Katër herë më shpejt. Kështu u përhap Murtaja e Zezë në shekullin e 17-të, krahasuar me nivelin e transmetimit të sëmundjes në shekullin e 14-të. Në vetëm 300 vjet, shpërthimet e epidemisë të shkaktuara nga bakteri Yersinia pestis u përshpejtuan në një mënyrë “befasuese”.
Murtaja e Zezë e vitit 1348, e njohur ndryshe edhe si murtaja bubonike, konsiderohet si pandemia më shkatërrimtare në historinë e njerëzimit.
Në atë periudhë, numri i njerëzve të infektuar dyfishohej çdo 43 ditë.
Pasi u analizuan mijëra dokumente përgjatë tre shekujve të shpërthimeve të pandemive në Londër, studiuesit e Universitetit McMaster kanë vlerësuar se numri i njerëzve të infektuar u dyfishua në vetëm 11 ditë gjatë Murtajës së Madhe të vitit 1665.
“Ekziston një ndryshim mahnitës mbi atë se sa shpejt u rritën epidemitë e murtajës”, tha në një deklaratë David Earn, autori kryesor i studimit dhe një bashkëpunëtor i Institutit Michael G.
Ideja ishte që të mos numëroheshin të vdekurit, por mënyra se si përhapej murtaja në popullsi.
“Në atë kohë, njerëzit zakonisht shkruanin një dokument për shkakun e vdekjes së një personi, kështu që ne menduam se datat e këtyre dokumentëve do të ishin një tregues i mirë i përhapjes së frikës nga murtaja”, thotë Earn.
“Askush që jetonte në Londër në shekullin 14 ose 17 nuk mund ta kishte imagjinuar se si këto regjistra mund të përdoreshin qindra vjet më vonë për të kuptuar përhapjen e sëmundjes”, shtoi ai.
Mësohet se provat gjenetike kanë ndihmuar që studiuesit të kenë arsye shumë të mira për të besuar se llojet e bakterit që shkaktoi murtajën ndryshuan shumë pak në 300 vjet.
Shpejtësia e vlerësuar e përhapjes së këtyre epidemive sugjeron që përgjatë këtyre shekujve, Yersinia pestis nuk u përhap vetëm për shkak të kontakteve nga njëri person në tjetrin, i cili njihet edhe si transmetimi pneumonik.
Përhapja e infeksionit në shekullin e 14, 16 apo 17 ndodhi për shkak se infeksioni u përhap edhe përmes pickimit nga pleshtat e infektuar.
Studiuesit besojnë se dendësia e popullsisë, kushtet e jetesës dhe temperaturat e ftohta mund të shpjegojnë përhapjen kaq të shpejtë të infeksionit në ato shekuj, modele të cilat mund të shërbejnë sot për të kuptuar Covid-19 dhe pandemitë e tjera./Re.D/Fjala.al
