Kur ishte president, Barack Obama e kishte zakon të lexonte një duzinë letrash nga qytetarë të zakonshëm çdo natë që transmetonin shqetësimet, ankesat ose sugjerimet e tyre. Për të, kjo ishte një mënyrë për të mbajtur këmbët në tokë pasi fitoi zgjedhjet për mandatin e tij të parë, ato të vitit 2008. Ai kishte vendosur të qëndronte në ato zgjedhje pas këshillës së liderit demokrat të Senatit Harry Reid, i cili rekomandoi ta bënte këtë sepse ” njerëzit kërkojnë diçka tjetër ”.
Sot, katër vjet pas largimit nga presidenca, Obama beson se mbështetja e qytetarëve amerikanë, pjesëmarrja e tyre dhe gjithashtu presioni i tyre do të jenë vendimtar në vitet e ardhshme për të forcuar demokracinë dhe për të ndihmuar Joe Biden dhe Kamala Harris për të rindërtuar një vend të polarizuar dhe të ndarë.
Ish-presidenti amerikan sapo ka botuar vëllimin e parë të kujtimeve të tij me titull “Një tokë e premtuar (Debati)”. Ai tregon hollësitë e politikës së brendshme dhe ndërkombëtare dhe kujton jetën e tij familjare deri në fund të mandatit të tij të parë.
Në këtë intervistë për “La Vanguardia”, përgjigjur me email, ai flet për problemet e vendit të tij dhe botës me optimizëm të matur. Ai përjashton që gruaja e tij Michelle një ditë do të zgjedhë presidencën dhe për të ardhmen e tij ai siguron se ai ka akoma “disa gëzhoja për të djegur”.
Ju tregoni në librin tuaj se nuk keni bestytni, por keni mbajtur me vete sendet që njerëzit ju kishin dhënë gjatë fushatës zgjedhore të vitit 2008. A i mbani akoma me vete? A i mbani mend njerëzit që jua dhanë?
Unë ende kam shumë nga sharmet, por nuk i mbaj më në xhepat e mi … sepse nuk dua që ata të humbasin! I mbaj në një tas në zyrën time, kështu që i mbaj mend gjatë gjithë kohës. Dhe po, unë kujtoj secilin nga njerëzit që më dhanë në një mënyrë të tillë që çdo amulet të jetë si një dritare që më lejon të kujtoj momente të mrekullueshme nga ajo fushatë e parë.
Unë kurrë nuk kam besuar se murtaja e racizmit do të mbaronte me zgjedhjen time ”
Titulli i librit të tij është Një Tokë e Premtuar . Shtetet e Bashkuara janë një vend, historia e të cilit është formësuar nga trajektoret e shumë njerëzve – pionierë, abolicionistë, votues, emigrantë, aktivistë të të drejtave civile – të cilët i qëndruan besimit të tyre pavarësisht se e dinin se kishin pak mundësi për sukses. A janë Shtetet e Bashkuara ende një “tokë e premtuar”?
Shikoni, kur po kërkoja një titull për librin, një nga gjërat që më erdhi në mendje është se Moisiu nuk arriti kurrë në Tokën e Premtuar. Kjo ishte një temë shumë e rëndësishme në predikimet e Martin Luther King, i cili shpesh u referohej 40 viteve që kaluam duke u endur në shkretëtirë. Unë mendoj se ajo që na mëson kjo është që secila gjeneratë duhet të fillojë atje ku e la më parë, në rrugën tonë për një bashkim edhe më të përsosur.
Tani, gjatë gjithë historisë, është parë që progresi jo gjithmonë përparon vetëm në një drejtim. Ndonjëherë ajo shkon në një mënyrë dhe pastaj në një tjetër. Ka raste kur bëjmë dy hapa përpara përpara se të bëjmë një hap prapa. Por as nuk mund të harrojmë përparimin e madh që kemi bërë si vend. Askush nuk dyshon se jeta në Amerikë sot është më e mirë se sa ishte 50 ose 100 vjet më parë.
