Nga Shpëtim Luku
Në Shqipëri, prej vitesh ekziston një paaftësi e theksuar brenda komunitetit të gazetarëve për të ndarë biznesin e medias nga vetë profesioni i gazetarit. Kjo paaftësi ka shkuar deri aty sa, kur përmendej fjala “media”, shumica mendonin menjëherë për botuesit e saj. Botues, të cilët ndërkohë kishin zaptuar edhe shoqatat e gazetarëve, duke i kthyer ato në vegla të interesave të tyre.
Në vend që të përjetojë, të luftojë dhe të përpiqet të zgjidhë problemet e veta, gazetari shqiptar ka funksionuar shpesh si në mëshirën e botuesit, duke e konsideruar atë jo vetëm si punëdhënës, por edhe si “buka e gojës”. Në këtë realitet të deformuar, kontrata e punës – dokumenti që duhet të institucionalizojë marrëdhënien mes gazetarit dhe pronarit të medias – është pothuajse e panjohur për shumicën.
Para disa vitesh, u tentua nënshkrimi i një kontrate kolektive të punës në media. Nisma dështoi, jo vetëm për shkak të presionit të pronarëve, por edhe për shkak të mungesës së mbështetjes nga vetë gazetarët. Kujtoj një episod kur i kërkova pronarit të një televizioni kombëtar të angazhohej në promovimin e aktiviteteve të Sindikatës së Gazetarëve. Përgjigjja e tij ishte:
“Je në vete ti? Sindikata është kundër nesh, ti do të na kërkosh ta forcojmë kundër vetes?”
Përgjigja ime ishte e qartë: “Më vjen mirë që e konsideron kundërshtare, pasi një nga qëllimet tona është pikërisht ndarja e biznesit të medias nga profesioni i gazetarit.”
Fatkeqësisht, ky mentalitet nuk ka ndryshuar. Shumë gazetarë në Shqipëri janë gati të “hidhen në zjarr” për interesat e pronarit, ndërsa energjinë që duhet ta përdornin për të mbrojtur interesat e tyre, e shpenzojnë për të ruajtur interesat e atij që shpesh është edhe cenuesi kryesor i të drejtave të tyre. Nëse gjysma e kësaj energjie do të kanalizohej për të ngritur dinjitetin dhe integritetin e profesionit, gazetaria shqiptare do të kishte sot më shumë pavarësi, respekt dhe lavdi.
