28 korrik 1540
Më 28 korrik 1540, Londra u trondit nga një paradoks tragjik dhe grotesk: në mëngjes, Thomas Cromwell – një nga njerëzit më të fuqishëm të kohës – u ekzekutua me urdhër të mbretit Henry VIII; pasdite, i njëjti mbret kremtoi martesën e tij të pestë, me një vajzë të re, Catherine Howard. Ngjarje që, të vendosura krah për krah, e ilustrojnë me ironi të zezë brutalitetin e pushtetit absolut dhe kapriçot e tij të papërmbajtshme.
Cromwell, një burrë që u ngjit nga radhët e ulëta të shoqërisë në majat e oborrit, ishte arkitekti kryesor i Reformës Anglikane. Ai ndihmoi Henry-n të shkëputej nga Papa dhe të shpallej vetë Kryetar i Kishës së Anglisë – një revolucion me pasoja të thella në historinë britanike. Ishte pikërisht mendja e tij që shkatërroi manastiret, shtetëzoi pasuritë e kishës dhe modernizoi administratën mbretërore.
Por me gjithë talentin dhe besnikërinë, Cromwell e pagoi shtrenjtë një gabim diplomatik: organizimin e martesës së Henry-t me Anne of Cleves, një princeshë gjermane protestante, e përshkruar në portret si hijshme, por që në realitet mbreti e gjeti të papëlqyeshme. Martesa nuk u konsumua kurrë dhe u anulua pas pak muajsh, duke e ekspozuar Cromwell-in ndaj intrigave të fisnikërisë katolike dhe hakmarrjes së mbretit.
Akuza për herezi dhe tradhti ndaj kurorës ishte veçse një pretekst për të justifikuar prerjen e kokës së një njeriu që kishte guxuar të luante me zjarrin e reformës dhe pushtetit. Ai u dërgua në ekzekutim pa një gjyq të drejtë, me fjalët e tij të fundit që përshkonin pendesë, por edhe besim të palëkundur në mbretin që sapo e kishte dënuar.
Po atë ditë, Henry VIII martohej me Catherine Howard, një vajzë e re e oborrit, plot gjallëri dhe freski rinore, por me lidhje të errëta dhe një jetë të paqëndrueshme morale. Ishte një përpjekje e mbretit për të ringjallur burrërinë dhe për të harruar turpin e martesës së mëparshme. Megjithatë, kjo martesë do të përfundonte po aq tragjikisht: pas pak vitesh, Catherine do të dënohej me vdekje për tradhti bashkëshortore dhe do t’i bashkohej listës së gjatë të grave që kishin humbur jetën në rrathët e pushtetit Tudor.
Simbolikisht, 28 korriku 1540 mbetet një ditë e dyfishtë: një perandor i oborrit bie me turp, ndërsa një mbret luan rolin e dhëndrit me duar ende të njollosura nga gjaku. Është një pasqyrë e pastër e shekullit të XVI – një epokë ku koka mund të binte po aq shpejt sa martesa të bëhej.
Përgatiti: L.Veizi
