Emri i tij i vërtetë nuk ishte Pablo Neruda, por Naphtali Reyes Basoalto. U lind në 1904 në qytetin e Parral, Kili. Vdiq më 23 shtator të vitit 1973. Stili i tij personal ishte fajtor për të personalitet dërrmues, e besimeve komuniste, i vendosur dhe kokëfortë. Deri në pasojat e fundit, ai mbrojti me vendosmëri gjithçka që besonte dhe atë që i dukej e drejtë, sipas miqve të tij dhe vejushës së tij, Matilde Urrutia, që kanë shkruar për të. Për ata që e njihnin dhe ndanin me të kohë mjerimi dhe shtypjeje, Pablo Neruda gëzonte karizmën e jashtëzakonshme të atyre të zgjedhur që konsiderohen shembullorë. Neruda ishte në të vërtetë një qenie krejtësisht e ndryshme nga ajo që u tregua para kamerave, e ndrojtur, e padukshme dhe e përkulur…
Stili i veprës së tij letrare
Ai kishte dy nëna. Një i tij biologjik që vdiq pak pasi e lindi nga tuberkulozi dhe Trinidad Cambia Marverde, gruaja e dytë e babait të tij José del Carmen Reyes Morales. Sipas Nerudës, “nëna e tij e dytë ishte një grua e ëmbël, e zellshme, ajo kishte një humor rural dhe një mirësi aktive dhe të palodhshme”. Në vitin 1910 ai hyri në Lice. Bëri hapat e tij të parë si shkrimtar në gazetën Lokale të quajtur “La Mañana”. Artikulli i tij i parë i botuar ishte “Entuziazëm dhe këmbëngulje”. Takoi Gabriela Mistral, poet i famshëm, i cili i dha atij disa libra nga Tolstoi, Dostojevski dhe Çehov, shumë të rëndësishëm në formimin e tij të hershëm letrar. Por babai ishte plotësisht kundër Nerudës duke ndjekur këtë thirrje letrare. Mosmarrëveshjet e përjetshme me djalin e tij do të ishin shumë të dobishme për të. Ishte në këtë mënyrë që filloi të bënte Pablo Nerudën, me qëllimin e vetëm dhe të vendosur të mashtrojë babanë e tij në mënyrë që ai të mos e kuptonte se ai ishte ende duke shkruar. E gjeti mbiemrin “Neruda” rastësisht në një revistë, dhe për kuriozitet, Neruda ishte një tjetër shkrimtar me origjinë Çeke, i cili ndër të tjera që shkruante balada të bukura. Ai shkruajti deri në 5 poezi në ditë, shumë prej të cilave përfunduan në librin e tij të vetë-botuar me titull “Muzgu”. Ai i bëri paratë që i duheshin duke shitur mobilje, duke lënë peng orën që i kishte dhënë i ati dhe duke marrë pak ndihmë në minutën e fundit nga një kritik bujar. Përkundër kësaj, “Crepusculario” e la Neruda të pakënaqur, dhe ai bëri një përpjekje edhe më të madhe për të shkruar një libër tjetër të ri. Kjo do të ishte shumë më personale, më e punuar dhe më mirë letrare. Ishte “Njëzet poezi dashurie dhe një këngë e dëshpëruar”.
Që nga botimi i këtij libri të dytë, letërsia e tij bëhet shumë më e politizuar. Për më tepër, jeta e tij bëhet disi më e vështirë për shkak të rrethanave financiare, pasi babai i tij tërhoqi të gjithë ndihmën materiale kur Neruda vendosi të linte studimet që kishte filluar të jepte frëngjisht në Institutin Pedagogjik.
Duke kërkuar ndihmë, në 1927 ai mori vetëm një post konsullor të errët dhe të largët në Rangoon, Burma.
Disa vjet më vonë, më 1930, Pablo Neruda u martua me María Antonieta Agenaar, e cila do të bëhej nëna e vajzës së tij, Malva Marina.
