Kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu, përballë një koalicioni të brishtë dhe krizash të njëpasnjëshme politike, po ndjek një strategji të njohur për shtyrjen dhe zvarritjen e vendimeve, duke fituar kohë për të ruajtur pushtetin.
Pavarësisht tensioneve të mëdha në rajon, përfshirë sulmin e fundit ndaj Iranit dhe përballjen e vazhdueshme me Hamasin në Gaza, kriza më e thellë që po kërcënon qeverinë izraelite është ajo e brendshme dhe ka të bëjë me një çështje që ka trazuar politikën izraelite prej dekadash: përjashtimi i ultra-ortodoksëve (Haredimëve) nga shërbimi ushtarak.
Një koalicion në kufijtë e shpërbërjes
Partitë ultra-ortodokse, të cilat janë pjesë thelbësore e koalicionit të Netanyahut, kanë paralizuar legjislacionin duke bojkotuar votimet në parlament. Shkaku është mungesa e dakordësisë për një projektligj që do t’i përjashtonte zyrtarisht nga ushtria, një privilegj që kundërshtohet ashpër nga një pjesë e politikanëve sekularë dhe të djathtë.
Kryetari i Komisionit të Sigurisë dhe Mbrojtjes në Knesset, Yuli Edelstein, ka rifilluar presionin ndaj komunitetit Haredi për të nisur rekrutimin ushtarak, një kthesë që ka rikthyer tensionet në koalicion. Disa anëtarë të partisë Likud madje kanë kërcënuar me shkarkimin e tij.
Zvarritje të qëllimshme
Sipas analistëve politikë izraelitë, Netanyahu nuk është i interesuar të gjejë një zgjidhje për krizën, por kërkon thjesht të fitojë kohë. Synimi i tij është të mbijetojë deri në fund të sesionit veror të parlamentit në fund të korrikut, për të shmangur zgjedhjet deri në nëntor. Ai shpreson që deri atëherë të realizojë ndonjë sukses diplomatik – si një marrëveshje me Arabinë Saudite – që do të largonte vëmendjen nga sulmi i 7 tetorit të Hamasit ndaj Izraelit dhe do të përmirësonte pozitat e tij në sondazhe.
Çmimi që po paguhet
Partitë ultra-ortodokse po ndihen të tradhtuara. Përfitimet financiare për studentët e yeshivave janë ndërprerë, subvencionet për çerdhet janë pezulluar për familjet që nuk përmbushin detyrimet ushtarake, dhe përpjekjet për mbledhje fondesh alternative nuk po japin rezultatet e pritshme.
Ndërkohë, Forcat e Mbrojtjes së Izraelit pritet të shpërndajnë mijëra thirrje për rekrutim në ditët në vijim, duke rritur presionin ndaj komunitetit Haredi. Etiketimi si “shmangës” i shërbimit mund të sjellë sanksione të tjera ligjore e financiare.
Rreziku nga aleatët e ekstremit të djathtë
Përveç krizës me ultra-ortodoksët, Netanyahu mund të përballet edhe me zemërimin e partive të ekstremit të djathtë brenda koalicionit, si Religious Zionism dhe Otzma Yehudit, nëse ai zgjedh të heqë dorë nga përpjekja për të përmbysur plotësisht Hamasin në Gaza. Sipas burimeve brenda partisë Likud, një propozim i ri mund të parashikojë vazhdimin e kontrollit të Izraelit mbi kufirin me Egjiptin, pa kërkuar domosdoshmërisht përmbysjen politike të Hamasit, diçka që mund të çojë në përplasje me liderët ultra-nacionalistë Bezalel Smotrich dhe Itamar Ben-Gvir.
Përfundimi: një qeveri që zvarritet, por nuk bie
Për momentin, pavarësisht krizave të shumta dhe paralizës së punës ligjvënëse, duket se qeveria izraelite nuk është në rrezik të menjëhershëm për të rënë. Netanyahu, si shumë herë më parë, po arrin të blejë kohë dhe të ruajë pushtetin të paktën për disa muaj të tjerë./kb
