Nga Leonard Veizi
Ekstrakt nga libri “Idioti i dobishëm: Si Donald Trump vrau Partinë Republikane me racizëm dhe ne të tjerët me koronavirus”, nga S. V. Dáte
Asnjëherë nuk u ka ndodhur një pandemi atyre. Ideja që Donald Trump-it do t’i kërkohej ndonjëherë të rrinte i qetë, t’u kushtonte vëmendje dhe të merrte vendime racionale, të cilat do të përcaktonin nëse qindra mijëra amerikanë do të jetonin ose do të vdisnin jo vetëm një herë në mendjet e atyre që e vendosën atë në Zyrën Ovale.
Oh, ata të gjithë kishin arsyet e tyre të ndryshme për ta dëshiruar atje. Për të krishterët e bardhë ungjillorë, ai kishte premtuar qartë se do të emëronte gjykatësit federalë, të cilët kishin pritur kaq shumë të kthenin orën kulturore të kombit. Për Mitch McConnell, një fitore e Trump-it – aq e pamundur sa dukej – ishte e vetmja rrugë e vërtetë për të siguruar republikanët të mbanin kontrollin e Senatit dhe ai vetë të mbetej udhëheqës i shumicës.
Dhe për Vladimir Putinin, mbajtja e Trump-it në Shtëpinë e Bardhë – aq e pamundur sa dukej – do të ishte një ëndërr e realizuar, një mundësi për të shpartalluar kundërshtarin e tij prej një kohe të gjatë, dhe për të dobësuar aleancën e tij historike me Evropën Perëndimore. Diktatori i Rusisë, natyrisht, nuk ishte i interesuar nga larg për atë që mund të nënkuptojë ngritja e Trump-it për amerikanët në rast të një fatkeqësie aktuale.
Nëse do të ishin kaq memecë për të votuar për të, mirë, ata e meritonin gjithçka që merrnin. Sidoqoftë, nuk ishte problemi i tij. Sa për mbështetësit amerikanë të Trump-it, ndoshta kishte kaluar kaq shumë kohë që nga 11 shtatori i vitit 2001, saqë ideja e një emergjence të mirëfilltë kombëtare nuk ishte veçse një kujtim i venitur. Ndoshta aftësia e qetë që ekipi i presidentit Barack Obama kishte përdorur me pandeminë e gripit 2009 dhe më vonë me shpërthimin e Ebolas në Afrikën Perëndimore, në vitin 2014, kishte zvogëluar kërcënimin e perceptuar që një virus i thjeshtë mund të paraqiste.
Për çfarëdo arsye, edhe kur ata vëzhgonin zhurmën, kaosin dhe marrëzitë e krijuara nga kandidati Trump për një vit e gjysmë të plotë, pasojat e një krize të vërtetë që kërkon udhëheqje të vërtetë, e cila ndodh aktualisht nën vëzhgimin e një presidenti si Trump, nuk i kishin zbardhur kurrë në të vërtetë. E vërteta, ka ekzistuar atëherë – dhe vazhdon të ekzistojë edhe sot – një grup i rëndësishëm i votuesve republikanë që me të vërtetë besuan se Trump-i që ata panë në “The Apprentice” ishte Donald Trump-i i vërtetë.
Se ai ishte një miliarder i vërtetë, bazuar në përpjekjet dhe zgjuarsitë e tij. Se ai ishte i aftë të merrte vendime racionale, cilësore, bazuar në faktet që i paraqiteshin. Ky justifikim, sidoqoftë, nuk funksionon për ata republikanë që nga McConnell e deri te kandidatët për Kongres, të cilët patën rastin të flisnin personalisht me Trump-in.