Pablo Neruda
Në Buenos Aires u takua me Federico García Lorca, i cili këmbënguli që ai të udhëtonte në Spanjë. Këtu u takua me Miguel Hernández, Luis Cernuda dhe Vicente Aleixandre. Por koha e tij në tokat spanjolle nuk zgjati shumë, sepse kur shpërtheu Lufta Civile në 1936, atij iu desh të udhëtonte për në Paris. Atje, i pikëlluar nga barbaria që po ndodhte në Spanjë dhe nga vdekja e mikut të tij García Lorca, shkroi librin me poezi me titull “Spanja në zemër”. Gjithashtu nën këtë kauzë ai vendosi të redaktojë revista “Poetët e botës mbrojnë Popullin Spanjoll”.
Në 1946 ai ishte tashmë në atdheun e tij, Kili, ku u bashkua me Partinë Komuniste, dhe ku ai u zgjodh senator i Republikës për provincat e Tarapacá dhe Antofagasta. Në 1946 ai mori Çmimi Kombëtar i Letërsisë. Por lumturia e tij në vendin kilian nuk zgjati shumë, pasi pasi bëri publike një protestë në të cilën ai sulmoi përndjekjen e sindikatave nga Presidenti González Videla, ai u dënua me arrestimin e tij. Falë miqve, Neruda shmangu burgun dhe arriti të largohej nga vendi.
Ndërsa ishte duke u fshehur, botoi një tjetër gjeni të tij: “Gjenerali Canto”. Libër që u botua në Meksikë dhe do të shpërndahej në mënyrë klandestine në Kili. Këto vitet e mërgimit ishin jashtëzakonisht të trishtuar për autorin, i cili vazhdoi të merrte çmime të tilla si Çmimi Ndërkombëtar i Paqes, në 1950, së bashku me artistë të tjerë si p.sh. Pablo Picasso dhe Nazim Hikmet. Megjithë trishtimin e tij, ai kishte shoqërinë solide dhe të rehatshme të Matilde Urrutia, një grua që do të bëhej shoqëruesja e tij deri ditën e vdekjes së tij. Me të ai duhej të jetonte në mënyrë të fshehtë derisa të mund të ndahej zyrtarisht nga gruaja e tij e mëparshme.
Në vitin 1958 do të botohej një libër tjetër që vetë Neruda e përcaktoi si “libri i tij më intim”: “Estravagario”. Më pas ai do shkruante vepra të tjera si. “Zhurma dhe vdekja e Joaquín Murieta”.
Në vitin 1971 u vlerësua me çmimin Çmimi Nobel në Letërsi, dhe dy vjet më vonë, më 11 Shtator 1973, ai vdiq. Ditë pas vdekjes së tij, ata plaçkitën brutalisht shtëpitë e tij në Valparaiso dhe Santiago, gjë që ishte një zemërim dhe habi e madhe për ata që adhuronin shkrimtarin.
Stili letrar
Stili i Pablo Neruda ishte i pagabueshëm. Shkroi duke u përqëndruar në të gjitha shqisat. Me këtë ai kërkoi përshkrimi i një skene apo ndjenje sa më natyrale ta përcjellë atë të vërtetë te lexuesi dhe ta bëjë atë të hyjë në poezinë ose shkrimin e tij. Neruda ishte preciz kur kërkonte fjalë të përshtatshme që do të entuziazmojnë lexuesin, veçanërisht në gjërat e pajetë, ato më të vështirat për t’u përshkruar.
Ka përdorur shumë metafora dhe krahasime për të krijuar përshkrime të hollësishme dhe emocionale të njerëzve, natyrës dhe ndjenjave. Ka shumë ndikimi nga surrealizmi në përshkrimet e tij, pasi ai përdori shprehje më të rralla dhe të vështira për të përshkruar gjëra vërtet të thjeshta, të tilla si dashuria e humbur, magjia e natës, etj.
Gjithashtu shihni personifikimin i gjërave të pajetë në poezinë e tij kur flet me një narrativë si Bolívar në “Un Canto para Bolívar”, vdekja në “Alturas de Macchu Picchu”, ose deti në “Oda al mar”. Ky personifikim rrit efektet dhe universalitetin e poezisë së tij.
Stili i tij ishte unik i cili mund të shijohet në shumë punime.
