në mënyrë specifike Moskën.
Konflikti mes Trump dhe kryeministrit spanjoll Sánchez
Kryeministri socialist i Spanjës, Pedro Sánchez, u përball me kritika të forta nga Trump, i cili e akuzoi Spanjën për “shfrytëzim”. Spanja është ndër vendet me shpenzime më të ulëta në NATO, vetëm 1.24% të PBB-së, dhe Trump kërcënoi me masa tregtare. Sánchez u duk i largët gjatë fotove zyrtare, dhe marrëdhënia e tij me presidentin amerikan doli e tendosur.
Momenti i çuditshëm: Rutte i thotë Trump “baba”
Në një nga momentet më të pazakonta të samitit, Sekretari i NATO-s Mark Rutte i referohet Trump si “babai” duke e komplimentuar për veprimet e tij të ashpra në politikën ndërkombëtare. Trump e mori këtë me humor, duke thënë se nëse Rutte nuk do ta donte, ai do të “kthehej dhe do ta godiste fort”./kb
