Nga Louise Perry
Në qershor, ligjvënësit në vendin tim të lindjes, Britaninë, miratuan planet për të legalizuar vetëvrasjen e asistuar. Nëse projektligji bëhet ligj, Anglia dhe Uellsi do t’i bashkohen më shumë se një duzine vendesh dhe 11 shteteve amerikane që lejojnë vdekjen e asistuar mjekësisht.
Çdo një nga këto juridiksione ka një normë totale të lindshmërisë më të ulët se niveli i zëvendësimit të popullsisë. Nuk besoj se kjo është rastësi.
Rreth 30 vjet më parë, romani largpamës i P.D. James, Fëmijët e Njerëzve (The Children of Men), imagjinonte një krizë të lindshmërisë që do ta detyronte qeverinë të lehtësonte vetëvrasjet e të moshuarve përmes një rituali të njohur si “Qetësia” (Quietus). Duke parë nxitimin e disa vendeve me lindshmëri të ulët për të legalizuar vetëvrasjen e asistuar, kam frikë se vizioni i zonjës James tashmë po bëhet realitet.
Dilema jonë e lindshmërisë nuk është aq ekstreme sa ajo që përshkruhet në Fëmijët e Njerëzve, por gjithsesi është shumë reale. Norma globale e lindshmërisë është përgjysmuar që nga viti 1950, dhe në shumicën e vendeve ajo është tashmë nën nivelin e zëvendësimit. Piramida e popullsisë është duke u përmbysur gjithnjë e më shumë, jo vetëm në vendet më të pasura perëndimore, por edhe në shumicën e vendeve jashtë Afrikës.
Kjo përbën një kërcënim ekzistencial për sistemet e mirëqenies, të cilat mbështeten te punëtorët e rinj për të financuar pensionet dhe kujdesin shëndetësor për të moshuarit. Ata që shpresojnë se politikave liberale të emigracionit do ta zgjidhin këtë problem, harrojnë se edhe emigrantët plaken, dhe se norma e lindshmërisë së tyre ka prirje të afrohet me atë të popullsisë vendase me kalimin e kohës.
Nëse norma e lindshmërisë nuk rikuperohet — dhe për momentin, nuk ka asnjë shenjë reale që kjo po ndodh — atëherë, përfundimisht, do të detyrohemi të kthehemi te sistemi që ka ekzistuar përgjatë gjithë historisë njerëzore: të moshuarit do të kujdesen në mënyrë private, zakonisht nga fëmijët dhe nipërit e mbesat e tyre, dhe ata pa familje do të mbështeten te bamirësit, sipas mundësive që ekzistojnë.
Ndërkohë, jemi në një periudhë tranzicioni. Shtetet e mirëqenies vazhdojnë të funksionojnë, por në kushte gjithnjë e më të tendosura.
*Louise Perry është gazetare me bazë në Britani
Burimi: New York Times/ Përgatiti: L.Veizi
