Bllokimet e koronavirusit në të gjithë globin nuk duhet të hiqen plotësisht derisa të gjendet një vaksinë për sëmundjen, sipas një studimi të bazuar në shpërthimin e epidemisë së Kinës, të botuar në revistën mjekësore “The Lancet”.
Kufizimet e ashpra të Kinës në jetën e përditshme duket se kanë ndalur valën e parë të Covid-19 në pjesën më të madhe të vendit, por studiuesit përdorën modelimin matematikor për të treguar se heqja e parakohshme e masave mund të rezultojë në një valë të dytë të infeksionit.
Autoritetet përfunduan krantinimin 76-ditor në Wuhan të provincës Hubei të mërkurën, pasi qyteti me epiqendrën origjinale të krizës koronavirus, doli nga shpërthimi vdekjeprurës që tani po shtrihet në të gjithë globin. Disa kufizime do të mbesin, me zyrtarët të vetëdijshëm për rrezikun, pasi trenat dhe vendet turistike u mbushën në të gjithë vendin.
“Ndërsa këto masa kontrolli duket se kanë zvogëluar numrin e infeksioneve në nivele shumë të ulëta, pa imunitet të tufës kundër Covid-19, rastet mund të rinisin lehtësisht, pasi bizneset, operacionet e fabrikave dhe shkollat gradualisht rifillojnë përzierjen sociale, veçanërisht duke pasur parasysh rrezikun në rritje të rasteve të importuara nga jashtë, pasi Covid-19 vazhdon të përhapet globalisht”, tha Profesori Joseph T Wu nga Universiteti i Hong Kongut, i cili bashkëdrejtoi studimin.
Ai paralajmëroi se shpejtësia e infeksionit do të rritet, nëse qeveritë nuk siguronin që kufizimet të hiqeshin ngadalë dhe transmetimi të monitorohej nga afër.
“Megjithatë, politikat e kontrollit si distanca fizike dhe ndryshimi i sjelljes mund të qëndrojnë për ca kohë, duke goditur në mënyrë proaktive një ekuilibër midis rifillimit të aktiviteteve ekonomike dhe mbajtjes së numrit riprodhues të infektimeve nën një, dhe kjo ka të ngjarë të jetë strategjia më e mirë derisa vaksinat efektive të bëhen gjerësisht të disponueshme”.
Hulumtimi mund të jetë kritik pasi vendet në mbarë botën, disa që kanë pasur vetëm disa javë bllokime, po konsiderojnë se si të lehtësojnë më mirë kufizimet për t’i bërë ekonomitë e tyre të lëvizin përsëri. Por llogaritjet e gabuara mund të çojnë në shpërthime të mëtejshme dhe kufizime të reja, e kjo mund të jetë katastrofike për shërbimet shëndetësore dhe ekonomitë.
Austria të hënën tha se gradualisht do të fillojë të rihapë dyqanet pas Pashkës, një nga disa vende europiane që përgatiten të lirojnë kufizimet. Në Gjermani, një grup ekonomistësh, avokatë dhe ekspertë mjekësorë rekomandojnë një rigjallërim gradual të ekonomisë më të madhe të Europës që do të lejonte që industritë specifike dhe punëtorët të rifillojnë aktivitetet e tyre, ndërsa ndërmerren hapa për të parandaluar rikthimin e koronavirusit.
Një duzinë akademikësh shkruan në atë raport, i cili u botua javën e kaluar nga “Instituti i Kërkimeve Ekonomike Ifo”, se ata nuk presin që një vaksinë apo trajtim efektiv për koronavirusin të jetë në dispozicion para vitit 2021.
Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar po rishikon bllokimin e saj pothuajse tri javë pasi filloi, por kryetari i Londrës, Sadiq Khan, tha dje se nuk ishin “askund afër” lehtësimit të kufizimeve me kulmin e pritshëm në ditët në vazhdim.
