Tito posedonte qysh në 1943 shtet, banka, kartmonedha dhe hekurudha të vetat?!

113 563 lexime

124,178FansaPëlqeje

Botohet për herë të parë/ Çfarë njoftonte „Agjensia Telegrafike Hungareze“ për pushtetin që partizanët kishin në pjesën e dytë të Luftës së Dytë

Nga Armand PLAKA për Fjala.al

Një njoftim deri diku “i çuditshëm” duket se vinte jo vetëm për hungarezët në atë kohë kur fatet e Luftës tashmë po merrnin një drejtim të kundërt me projeksionet e Boshtit, pjesë e të cilës ishte dhe shteti hungarez.

Bëhet fjalë për një nga formacionet më të lakuara partizane e kundërshtare të Gjermanisë dhe Boshtit në atë kohë, partizanët e Marshallit Tito në ish-Jugosllavi. Nga ky informacion i shkurtër në volum, por i rëndëisshëm në përmbajtje, duket se ka diçka edhe në lidhje me Shqipërinë. Por ajo që të habit më shumë, është fakti se qysh në atë kohë, Tito dhe ushtria e tij kishin formuar ndërkaq një “shtet të vetin”, sigurisht në territoret që ata mund të kontrollonin, siç merret me mend.

Lajmi vinte nga “Agjensia Telegrafike Hungareze”, e cila botonte në atë kohë buletine edhe në gjuhën gjermane, si gjuha më e rëndësishme, ajo e aleatëve të tyre më të mëdhenj për momentin.

Meqenëse nuk kishin korrespondentë as në Moskë e as në shtabin e Titos, ata i referoheshin shtypit të një vendi neutral, Suedisë në këtë rast, e cila mund të depërtonte në ato kohë si në Moskë, ashtu dhe në Berlin.

Kështu, më konkretisht aty shkruhej:

Moska rreth “Shtetit të Titos”

Stokholm, 30 dhjetor 1943 – Me rastin e vizitës së një delegacioni ushtarak sovjetik pranë Titos, gazetat ruse shkruajnë – sikurse njofton nga Moska gazeta suedeze “Aftontidningen” – rreth një “Shteti të Titos”. Ushtria e rregullt e Titos kap shifrën e 250 mijë vetëve që formojnë kësisoj 26 divizione, duke përfshirë këtu: këmbësori, kavaleri dhe trupa e divizoneve të koracuara. Qeveria e Titos është tërësisht e pavarur, posedon një bankë shtetërore të vetën, shtyp karmonedha të vetat, ka një administratë hekurudhore të vetën dhe nxjerr në botim rreth njëqind gazeta. Në verë të këtij viti, Tito lidhi marrëdhënie me partizanët në Shqipëri, Bullgari, Rumani dhe Greqi.

Po në këtë buletin, duke iu referuar një tjetër gazete ruse, silleshin fakte të tjera rreth gjendjes në ish-Jugosllavi ku thuhej se:…. tashmë Tito zotëron një të tretën e territorit, ndërsa vetëm në gjysmën e parë të vitit 1943, partizanët e Titos kishin mundur të vrisnin 35 mijë gjermanë dhe të kapnin 16 mijë robër lufte.

Sigurisht se duke qenë burime sovjetike, merret me mend se ato ishin shumë të interesuara të nxirrnin edhe shifra fiktive dhe të bënin propagandë në favor të kauzës së vet dhe të aleatit të tyre më të madh në Ballkan, por sidoqoftë, disi i çuditshëm mbetet fakti se qysh në atë kohë, Tito paskësh qenë në gjendje të krijonte jo vetëm një administratë të vetën me “këshillat antifashistë”, por edhe bankë dhe kartmonedha të vetat, sikurse të administronte edhe linja hekurudhore .

Ndërsa përsa i përket botimeve të shumta (dmth. gazetave e buletineve) janë një fakt që mund të besohet lehtësisht, nëse mbajmë parasysh panoramën shumëkombëshe dhe territorin e madh që zinte ish-Jugosllavia, kështu që është një fakt thuajse tërësisht i besueshëm, sikurse dhe lajmi mbi vendosjen e marrëdhënieve të Titos me partizanët në Ballkan, ata shqiptarë, grekë, rumunë e bullgarë. Të paktën me ata shqiptarë rezulton t’i ketë vendosur madje edhe më herët.

Faksimile e buletinit të „Agjensisë Telegrafike Hungareze” MIT, e dhjetorit të vitit 1943

Faksimile e lajmit mbi Titon botuar në buletinin e „Agjensisë Telegrafike Hungareze” MIT, më 30 dhjetor 1943

Partizanët e Titos pasi kishin çliruar Vojvodinën në vitin 1944

Mareshalli Josip Broz Titos gjatë luftës në vitin 1943

Ish-Emisarët jugosllavë pranë Shtabit të Përgjithshëm të Ushtrisë Nacionalçlirimtare Shqiptare, Dushan Mugosha (poshtë majtas), Enver Hoxha (poshtë djathtas) dhe Miladin Popoviçi (në këmbë majtas) gjatë periudhës së Luftës së Dytë

Të fundit

SPAK, prangat e para për blerje votash! Hetime në Malësi të Madhe, Mjedë e Barbullush

Hetimet për krime zgjedhore nuk po kryhen vetëm në letra e në tavolina prokurorësh, por kanë zbritur edhe në...

“E kisha për konsum personal”, kandidati i Lapajt: Nuk ndihesha mirë

I arrestuar ditën e djeshme nga policia e Sarandës pasi u kap me një sasi kokaine me vete, kandidati për deputet i koalicionit “Nisma...

Anëtarësimi në BE më pranë se kurrë, pritet hapja e grupkapitullit të radhës

Konferenca e Pestë Ndërqeveritare Shqipëri-BE do të mbahet më 22 Maj në Bruksel, ku pritet hapja e grupkapitullit të ri të negociatave "Konkurrueshmëria dhe...

Shkalla e Parë e dënoi me 1 vit burg, Apeli jep vendimin për Luiz Ejllin

Gjykata e Apelit Juridiksionit të Përgjithshëm Tiranë ka pranuar kërkesën ankimore të Avokateve Arbër Hoxha dhe Dritan Metani duke ndryshuar vendimin e Gjykatës së...

Putin: Ne dhe Kina do të miratojmë një dokument për parandalimin e nazizmit

Presidenti rus Vladimir Putin tha sot, pas bisedimeve me Presidentin kinez Xi Jinping, se do të miratohet një dokument përfundimtar që do të përqendrohet...

Lajme të tjera

Web TV