Nga Namir Lapardhaja
Nëse ecën nëpër rrugët e qyteteve gjermane dhe shikon në trotuar një pllakë të vogël në ngjyrë argjendi, të vendosur mes gurëve të sheshtë, ndoshta para një ndërtese të zakonshme, ke përballë vetes një histori që ka shumë për të treguar, ke të bësh me një jetë të ndalur nga padrejtësia e dhunës dhe e vrasjes.
Këto pllakëza përkujtimore quhen “Stolpersteine” – gurë për t’u penguar – dhe janë vendosur për të kujtuar ata që u zhdukën në errësirën e Holokaustit.
Në to gjenden emra hebrenjsh, romësh, intelektualësh të persekutuar, njerëz me bindje të tjera, që dikur jetonin në këto rrugë si çdo qytetar tjetër, derisa një ditë u morën nga regjimi nazist dhe nuk u kthyen më.
Por këto pllaka nuk flasin vetëm për të kaluarën.
Ato na vënë përballë një pyetje që nuk vjetërohet kurrë:
A na ka shërbyer historia për të nxjerr mësim?
Sepse ndërsa ecim mbi kujtimin e viktimave të një gjenocidi të shekullit të kaluar, në vitin 2025, para syve të botës, një tjetër popull po zhduket nga faqja e dheut, duke u trajtuar në mënyrë çnjerëzore.
Në Gaza, qindra mijëra jetë civile janë zhdukur nën bombardime, urinë e qëllimshme, ndërprerjen e ujit, zhvendosjen e dhunshme.
Fëmijë pa varre, familje pa shtëpi, njerëz pa zë.
Ashtu si dikur, edhe sot, gjithçka nis me mohimin e të drejtës për të qenë njeri dhe përfundon me heshtjen e varrit pa emër.
“Stolpersteine” janë aty për të na kujtuar emrat që u zhdukën pa gjurmë.
Por Gaza është ende pa pllakë.
Emrat e atyre që po vriten sot duke pritur në radhë për një thes miell, nuk janë ende gdhendur në gur.
Por do të jenë.
Nëse jo sot, nesër. Nëse jo në rrugët e Gazës, do të jenë në ndërgjegjen e brezave.
Sepse historia nuk harron asnjëherë viktimat, por gjykon ata që heshtën./e.t
