Pajtimi i gjaqeve ishte mision i karakterit të lartë kombëtarë dhe human. Marrë parasysh këtë mision, shumë gjaqe u falën në emër të kombit. Më 1 maj 1990, në vendin e quajtur “Verrat e Llukës” në komunën e Deçanit, u mblodhën më shumë se gjysmë milion shqiptarë në përkrahje të lëvizjes.
Aty u falën shumë gjaqe. Rol të madh në këtë lëvizje patën edhe udhëheqësit fetarë, të të gjitha konfesioneve. Atë vit festuan së bashku me qindra qytetarë Pashkët, në Novosellë të Gjakovës dhe festën e Bajramit në Bubavec të Malishevës.
Aksioni për pajtimin e gjaqeve filloi me ndërhyrjen e parë më 2 shkurt 1990, në Lumbardh të Deçanit, nga 5 studentë, ish-të burgosur politikë dhe u përkrah nga akademikë, intelektualë dhe studentë të shumtë.
Sot, publicisti Lulëzim Etemaj, njëri nga pesë nismëtarë e pajtimit të gjaqeve, vjen me një libër me këtë temë.
“Libri im monografik, “Lëvizja e Pajtimit të Gjaqeve në Kosovë (1990-1991)”, botohet me rastin e shënimit të 30-vjetorit të pajtimit të gjaqeve në Kosovë.
Ky libër është një shenjë modeste nderimi për mijëra zemërgjerë që, në vend të ngrehjes së gishtit të krimit, shtrinë dorën e pajtimit; gjaqet, plagët dhe ngatërresat i falën në emër të rinisë, flamurit dhe kombit. Kështu i dhanë fund gjakmarrjes dhe i liruan nga burgu shtëpiak mijëra persona.
I liruan nga atmosfera e rëndë dhe druajtja, por edhe nga “detyrimi” për ta marrë gjakun.
I bashkuan shqiptarët si kusht i domosdoshëm për të ecur përpara drejt çlirimit nga Serbia. Është, gjithashtu, libër nderimi për qindra pajtimtarë vullnetarë dhe për punën e tyre përkushtuese”, shprehet autori i librit.
Libri është ilustruar edhe me letra, me fotografi, me procesverbale, me shënime, me përjetime. Të gjitha këto bashkë po bëhen publike për herë të parë pas 30 vjetësh.
