Nga Mitro Çela
-Kulla e sahatit në Kavajë-
Kavajë. Qendra e qytetit. Berber: Fadil Becurri.
Shtyva derën.
-Shiko- shiko! Të kam dy herë mik: nga ekrani dhe FB. Sa të qethet nipi, hajt të pimë kafe.
-Zanatin e ke të trashëguar, apo të mësuar.l?
-Sipas gojdhënës kemi 400 vjet.
Por unë besoj kemi nisur 200 vjet më parë.
-Si 400 si 200 vjet-gojëdhënë mbetet.
-Kemi ca fakte.
Në vitin 1817 u ndërtua Kulla e Sahatit.
-Kaq i saktë per vitin e ndërtimit?
-Ngjitu në kullë. Në një kamare është gdhendur fjala “Barekallah”
(Allahu e bekoftë!)
Viti 1232 H (1817).
-Ku lidhet kulla me zanatin e berberit?
-Qesen për ndërtimin e kulës e zgjidhi Ibrahim Bej Alltuni.
Kishte qënë nizam. Në Siri. Në Egjipt.
Iku ushtar u kthye i pasur.
-Si i shtoi mexhitet?
-Nuk dihet. Mbase ka bërë karierë në ushtri. Si shumë shqiptarë.
Tregojnë se kishte parë piramidat në Egjipt.
Donte një të tillë në Kavajë
-Beu ishte arkitekt?
-Nuk besoj. Thonë së kullën e ndërtuan tre vëllezërit Sinami . Nga fshati Bardhor.
Mjeshtër të gurit. Kishin ndërtuar kulla e saraje në disa qytete të Perandorisë Osmane.
Gurët i gdhëndnin në fshatin Karinë të Peqinit.
Në Kavajë i sillnin me qerre.
-Kanë ndërtuar kulla të tjera vëllezrit Sinami?
-Jo. Kulla e Sahatit në Kavajë mbeti jetime.
Ka një legjendë, me një mister.
-U ndërtua kulla. Beu i ftoi për darkë të tre vëllezërit.
Hynë të gjallë. Dollën nga shtëpia të vdekur.
Beu tha:
-Vetëm të vdekur nuk mund të ndërtojnë kullë si në Kavajë.
-Beu kishte ambicje. Donte ta kthente Kavajën nga fshat në qytet. Nuk mund të rrinte Kulla me Sahat e vetme, si qyqe.
Dhe qytetin donte xhami. Medrese. Por donte edhe zanaçij.
Beu nisi disa djem të mësojnë në Stamboll dhe Elbasan. Djemtë u kthyen sahatçij, xhokaxhij, teneqexhij, kasapë etj.
Në Elbasan shkoi edhe një pinjoll i familjes sonë.
-Mësoi tre zanate. Berber. Xherar( mjek popullor). Bënin dhe synet.
-Në viti 1966 Enveri i dënoi privatët. Bebai u fut në komunale. Berber.
Syneti u ndalua. Bënim natën. Me lepurin në bark.
-Në vitin 1991 hapëm dyqanin. Si në kohën e Zogut. Ka disa vite që nuk bëjmë synet. Bëhen në spitalë.
-Kujt ja ke lënë trashëgim zanatin?
-Djalit…
-Kulla ka dy mistere.
Së pari.
Kishte një orë diellore. Vinte ora 12. Binte gongu. Ishte “ora 12” vetëm e Kavajës. Gjë e bukur. Gjë e rrallë.
Nuk di pse në vitin 1931 u hoq ora diellore. U vu orë e zakonshme. Humbi lezeti i “orës 12”.
Së dyti.
Lartësia dhe pesha e Kullës, janë në përpjestim me peshën e tokës dhe largësinë e saj nga dielli.
-Këto tregojnë se ndërtuesit e Kullës, kishin njohuri të astronomisë.
Po fati i Kullës në diktaturë?
-U shpall monument kulture, në
vitin 1948.
-Por u la pas dore. U kalbën shkallët prej druri. U grryen gurët.
-Me rastin e 200 vjetorit Kulla e Sahatit u përtëri. U ndriçua. U bënë shkallë të reja. U rregullua sahati. U pastruan gurët.
Investimet i bëri një angjensi turke -TIKA
