Rastet e kollës së mirë janë rritur ndjeshëm në Mbretërinë e Bashkuar me mjekët që paralajmërojnë se infeksioni është “jashtëzakonisht serioz” për foshnjat e vogla. Kolla e mirë si duket ka pasur përhapje të madhe edhe në SHBA.
Autoritetet shëndetësore amerikane thonë se numri i rasteve është tre herë më i madh se e njëjta periudhë vitin e kaluar, shkruan USA Today.
Në SHBA janë raportuar 4,864 raste deri më tani, në vitin 2024, një rritje nga 1,746 të raportuara deri këtë periudhë të njëjtë në vitin 2023.
Kolla e mirë është një infeksion ciklik që normalisht arrin kulmin çdo tre deri në pesë vjet – kështu që rritja aktuale nuk është e papritur.
Por çfarë duhet të dini për simptomat, vaksinën dhe trajtimin e saj?
Çfarë është kolla e mirë?
Kolla e mirë nganjëherë quhet “kolla 100-ditore” për shkak të asaj se sa kohë mund të marrë për t’u rikuperuar.
Infeksioni bakterial, i njohur gjithashtu si pertusis, prek mushkëritë dhe tubat e frymëmarrjes dhe shkakton periudha të kollitjes.
Është shumë ngjitëse dhe përhapet nga pikat e kollitjes dhe teshtitjes.
Cilat janë simptomat e kollës së mirë?
Simptomat e para janë të ngjashme me ato të ftohjes dhe mund të përfshijnë:
Rrjedhje e hundës;
Sy të kuq dhe të përlotur;
Dhimbje të fytit;
Temperaturë pak e ngritur.
Periudhat e kollitjes intensive fillojnë rreth një javë më vonë, sipas Shërbimit britanik Shëndetësor Kombëtar (NHS), shkruan Sky News.
Periudhat e kollitjes kryesisht janë më të zakonshme gjatë natës dhe mund të zgjasin disa minuta.
Midis kollitjes, ju ose fëmija mund të hasni probleme në frymëmarrje. Megjithatë, jo të gjithë e kanë këtë.
Kollitja mund të shkaktojë vështirësi në frymëmarrje dhe në veçanti foshnjat e vogla mund të bëhen blu ose gri.
“Kjo shpesh duket më keq se sa është dhe frymëmarrja e tyre duhet të fillojë përsëri shpejt”, sipas NHS-s.
Kollitja mund të sjellë gjithashtu një mukozë të trashë, e cila mund t’ju bëjë të vjellni.
Periudhat gjithashtu mund të bëjnë që fytyra të skuqet shumë, veçanërisht te të rriturit.
Sa serioze është kolla e mirë?
“Kolla e mirë mund të prekë njerëzit e të gjitha moshave, por për foshnjat shumë të vogla mund të jetë jashtëzakonisht serioze”, sipas Dr Gayatri Amirthalingam, konsulent epidemiolog në Agjencinë e Sigurisë Shëndetësore në Mbretërinë e Bashkuar (UKHSA).
Foshnjat nën 6 muajsh me kollë të mirë kanë një rrezik më të lartë të problemeve duke përfshirë dehidratimin, vështirësitë në frymëmarrje, pneumoni dhe konvulsione, sipas NHS.
Si trajtohet kolla e mirë?
Nëse kolla e mirë diagnostikohet brenda tre javësh, do të jepen antibiotikë për të ndihmuar në ndalimin e përhapjes së saj te të tjerët.
Nëse keni pasur kollë të mirë për më shumë se kaq, nuk jeni më ngjitës dhe nuk keni nevojë për antibiotikë, sipas NHS.
Është e rëndësishme të qëndroni jashtë shkollës, punës ose çerdhes deri 48 orë pas fillimit të antibiotikëve ose tre javë pas fillimit të simptomave nëse nuk keni marrë antibiotikë.
NHS këshillon që të pushoni dhe të merrni shumë lëngje për të trajtuar simptomat e kollës së mirë.
Paracetamoli dhe ibuprofeni mund të ndihmojnë – edhe pse nuk duhet t’u jepen në të njëjtën kohë moshave nën 16 vjeç – por ilaçet e kollës nuk ndihmojnë me këtë lloj kolle. S.B