Siç më tha një anëtar i lartë i Komitetit Kombëtar Republikan pas takimit të tij të parë ballë për ballë me Trump-in dy muaj para zgjedhjeve 2016: “Në rregull. Djali ynë është i çmendur. ” Nuk ishte një pikëpamje e pakicës, meqë ra fjala. Inkoherenca e Trump-it, temperamenti i tij, impulsiviteti i tij, injoranca e tij befasuese – e gjitha kjo ishte e njohur në nivelet më të larta të makinerisë republikane. Por për ta, ishte thjesht një sfidë për t’u kapërcyer, një tjetër pengesë që fati kishte vendosur midis tyre dhe vendndodhjes së tyre të shenjtë të gjyqtarëve dhe uljeve të taksave dhe rikthimit rregullator.
Asnjëherë nuk kam dëgjuar ndonjë shqetësim se ndoshta ndoshta ata po punonin për të instaluar një idiot të dobishëm, i cili me të vërtetë ishte një idiot, me cilësi absolutisht zero të udhëheqjes, që dikush zakonisht kërkon te dikush që aspiron të bëhet shefi ekzekutiv i superfuqisë së mbetur të botës.
Kandidati republikan
Ishte një dështim i madh i përgjegjësisë së Partisë Republikane ndaj vendit. Në sistemin tonë dypartiak, të dy kanë për detyrë të heqin zvarrë kandidatët që dështojnë në provën e pragut të komandantit të përgjithshëm dhe, përkatësisht, të menaxherit të përgjithshëm të emergjencës.
Gjatë verës dhe vjeshtës së vitit 2015 dhe pas konkurseve të hershme të nominimit të vitit 2016, ishte e qartë si dita që Trump-i nuk ishte i besueshëm në ato role, dhe megjithatë as kandidatët e mbetur dhe as udhëheqja e partisë nuk bënë një përpjekje serioze për të siguruar humbjen e tij. E vërteta, kishte disa që shprehën paralajmërime.
Jeb Bush e quajti Trump-in një “kandidat kaos” i cili do të na sillte një “presidencë kaosi”. Por ishte edhe Ted Cruz, i cili fjalë për fjalë e lavdëroi Trump për pjesën më të mirë të një viti, duke refuzuar ta kritikonte atë me shpresën se një ditë do të trashëgonte votuesit e tij. Në kohën kur Cruz u shkarkua mbi të, ai u pa si rrush i thartë. I tillë ishte cinizmi dhe lojërat që na vendosën atje ku jemi.
Republikanët do të paguajnë një çmim për këtë neglizhencë. Kjo tashmë u bë e dukshme në zgjedhjet jashtë vitit, me demokratët që fituan përsëri Shtëpinë në 2018 dhe duke shënuar fitore në gara të tilla të pamundura si zgjedhje speciale për një vend në Senatin e Alabamës në vitin 2017 dhe guvernatorin e Kentucky-t në 2019. Nëse republikanët vuajnë një presidencë të plotë, fshirja e vitit në vjeshtën e vitit 2020 ose katër vjet më vonë është e diskutueshme, por që nuk do të ndodhë, jo.
Trump po vë bast jo vetëm të ardhmen e tij, por atë të partisë që ai rrëmbeu në zvogëlimin demografik të burrave të bardhë të zemëruar, pa diploma kolegji, në mënyrë joproporcionale në Jug. Ky nuk është një bast fitues. I ndarë nga dështimi i Partisë Republikane për të mbrojtur vendin, sidoqoftë, është dështimi i amerikanëve të zakonshëm. Trump-i nuk zgjodhi veten. Dhe ndërsa ai kishte ndihmën e drejtpërdrejtë të Rusisë dhe ndihmën e padëshiruar të drejtorit të FBI-së, në fund të fundit, ishin amerikanët e vërtetë që votuan për të.