Ndërsa është e vërtetë që ne përballemi me sfida të vërteta, unë ende kam besim se edhe nëse nuk ia dalim gjatë gjithë jetës sonë, nëse punojmë shumë, ne mund të përmbushim premtimin e një Amerike që është më në fund e harmonizuar me të gjitha të mirat që kemi brenda. vetveten. Nuk do të jetë gjithmonë e lehtë, por është e mundur.
Në librin e tij, Obama tregon se si një udhëtim zyrtar në Egjipt e bëri atë të reflektojë mbi qëndrueshmërinë e trashëgimisë së tij dhe mbi progresin e matur afatgjatë.
Në një pjesë të librit ai kujton se si, gjatë një vizite në Egjipt, ai reflektoi mbi vendimet që kishte marrë si president dhe pyeste veten nëse ndoshta ato do të kalonin shpejt në harresë.
Cila mendoni se ka qenë trashëgimia juaj tani që kanë kaluar katër vjet që kur ju u tërhoqët nga posti i presidentit?
Për ata prej jush që nuk e kanë lexuar librin, ajo që solli në mendje ato mendime ishte një imazh që pashë të gdhendur në sipërfaqen e një prej piramidave në Egjipt. Ajo paraqiste një burrë me një fytyrë të gjatë, veshët e të cilit dilnin si doreza. Më dukej se ishte një karikaturë e vetvetes, e falsifikuar në antikitet.
Kush ishte ky djalë? Pyeta veten. Një anëtar i gjykatës së faraonit? Një skllav? Një përgjegjës? Tani gjithçka ka humbur, është kthyer në pluhur. Atëherë kuptova që çdo fjalim që bëja, çdo ligj që sanksionoja, çdo vendim që bëja herët a vonë do të ndiqte të njëjtën rrugë.
Mund të tingëllojë dëshpëruese, por unë nuk e shoh në atë mënyrë sepse, edhe pse detajet e asaj që bëjmë gjatë jetës sonë mund të bien në harresë, përparimi që bëjmë brenda kohës që kemi brenda mundësive tona mbetet. Similarshtë e ngjashme me atë që po thosha kur po flisnim për titullin e librit: kur, në vend që të matni gjërat bazuar në atë që është aktuale apo jo, ju filloni ta bëni në terma të dekadave, shekujve, apo edhe mijëvjeçarëve, se sa larg kemi arritur ne njerëzit, edhe nëse nuk jetojmë aq kohë sa të shohim të gjitha ëndrrat e tyre të bëra realitet.
E gjithë kjo preambulë për t’ju thënë se kur pyeteni për trashëgiminë time, arritjet e qeverisë sonë sigurisht vijnë në mendje. Shëndeti, pasi ka shpëtuar ekonominë nga rreziku i një Depresioni të Madh të ri, lufta kundër ndryshimit të klimës dorë për dore me vendet e tjera, dhe të gjitha ato gjëra. Por unë gjithashtu mendoj shumë për aktivizmin dhe përparimin që gjenerata e re mishëron sot. Siç e thashë më parë, është si një garë stafetë, ne vrapojmë me të gjitha forcat tona për kohën e caktuar për ne dhe pastaj kalojmë shkopin tek tjetri. Nuk mund të mos frymëzohem jashtëzakonisht nga ajo që po shohim në të gjithë botën: të rinj, jo më të vjetër se vajzat e mia, duke udhëhequr luftën kundër ndryshimit të klimës, pabarazisë, padrejtësive racore dhe gjithçkaje mes tyre.
Kjo do të thotë që, megjithëse kam akoma disa gëzhoja për të djegur, çdo trashëgimi që mund të lë do të përsoset pa dyshim nga ata që më shoqërojnë dhe nga ata që ndjekin rrugën time shumë kohë pasi unë jam zhdukur.
Kur flisni me vajzat e mia dhe me të rinjtë e asaj moshe, shihni se qëndrimet e tyre janë më të hapura, dhe jo vetëm për çështjet racore, por edhe për çështjet gjinore dhe orientimin seksual ”
Ju ishit presidenti i parë me ngjyrë i Shteteve të Bashkuara, gjë që bëri shumë amerikanë krenarë për përparimin që bëtë. Por në libër ai thotë se “vetë prania e tij në Shtëpinë e Bardhë gjeneroi një ndjenjë se rendi natyror i gjërave ishte ndryshuar”. Në pyetjen racore, çfarë trashëgimie lë presidenca juaj?
