Elefanti Albino i Vatikanit – Historia e Hanonit Një dhuratë mbretërore për Papën
Në vitin 1514, Papa i ri Leoni X (nga familja e fuqishme Medici) mori një dhuratë të jashtëzakonshme nga Manueli I i Portugalisë: një elefant albino katërvjeçar i quajtur Hanon. Ai kishte ardhur nga ishulli i Cejlonit (Sri Lanka e sotme) dhe ishte trajnuar për t’iu përgjigjur komandave në portugalisht dhe gjuhë indiane.
Kjo dhuratë nuk ishte e rastësishme: në shek. XVI, Portugalia ishte fuqia më e madhe detare dhe koloniale në botë, dhe dhurata madhështore si kafshë ekzotike shërbenin për të treguar pasuri, fuqi dhe për të forcuar lidhjet diplomatike me Vatikanin.
Ylli i Romës Rilindase
Sapo mbërriti në Romë, Hanon u bë menjëherë sensacion. Ai mori pjesë në procesione dhe festa publike, duke tërhequr turma të mëdha njerëzish që nuk kishin parë kurrë më parë një kafshë të tillë.
Poetë e përjetësuan në vargjet e tyre.
Artistë të mëdhenj si Rafael dhe Albrecht Dürer e vizatuan e pikturuan.
Për romakët, elefanti albino ishte simbol i fuqisë së Papës dhe i mrekullive të Perëndisë.
Thuhet se Papa Leoni X e adhuronte aq shumë, saqë e mbante pranë vetes në shumë ceremoni dhe e konsideronte një maskotë të shenjtë të oborrit papnor.
Vdekja e parakohshme
Por fati i Hanonit nuk ishte i gjatë. Vetëm dy vjet pas mbërritjes, në vitin 1516, elefanti u sëmur rëndë nga një infeksion respirator. Mjekët e kohës nuk arritën ta shpëtonin. Sipas disa kronikave, përpjekja për ta kuruar me ilaçe eksperimentale vetëm e përkeqësoi gjendjen.
Kur vdiq, Papa Leoni X u trondit dhe urdhëroi që elefanti i tij i dashur të varrosej me nderime të plota në oborrin e Belvedere në Vatikan, një vend ku zakonisht vendoseshin veprat më të çmuara të artit. Një epitaf i shkruar për varrin e tij thoshte se Hanon kishte “larguar trishtimin nga oborri papnor” dhe kishte qenë “mrekulli e natyrës”.
Nga legjenda në zbulim
Me kalimin e shekujve, kujtimi i elefantit të papës u shndërrua në legjendë. Shumë e konsideronin thjesht një histori të ekzagjeruar të rilindjes romake.
Por në vitin 1962, gjatë punimeve arkeologjike në Vatikan, u zbuluan eshtrat e Hanonit, duke vërtetuar se miti i “elefantit të varrosur në Vatikan” kishte qenë realitet.
Trashëgimia
Hanon mbetet një nga kafshët më të famshme të historisë europiane. Historia e tij tregon jo vetëm dashurinë e njerëzve të Rilindjes për ekzotiken, por edhe mënyrën si kafshët u përdorën si instrument diplomatik dhe simbolik. Sot, kujtimi i tij është ende gjallë në libra, piktura dhe shkrime historike, si një dëshmi e pazakontë e lidhjes midis politikës, fesë dhe natyrës.
Përgatiti: L.Veizi
