A ekzistojnë fantazmat?

113 563 lexime

124,178FansaPëlqeje

Gjithmonë dhe në çdo kulturë ka nga ata që besojnë në fantazma, madje edhe sot ka nga ata që përpiqen të vërtetojnë ekzistencën e tyre.

Ndër siguritë e pakta të qenies njerëzore është vdekja. Në fund të fundit, vetëdija se duhet të vdesim na dallon nga kafshët e tjera. Por në kufijtë, në atë që ndan botën e të gjallëve nga ajo e të vdekurve, siguritë luhaten, sot si dje. Sepse nevoja për të zbutur pashmangshmërinë e vdekjes me shpresën e një jete tjetër humbet në mjegullën e kohës. Gjurma më e vjetër e ritualeve komplekse të lidhura me varrimin daton në 90 mijë vjet më parë: është varri i një gjahtari i gjetur në shpellën e Skhul (në Izraelin e sotëm), ku duart e dhembshur vendosën kokën e një derri në krahun e i vdekur, si dhuratë. Shamanët vepruan si “ndërmjetës” midis kësaj bote dhe botës tjetër. Pikturat shkëmbore të 20,000 viteve më parë përshkruajnë udhëtime, në një gjendje ekstaze, në botën e shpirtrave, duke pranuar ndarjen e qartë midis trupit dhe shpirtit (të përfaqësuar nga një zog). Për egjiptianët e lashtë, jeta në jetën e përtejme ishte një siguri e tillë, saqë përshkruhej, me rregulla të detajuara aksesi, në Librin e të Vdekurve. Por a përfshin udhëtimi për në jetën e përtejme edhe një biletë kthimi? A mundet i ndjeri të kthehet tek ne, ose të paktën të komunikojë?

I VDEKUR “ME FRIKË”. Në shkrimet e shenjta përmenden kontaktet e mundshme me botën e të vdekurve. Pavarësisht qëndrimit të mbajtur më vonë nga krishterimi, episodi i parë i nekromancisë (parashikimi i së ardhmes përmes pyetjeve për të ndjerin) i historisë tregohet pikërisht në Bibël, ku mbreti Saul ka një magjistare që thërret fantazmën e mbretit Samuel, për t’i kërkuar këshillë. Homeri më pas e çon Uliksin në mbretërinë e të vdekurve, në mënyrë që nëna e tij dhe shikuesi Tiresias t’i tregojnë rrugën e kthimit për në Itakën e tij të dashur. Nekromancia ishte e ndaluar në fenë greke dhe Platoni, në Republikë dhe në Ligjet, i konsideron praktikat magjike ose nekromantike si hile, duke paralajmëruar për pasojat e tyre. Besohej, ndër të tjera, se të vdekurit urrenin të shqetësoheshin në prehjen e tyre dhe gjithsesi ngjallnin frikë. Një nga qëllimet e kulteve funerale dhe varrimeve ishte për të parandaluar kthimin e të ndjerit për të shqetësuar të gjallët dhe për t’i mbajtur ata larg. Në Romë ndarja u kodifikua në ligjin e Dymbëdhjetë Tabelave, i cili ndalonte varrimin e të vdekurve brenda qytetit (dhe në fakt nekropolet ndodheshin përgjatë rrugëve konsullore). Por, edhe nëse në mesjetë të vdekurit ktheheshin në qytet, me varrezat e krijuara në oborret përballë kishave, frika nga fantazmat mbeti. Në të vërtetë, është pikërisht në këtë epokë që fantazmat përjetuan epokën e tyre të artë.

Lexo edhe :  Zbulim befasues në hapësirë – Një objekt i panjohur mund të jetë përplasur me Saturnin

MESJETA E TRAZUAR. Shfaqjet u shumuan dhe mbi të gjitha kishin të bënin me kthimin e shpirtrave që kishin marrë fund të keq (vetëvrasje ose të vrarë, të dënuar me vdekje, gra që vdiqën në lindje, të mbytura trupat e të cilëve nuk u gjetën kurrë…). Nga njëra anë, Kisha u përpoq të frenonte fenomenin dhe futi fantazma në zonën e manifestimeve djallëzore, nga ana tjetër e ushqente atë duke u propozuar si ndërmjetës. Votimi, dhurimet, lutjet u bënë mjeti për të ndihmuar shpirtrat të gjenin paqen e përjetshme, pa prishur paqen tokësore.

Purgatori, i cili në doktrinën e krishterë shfaqet në fund të shekullit të trembëdhjetë, ishte ndoshta vendi ku kisha “mbyllte” të vdekurit, të shqetësuar nga kalimi i vazhdueshëm i kufijve. Një përpjekje tjetër për të mbrojtur të krishterët nga kthimet shqetësuese ishte vendosja e një dite specifike, 2 nëntori, kushtuar përkujtimit të të vdekurve. Rreth vitit 1000, dita e të vdekurve u krijua nga urdhri monastik i Cluny, në abacitë e të cilit (thonë kronikat) fantazmat dhe fantazmat e bënë të ndjeshme praninë e tyre. Vetë kulti i shenjtorëve dhe relikteve është, në njëfarë kuptimi, provë e vështirësisë që kishte njeriu mesjetar në pranimin e idesë së shkëputjes së shpirtit nga trupi.

PESHA E SHPIRTIT. Në shekullin e 19-të, koncepti i “shpirtit në dhimbje” u ringjall. Të tërhequr romantikisht nga një epokë misterioze dhe “e errët”, intelektualët dhe artistët e Evropës së shekullit të nëntëmbëdhjetë rizbuluan pasionin e tyre të lashtë për fantazmat. Por ata e bënë atë në frymën e kohës, duke u përpjekur të provojnë ekzistencën e saj në mënyrë empirike. Kështu lindi spiritizmi, një doktrinë e vërtetë filozofike që u zhvillua mbi të gjitha në Angli dhe Shtetet e Bashkuara.

Të fundit

800 mijë trupa në Gjermani, Europa bëhet gati për betejë me Rusinë

Mes paralajmërimeve për një konflikt të mundshëm të madh me Rusinë, Gjermania do të presë një nga stërvitjet ushtarake...

Nga 12 në 5 mln euro, ylli i Anglisë pranon ulje page për të veshur fanellën e Juventusit

Pas Jonathan David, Jadon Sancho duket se do jetë ylli i radhës që do të transferohet te Juventus. "Tuttosport" raporton se Juventus ka arritur...

“Unë doja letërsinë. Partia më çoi në thertore. Aty kuptova se…”

Flutura Açka, deri vonë deputete e PD, ka bërë një rrëfim për Euronews. Ajo është një grua që e filloi karrierën larg pasionit të...

Veliaj postim nga qelia: Këto 10 vite Tirana është kthyer në zemrën e ekonomisë”

Erion Veliaj ka bërë një bilanc të arritjeve të dekadës së fundit në Tiranë, duke vënë theksin te përmirësimi i ndjeshëm i infrastrukturës dhe...

Zjarr masiv në kodrat e Peqinit dhe Rrogozhinës

Një zjarr i përmasave të mëdha ka përfshirë ditën e sotme kodrat në zonën e Karinës, ndërsa flakët janë përhapur në Peqin dhe në...

Lajme të tjera

Web TV