Epo, së pari, unë kurrë nuk kam besuar se murtaja e racizmit do të mbaronte me zgjedhjen time. Kjo ishte e qartë për mua që nga fillimi. Unë kurrë nuk kam besuar se kemi jetuar në një epokë post-racore.
Sidoqoftë, unë mendoj se ajo që ndodhi gjatë presidencës sime ishte një reagim nga njerëz të caktuar që menduan se unë disi mishëroja mundësinë që ata, ose grupi të cilit i përkisnin, të humbnin standardin e jetës që kishin arritur, dhe që Ajo që i kishte çuar ata në këtë bindje nuk ishte diçka që unë kisha thënë por fakti që unë nuk dukesha njësoj si presidentët e mëparshëm. Vetë prania ime në Shtëpinë e Bardhë shqetësoi shumë njerëz, në disa raste në mënyrë të qartë dhe në të tjera nënndërgjegjeshëm.
Kishte edhe nga ata që iu përkushtuan vetes për të manipuluar ato frikë. Nëse shikoni pas në entuziazmin në tubimet e Sarah Palin dhe e krahasoni atë me disponimin e atyre që morën pjesë në tubimet e John McCain, do të vini re një ndryshim të madh. Rekursi në politikën e identitetit, ligjërimin ksenofobik dhe teoritë e konspiracionit tashmë kishte filluar të gjeneronte të ardhura politike. Nga atje kalojmë te teoritë e inkurajuara nga Donald Trump, i cili vuri në pikëpyetje vendin tim të lindjes dhe, pak më vonë, në fitoren e tij elektorale.
Edhe gjatë presidencës sime, një brez i tërë fëmijësh u rrit me idenë se ishte e rrallë ose e jashtëzakonshme që personi që mbante pozicionin më të rëndësishëm në vend ishte i zi.
Unë mendoj se të gjitha këto çështje, jo vetëm racore, por ato që lidhen me klasën shoqërore, gjininë, me idenë se disa njerëz janë më amerikanë se të tjerët ose më meritorë për shtetësinë e vendit – dhe se fraza ” , njerëzit “bëjnë vetëm disa qytetarë dhe jo të tjerë – kanë qenë në qendër të debatit në SH.B.A. për një kohë të gjatë dhe nuk kanë qenë pa kritika. Këto janë me të vërtetë çështje që vazhdojnë të tërheqin shumë vëmendje sot, edhe kur nuk ka më një president të zi në Shtëpinë e Bardhë.
Sidoqoftë, kur flisni me vajzat e mia dhe të rinjtë e asaj moshe, shihni se qëndrimet e tyre janë instinktivisht më të hapura, dhe jo vetëm për çështjet racore, por edhe për çështjet e gjinisë dhe orientimit seksual. Megjithëse dëgjimi i tyre më jep shpresë, unë e marr shumë seriozisht këtë çështje sepse historia nuk përparon në vijë të drejtë. Qëndrimet mund të kthehen prapa në vend që të ecin përpara. Ne të gjithë duhet të jemi vigjilentë dhe të bëjmë më të mirën për të nxjerrë engjëjt që kemi brenda dhe të bëjmë që ato qëndrime që i kanë shkaktuar kaq shumë dëm kulturës amerikane të zhduken.
Shtetet e Bashkuara, të konsideruara si një eksperiment, janë të rëndësishme për botën, jo për shkak të eventualiteteve në histori që e kanë bërë vendin tonë kombi më i fuqishëm në Tokë, por sepse vendi ynë ka qenë eksperimenti i parë i vërtetë në ndërtimin e një demokraci e gjerë, multietnike dhe multikulturore. Ne ende nuk e dimë nëse do të zgjasë. Për këtë duhet të kujdeset çdo brez që do të vijë.”, tregon ish-Presidenti ndër të tjera.
Burimi: La Vanguardia
Pa.Va/Fjala.al
