Rastet e kancerit pritet të rriten me 60% në dy dekadat e ardhshme, sipas një raporti të ri të Organizatës Botërore të Shëndetit. Në vendet me të ardhura të ulëta dhe të mesme, rritja mund të jetë deri në 81%.
Një në gjashtë njerëz vdesin nga kanceri çdo vit, dhe barra e kancerit po rritet, tha Organizata Botërore e Shëndetit në Raportin Botëror të Kancerit për vitin 2020, botuar këtë muaj. Rreth 9.6 milion njerëz vdiqën nga kanceri në vitin 2018. Por rritja e vdekjeve është më e madhe në vendet e varfëra.
Një arsye për pabarazinë është ndryshimi në përqindjen e njerëzve të ekspozuar ndaj faktorëve të rrezikut të kancerit, konstaton raporti. Për shembull, vendet me të ardhura të ulëta kanë tendencë të kenë nivele më të larta të kancereve të lidhura me infeksionin, kancer të tillë të qafës së mitrës nga HPV, sesa vendet me të ardhura të larta.
Gjithashtu, shkalla e pirjes së duhanit po zvogëlohet në vendet me të ardhura të larta si Shtetet e Bashkuara, por jo në vendet me të ardhura të ulëta, sipas hulumtimeve nga Agjensia Ndërkombëtare e Kërkimit për Kancerin. Kanceri i mushkërive, i cili është i lidhur me përdorimin e duhanit, mbetet një nga shkaqet kryesore të vdekjeve nga kanceri në nivel global.
“Ndërsa kompanitë e duhanit kanë parë më pak njerëz në SH.B.A. duke përdorur duhan, ata kanë provuar përhapjen e përdorimit në vendet nën zhvillim,” tha Sally Cowal, nënkryetar i lartë për kontrollin e kancerit global në Shoqërinë Amerikane të Kancerit.
Një arsye tjetër mund të jetë ndryshimi në burimet e disponueshme, shpjegon raporti. Për shembull, një pjesë e madhe e burimeve shëndetësore tashmë të kufizuara në vendet e varfra shpenzohen në kushte të tilla si sëmundja infektive në vend të parandalimit, diagnostikimit dhe trajtimit të kancerit.
Rritja në testimin dhe kontrollimin e kancerit mund të shpjegojë gjithashtu normat e rritura në diagnozat e kancerit, por nuk ka të ngjarë të jetë një shtytës kryesor, sipas Dr. André Ilbaëi, zyrtar teknik i selisë WHO në menaxhimin e sëmundjeve jo të komunikueshme.
Pavarësisht nga niveli i të ardhurave, diagnoza e hershme është “masa më efektive e shëndetit publik në kancer”, thuhet në raport.
“Kur kanceri diagnostikohet herët, ai mund të trajtohet në mënyrë më efektive me më pak toksicitete dhe më pak kërkesa ndaj sistemit si në aspektin e ndarjes së hulumtimit ashtu edhe të kostos. Kontrolli i kancerit mund të jetë me kosto efektive,” tha Ilbawi.
“Ekziston një perceptim se kanceri është një sëmundje e shtrenjtë … nuk ka nevojë të jetë kështu”, tha ai gjatë një konference për shtyp për raportin.
Deri në vitin 2030, 7 milion jetë mund të shpëtohen nëse qeveritë investojnë rreth 3 dollarë për person në vendet me të ardhura të ulëta, 4 dollarë në vendet me të ardhura të mesme dhe 8 dollarë në vendet me të ardhura të mesme në burimet e kancerit, sipas raportit.
Nevoja më e madhe është për njerëzit që mund të ofrojnë shërbime shëndetësore, siç janë mjekët, në vendet me të ardhura të mesme të ulëta, shkruan CNN.
Strategjitë e tjera të ofruara nga raporti përfshijnë eleminimin e shkaqeve të parandalueshme të kancerit në nivel global.
“Kanceri nuk ka pse të jetë një dënim me vdekje,” tha Ilbawi. “Ne besojmë se një udhërrëfyes është atje në mënyrë që çdo qeveri dhe pacient i kancerit të ketë kujdesin më të mirë të mundshëm.”
