Festa e Malit të Tomorrit është ngjarja më e madhe fetare e bektashinjve dhe një nga pelegrinazhet më të rëndësishme shpirtërore në Shqipëri. Ajo zhvillohet çdo vit në mesin e gushtit (20–25 gusht) në Teqenë e Kulmakut, në shpatet e malit të shenjtë të Tomorrit (2416 m).
Tradita lidhet me Baba Tomorrin, një figurë e shenjtë mitike, që për bektashinjtë simbolizon shpresën, mbrojtjen dhe drejtësinë hyjnore. Sipas besimit, në këto ditë “zoti zbret mbi Tomorr” dhe dëgjon lutjet e njerëzve.
Kuptimi i festës
Shpirtëror: Bektashinjtë e shohin këtë pelegrinazh si moment të shenjtë lutjeje, falënderimi dhe pastrimi shpirtëror.
Ndërfetar: Festa nuk i përket vetëm bektashinjve. Në Tomorr ngjiten edhe katolikë, ortodoksë e myslimanë të tjerë, duke e kthyer në një festë të bashkimit dhe tolerancës.
Kulturor e kombëtar: Prej shekujsh, Tomorri është quajtur “mali i shqiptarëve”, një simbol identiteti, që bashkon popullin përtej besimeve dhe krahinave.
Çfarë ndodh gjatë festës
1. Ngjitja në mal – qindra mijëra njerëz ngjiten drejt Kulmakut, shpesh në këmbë, duke kaluar natën në çadra.
2. Kurbanet – familjet bëjnë therjen e një qengji ose deleje, duke ndarë mishin me të afërmit, miqtë dhe pelegrinët. Ky akt simbolizon sakrificën dhe mirësinë.
3. Lutjet dhe amanetet besimtarët luten për shëndet, mbarësi, pajtim, e vendosin amanete (shpesh rroba, letra, dhurata simbolike) pranë teqesë.
4. Atmosfera festive, pelegrinët ndezin zjarre, këndojnë, këshillohen me dervishë e baballarë bektashianë, duke e kthyer Tomorrin në një qytet shpirtëror për disa ditë.
5. Predikimet Kryegjyshi Botëror i Bektashinjve, Baba Mondi, drejton lutjet kryesore dhe jep mesazhe për paqe, harmoni dhe dashuri universale.
Pse është e veçantë
Është një festë që bashkon fenë me kulturën kombëtare shqiptare.
Mbledh deri në 600 mijë pelegrinë çdo vit, duke e bërë ngjarjen më të madhe fetare në Shqipëri.
Shpreh shpresën, paqen dhe forcën shpirtërore të shqiptarëve kudo në botë.
Pra, festa e Tomorrit nuk është vetëm një ngjarje fetare. Ajo është takim i besimit, identitetit dhe bashkimit kombëtar, ku mali i shenjtë kthehet për disa ditë në zemrën shpirtërore të Shqipërisë./Marrë nga Dritare.net