Në një demokraci përfaqësuese, shuma përfundimisht ndalet me votuesit. Pra, po, presidenti na dështoi keq në trajtimin e tij ndaj pandemisë. Nga pretendimi se ai e kishte ndaluar virusin të hynte në vend, për të pohuar se nuk ishte aq keq të dëshiroje që ai thjesht të zhdukej në mënyrë të pakuptimtë nga një trajtim i paprovuar, për të dekurajuar përdorimin e maskave, për t’u mërzitur përfundimisht me të dhe për të vazhduar më tej. Presidenti nuk mund ta kishte trajtuar këtë më dobët, nëse do të ishte përpjekur në mënyrë aktive të na dështonte.
Kjo është për të – qindra-mijëra, madje miliona sëmundje të rënda që mund të mos kishin ndodhur me një përgjigje kompetente. 150,000 vdekje, të paktën, që mund të ishin shmangur. Por është edhe mbi ne. Kur llogaria e koronavirusit të ketë përfunduar, kur të përmblidhen të gjithë numrat përfundimisht, këtu është edhe një që duhet të përfshihet: 62984828 që mundësuan që ajo të ndodhte përsëri më 8 nëntor të vitit 2016.
Katastrofa e vërtetë
Në të vërtetë, askush nuk duhet të ishte befasuar nga trajtimi shkatërrues i Trump-it, i një katastrofe të vërtetë kur ajo mbërriti në janar të vitit 2020. Ai vetë na kishte dhënë të gjithëve një paralajmërim të qartë vetëm disa muaj më parë, kur dha një të tillë fals, pa ndonjë arsye të mirë, mbi të gjitha.
Në fund të verës 2019, Trump shkaktoi kaos dhe konfuzion mbi amerikanët që përpiqeshin të planifikonin për arritjen e mundshme të një uragani masiv përgjatë Bregdetit Juglindor. Ndërsa banorët e Floridës, Georgias dhe Carolina-s ndoqën me padurim rrugën e parashikuar të Dorianit, Trump-i hodhi parashikimin e tij në twitter, duke shtuar një shtet të ri në përzierje: “Përveç Florida-s – Karolina e Jugut, Karolina e Veriut, Georgia-s dhe Alabama-s, ka shumë të ngjarë të goditen (shumë) më tepër sesa parashikohej.
Duket si një nga uraganet më të mëdhenj ndonjëherë. Tashmë kategoria 5. Jini të kujdesshëm! Zoti i bekoftë të gjithë!” Pothuajse menjëherë, telefonat u ndezën në zyrën e Shërbimit Kombëtar të Motit në Birmingham, ndërsa banorët në panik telefonuan për të pyetur nëse ishte e vërtetë: që Doriani do të kalonte Florida-n dhe do t’i godiste. Kjo çoi në një njoftim në twitter nga meteorologët në atë zyrë – të cilët në atë kohë nuk e dinin se nga po vinte dezinformimi – duke deklaruar se Alabama nuk përfshihej, duke përsëritur, nuk ishte në rrugën e Dorianit dhe të gjithë duhet të qetësoheshin.
Dhe kjo, nga ana tjetër, polli një ngatërresë gjatë një jave me Shtëpinë e Bardhë dhe apologjetë e ndryshëm të Trump-it në njërën anë, duke këmbëngulur se Trump-i kishte pasur të drejtë dhe Alabama kishte qenë në rrezik në kohën kur Trump-i postoi në twitter-in e tij, përkundër meteorologëve dhe ekspertëve të stuhisë tropikale në Qendrën Kombëtare të Uraganeve, i cili vuri në dukje se parashikimi i konsensusit tashmë kërkonte që stuhia të shkonte paralel me Bregun Lindor dhe më pas të dilte drejt detit.
Përpara dhe në qendër ishte një hartë gjurmimi njëjavore mbi të cilën Trump-i kishte, me një Sharpie të zezë, me sa duket vizatuar një gjysmërreth për të përfshirë Alabama-n. Mbrojtjet e tij më pas ishin kryesisht në përputhje me linjën, mirë, që thjesht Trump-i është Trump. E cila ishte edhe më e vërtetë dhe – e dhe pse kjo ishte e nënvlerësuar në atë kohë – çiltër e tmerrshme.