Studiuesit britanikë të ekonomisë kanë sugjeruar që 4,2 milionë të rinj të moshës 20-30 vjeç që nuk jetojnë me prindërit e tyre, duhet të lejohen të kthehen në punë të parët.
Andrew J. Oswald dhe Nattavudh Powdthavee, nga Universiteti Warwick, thanë në një raport se ideja do të ndihmojë në lehtësimin e “dëmtimit të rëndë”, që po i bëhet ekonomisë së vendit.
“Në qoftë se një vaksinë nuk zbulohet shpejt, nuk ka gjasa që të ketë ndonjë veprim pa rrezik ose pa dhimbje”, thuhet në letër.
“Në vend të kësaj do të duhet të përballim balancën epidemiologjike dhe ekonomike. Zgjedhjet në atë pikë ka të ngjarë të jenë të vështira për politikanët dhe qytetarët”.
Ata thanë se ideja “do të ndihmojë për të rifilluar prosperitetin përpara se të ndodhë një recesion i jashtëzakonshëm; do të çonte në përfitime të tjera shoqërore; do të krijonte gjithashtu një rrezik të arsyeshëm të vogël, por për fat të keq jo të papërfillshëm, për shëndetin në vend”.
Efektet e heqjes së një bllokimi shumë herët mund të godasin disa zona më vështirë se të tjerat. Analizat në raportin e “The Lancet” treguan se rreziku i vdekjes për ata që testohen pozitivë për Covid-19 ndryshonte në mënyrë të konsiderueshme në pjesë të ndryshme të Kinës, bazuar në zhvillimin ekonomik dhe disponueshmërinë e burimeve të kujdesit shëndetësor.
Shkalla e vdekjes në Hubei ishte 5.91%, gati gjashtë herë më e lartë se jashtë krahinës, ku ishte 0.98%, zbuloi studimi.
“Edhe në megaqytetet më të prosperuara dhe të burimeve të mira si Pekini dhe Shanghai, burimet e kujdesit shëndetësor janë të fundme dhe shërbimet do të luftojnë me një rritje të papritur të kërkesës”, tha autori, Profesor Gabriel M Leung nga Universiteti i Hong Kongut. “Gjetjet tona nxjerrin në pah rëndësinë e sigurimit që sistemet lokale të kujdesit shëndetësor të kenë personel dhe burime adekuate për të minimizuar vdekjet e lidhura me Covid”.
Kufizime të rrepta në lëvizjen e njerëzve dhe mallrave u vendosën në të gjithë Kinën në 23 janar pasi koronavirusi i ri u shfaq në Wuhan në dhjetor, duke prekur drastikisht ekonominë, si dhe liritë personale. Që nga ato kohë, masat janë relaksuar në mënyrë progresive në disa provinca kineze, me fabrika dhe zyra që rihapen gradualisht.
Analiza e katër qyteteve dhe 10 provincave jashtë Hubeit thotë se masat duhet të hiqen gradualisht, ose numri i çështjeve do të rritet progresivisht gjatë periudhës së relaksimit.
Vlerësimet sugjerojnë gjithashtu se pasi të rritet barra e rasteve, kthimi i masave shtrënguese nuk do të zvogëlojë atë në nivelin e saj origjinal. Kjo do të kërkonte përpjekje shtesë, me gjasë duke sjellë efekte më të mëdha shëndetësore dhe ekonomike.
“Ne jemi shumë të vetëdijshëm se ndërsa aktiviteti ekonomik rritet në të gjithë Kinën në javët e ardhshme, infeksioni lokal ose ai i importuar mund të çojë në rigjallërimin e transmetimit”, shtoi autorja bashkëudhëheqëse, Dr. Kathy Leung nga Universiteti i Hong Kongut. “Monitorimi në kohë reale i efektit të lëvizshmërisë së shtuar dhe përzierjes sociale në transmetueshmërinë e Covid-19 mund të lejojë politikëbërësit të përmirësojnë masat e kontrollit për të ndërprerë transmetimin dhe për të minimizuar ndikimin e një vale të dytë të mundshme të infeksioneve”.
