Sot “dominojnë” në botë, 8 njerëzit dhe bizneset që përfituan nga sundimi i Hitlerit

113 563 lexime

124,178FansaPëlqeje

Pas fillimit të periudhës naziste, shumë korporata të mëdha luajtën një rol të rëndësishëm. Kjo është veçanërisht e vërtetë për kompani shumë të famshme në ditët e sotme, duke nisur nga Coca-Cola, Kodak, Hugo Boss dhe shumë të tjera, të cilat përfituan nga sundimi i Adolf Hitletit.

Louis Vuitton

Dyqani Lousi Vuitton në Vichy lulëzoi nën pushtimin gjerman. Ishte i vetmi dyqan që mbeti i hapur në Hotel du Parc. Henry-Louis Vuitton madje hapi një fabrikë të re. Ai prodhoi buste të Philipine Petain, bashkëpunëtorit të Vichy.

Ferdinand Porsche

Porsche themeloi kompaninë e tij vetëm 2 vjet përpara se nazistët të merrnin pushtetin. Në vitin 1933, Adols Hitleri i dha atij një detyrë. Ai donte që Porsche të projektonte një “makinë popullore”. Kjo rezultoi në ikonën e Volkswagen Beetle. Specifikimet për automjetin erdhën nga vetë Hitleri. Volkswagen u vu në dispozicion të të gjithë qytetarëve me një skemë kursimi.

Cristobal Balenciaga

Dizajneri spanjoll kishte një dyqan në Paris. Ajo u mbyll pas pushtimit gjerman në vitin 1940 por u rihap menjëherë më pas. Balenciaga ishte mik me gruan e Francisco Frankos. Ky i fundit ishte një nga aleatët e Hitlerit. Dyqani i Balenciaga ishte një nga vetëm 60 dyqanet e modës në Parisin e pushtuar.

Hugo Boss

Hugo Boss iu bashkua Partisë Naziste në vitin 1931. Shitjet e markës së tij u rritën shumëfish gjatë viteve 1930. Kompania prodhoi uniformat e famshme SS krejt të zeza. Më vonë prodhoi edhe uniforma për Wehrmacht dhe Waffen-SS. Kompania përfitoi edhe nga puna e detyruar.

Coca-cola

Coca-cola kishte 43 fabrika në Gjermaninë naziste. Por kur shpërtheu lufta, SHBA vendosi një embargo. Max Keith, kreu i degës gjermane, ishte i dëshpëruar. Nuk kishte më shurup për të bërë Coca-cola. Kështu Keith e shtyu kompaninë të krijonte një pije të re. Ai përdorte vetëm përbërës të disponueshëm në vend. Pija, fillimisht me aromë molle, u quajt Fanta.

IBM

IBM prodhoi pajisje tabelimi për të përpunuar vëllime të mëdha të dhënash. Në vitin 1937, kompania ia shiti këtë pajisje nazistëve. Gjermania përdori kartat e sofistikuara të IBM për të gjurmuar “të padëshiruarit”. Çifutëve, ciganëve dhe njerëzve të dënuar me vdekje iu caktuan kode. Sistemi i kartave me grusht e bëri të lehtë mbajtjen e gjurmëve të tyre. Kjo është bërë kryesisht përmes Dehomag, filialit gjerman të IBM.

Kodak

Dega gjermane e Kodak u rrit shumë gjatë luftës. Prodhoi detonatorë dhe pajisje të tjera ushtarake. Nuk kontrollohej nga selia amerikane. Por pas luftës, Kodak rifilloi kontrollin dhe mori të gjitha fitimet e saj. Filiali francez i Kodak ishte edhe më fitimprurës. Ajo investoi në miniera qymyri dhe pasuri të paluajtshme gjatë pushtimit nazist. Të gjitha këto asete u morën nga kompania mëmë amerikane.

Bayer

Në vitin 1925, kompania farmaceutike u bashkua me 5 të tjera për të krijuar IG Farben. Ky konglomerat kimik ishte më i madhi në botë. Ishte gjithashtu më i famshmi. Fabrikat e kompanisë përdorën skllevërit gjatë Luftës së Dytë Botërore. Dhe një nga produktet e tyre ishte Zyklon B, ishte një gaz i përdorur për të vrarë mbi 1 milion njerëz në dhomat e gazit. Bayers punësoi gjithashtu kapitenin SS Helmuth Vette. Ai kreu eksperimente mjekësore mbi të burgosurit e kampit.

Të fundit

Greqi/ Shpërthen bombula e gazit, 15-vjeçarja shqiptare pëson djegie të rënda

Një vajzë 15-vjeçare shqiptare ka pësuar djegie të rënda në fytyrë dhe trup si pasojë e një shpërthimi të...

U zu nga masivi i dheut / Pas 7 ditësh kërkime, gjendet trupi i 29-vjeçarit Ardit Beshiri

Gjendet pas 7 ditësh kërkime, trupi i pajetë i 29-vjeçarit, Ardit Beshiri, punonjësi 29-vjeçar i ekskavatorit, të cilin më 3 maj e zuri poshtë...

Bill Gates do të dhurojë 200 miliardë dollarë për të varfrit!

Bill Gates, themeluesi i Microsoft, ka njoftuar një dhurim historik prej 200 miliardë dollarësh për të luftuar varfërinë dhe për të mbështetur ata që...

A e bëri “magjinë” edhe në Shqipëri Chris LaCivita? Përgjigjet Berisha

Kreu i PD-së, Sali Berisha, gjatë konferencës së fundit para zgjedhjeve të 11 Majit, ka komentuar drejtuesin politik amerikan të fushatës së tij, Chris...

Ndahet nga jeta regjisori i ‘Fifty Shades’, humb betejën me sëmundjen e rëndë

James Foley, regjisor i filmave përfshirë “Glengarry Glen Ross”, “At Close Range” dhe “Fear”, u nda nga jeta në shtëpinë e tij në Los...

Lajme të tjera

Web TV