Ishte një refuzim i hapur i ekspertizës në një fushë jetë apo vdekje. Ajo që po thoshte Trump-i ishte se për shkak se ai ishte presidenti i Shteteve të Bashkuara, mendimi i tij se ku do të shkonte stuhia dhe jeta e atyre që ishte në rrezik të pashmangshëm, ishte aq i vlefshëm sa mendimet e atyre që ia kishin kushtuar jetën e tyre studimit të cikloneve atlantike. Ishte përtej parodisë. Më mahnitëse nga të gjitha ishte pikëpamja brenda stafit të tij të lartë se nuk ishte ndonjë çështje e madhe.
Një ndihmës, madje, mbajti në tryezën e tij një printim të tabelës ndjekëse në fjalë, njëlloj si një suvenir nga ajo që ai e konsideronte një prangë qesharake në të cilën Trump-i kishte, përsëri, pronësinë e shtypit. Kjo, atje, duhet të ishte një shenjë paralajmëruese, e kuqe e ndezur. Sepse një uragan është një kërcënim i ngadaltë që mund të vërehet përmes imazheve të disponueshme për publikun nga satelitët e motit dhe të dhëna të tjera. Për më tepër, Qendra Kombëtare e Uraganeve dhe Shërbimi Kombëtar i Motit vazhduan të bëjnë punën e tyre, pavarësisht nga ndërhyrja e presidentit.
Ajo që bëri Trump-i ishte jashtëzakonisht e rrezikshme – por vetëm ata budallenj sa ishin duke dëgjuar këtë njeri, duke pasur parasysh historikun e dy viteve të tij të para në zyrë, do të ndikoheshin negativisht. Të gjithë të tjerët do të dëgjonin Qendrën e Uraganeve dhe zyrtarët lokalë të menaxhimit të emergjencave dhe do të vepronin në përputhje me rrethanat.
Jo, rreziku më i madh që u bë i dukshëm me marifetin e hartës së uraganit ishte mundësia e një kërcënimi që kërkonte vërtet një përgjigje kompetente presidenciale. Trump-i, madje nuk mund të menaxhonte siç duhet afrimin e një uragani – diçka që zakonisht ndodh disa herë çdo vit – dhe më pas u përpoq t’i detyronte agjencitë e tij të degës ekzekutive në rishikimin e historisë në një përpjekje për të mbështetur twitter-in e tij të pakuptimtë.
Vendimet e presidentit
Si do ta menaxhonte ai një kërcënim me të cilin një president, dhe vetëm presidenti, ishte në gjendje të merrej? Në të vërtetë e përmenda atë në një pjesë të gjatë për pandershmërinë e pafund të Trump-it, dhe madje paraqiste kërcënimin e një sëmundjeje vdekjeprurëse. Ky artikull u botua në 15 janar 2020. Për fat të keq, vetëm një javë më vonë Amerika filloi të merrte përgjigjen për këtë pyetje.
Është e lehtë tani ndërsa pandemia zvarritet dhe numri i të vdekurve amerikanë rritet drejt 200000 për të hedhur të gjithë fajin tek Trump-i. Tek e fundit, ai mori një vendim të keq pas një vendimi të keq në javët e para të rëndësishme të shpërthimit, nga injorimi i paralajmërimeve të komunitetit të inteligjencës deri në minimizimin e kërcënimit, për të shmangur ndërmarrjen e hapave që do të zemëronin diktatorin e Kinës dhe do të rrezikonin marrëveshjen e tregtisë, të rëndësishme, që ai besonte se ishte e nevojshme për të fituar një mandat të dytë.
Ai, madje, i quajti shqetësimet në lidhje me pandeminë “një mashtrim” në një nga tubimet e fushatës së tij, duke dërguar një sinjal në bazën e tij të votimit se zyrtarët e shëndetit publik kanë pasur një kohë të pamundur për t’iu kundërvënë që prej asaj kohe. Ky keqtrajtim i sëmundjes, nga ana tjetër, shkatërroi ekonominë e fortë që për tre vjet Trump e pretendonte si të tijën. Në të vërtetë, ai e kishte trashëguar atë nga Obama, me punësimin dhe numrin e prodhimeve të brendshme bruto kryesisht të ngjashme me ato nën mandatin e dytë të paraardhësit të tij.
Kriza që rezulton, po rivalizon Depresionin e Madh në humbjet e vendeve të punës. Me një përgjigje kompetente ndaj pandemisë, gjithashtu mund të shmangej një pjesë e madhe e katastrofës ekonomike përkatëse. E, megjithatë, përsëri, Trump-i nuk e qullosi veten si president. Kjo ishte punë e atyre 63 milionë amerikanëve të cilët hynë në vendet e tyre të votimit dhe ranë dakord të vendosnin një person vizatimor jo serioz në punën më serioze në vend. Kishte një numër faktorësh që çuan në këtë. Putini vendosi që mënyra më e mirë për ta dobësuar Amerikën në vitin 2016 ishte duke dëmtuar ish-sekretaren e Shtetit, Hillary Clinton, në zgjedhjet paraprake të demokratëve dhe duke nxitur një prezantues “reality” në konkurset republikane.
Si mund ta dinte ai se partia e atëhershme 162-vjeçare që dikur krenohej me realizmin e saj kokëfortë do të dështonte të bënte gjithçka në fuqinë e saj për ta ndaluar atë? Drejtori i FBI-së, James Comey, për atë që ai mendonte se ishte e mira e institucionit të tij, vendosi në fund të tetorit të rihapte një hetim për keqpërdorimin e Clintonit të një serveri email-i privat. Si ta dinte ai që sondazhet e shtetit ishin të mbyllura dhe se fitorja e lehtë e Clinton ishte një kimera dhe se dy letrat e tij drejtuar Kongresit do t’i vendosnin zgjedhjet në tehun e thikës?
Në retrospektivë, duket e çuditshme – e adhurueshme, pothuajse – sa kohë dhe energji dhe shtrëngim i duarsh shkuan për të hetuar postat elektronike të Clinton-it, duke pasur parasysh korrupsionin me zë të lartë dhe krenar që Trump-i ka kryer këto tri vitet e fundit: milionat e dollarëve të taksapaguesve të kanalizuara në regjistrat e tij të fushatës elektorale, instalimi i vajzës dhe dhëndrit të tij në pozitat e Shtëpisë së Bardhë, përdorimi i zyrës së tij dhe prokurorit të tij të përgjithshëm për të shtypur hetimet ndaj tij dhe kompanive të tij, përpjekja për zhvatje të një udhëheqësi të huaj, për të dëmtuar rivalin politik nga i cili kishte më shumë frikë, lëmoshën e një diktatori për një marrëveshje të favorshme tregtare, për ta ndihmuar atë të fitonte rizgjedhjen, përdorimin e hapur të zyrës së tij dhe stafit të Shtëpisë së Bardhë për të organizuar tubime de facto fushate, dhe të tjera me radhë. Se ai do të sillej në këtë mënyrë nuk ishte aspak e habitshme.
Ai kishte jetuar gjithë jetën e tij në këtë mënyrë dhe provat ishin të hapura, nga marrëdhëniet e tij e të biznesit me turmën deri te mënyra se si ai trajtoi “bamirësinë” e tij si një fond personal, duke e përdorur atë për gjithçka, duke blerë një skafandër futbolli 12000 dollarë, autografuar nga Tim Tebow, për të paguar taksat e djalit të tij 7$ Scout. 63 milionë amerikanë e dinin këtë, ose në mënyrë aktive vendosën të mos e dinë, prandaj e ndanë mendjen se ishin mirë me të./Jo.Be/Fjala.al
Burimi: huffingtonpost.co.uk
